Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 8 Kasım 2016 tarih ve 29882 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle analık ve ücretsiz izin sonrası yarı zamanlı çalışma hayata geçti.
8 Kasım 2016’da Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre çalışanlara, 1. çocukta 60, 2. çocukta 120, 3. çocukta da 180 gün süreli yarı zamanlı çalışma imkanı getirildi. Çoğul gebelik durumlarında belirlenen süreye 30 gün daha eklenecek, engelli doğumlarda ise belirlenen süre 360 gün olarak uygulanacak. Yönetmeliğe göre çalışan, ücretsiz iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilecek.
İşverene yazılı bildirim şartı
Yarı zamanlı çalışma hakkından tüm doğum yapmış çalışanlar faydalanabiliyor. Ancak bunun için yönetmelik gereği işverene bir ay öncesinden yazılı bildirimde bulunmak şart. İşveren de çalışana aynı şekilde bir ay içerisinde yazılı bir şekilde kabul yazısı göndermek zorunda. Kabul yazısı göndermeyen işverenin talebi bir ayın sonunda kabul edilmiş sayılıyor. Ayrıca izin başlangıcında olduğu gibi tam zamanlı çalışmaya geçişlerde de bir ay öncesinden yazılı bildirim şartı bulunuyor.
Çalışma sürelerini işveren belirleyecek
Yönetmeliğe göre yarı zamanlı çalışmaya geçiş yapan çalışanın çalışma sürelerini işin niteliğine göre işveren belirleyecek. Örnek vermek gerekirse, sabah 08:00 akşam 17:00 saatleri arası çalışan bir kişi işverenin belirleyeceği üzere sabah 08:00’da gelip 12:30’da paydos edebilecek. İşverenin isteğine göre bu saatler 12:30 – 17:00 arası da olabilir. İşveren yine işin niteliğine göre tam üç gün izin şeklinde de bu izni kullandırabilecek.
Eşi çalışmayana izin yok
Yarı zamanlı çalışmadan faydalanmak için aranan önemli şartlardan biri eşin çalışıyor olması. Eşi çalışmayan kişiler bu haktan faydalandırılamıyor. İşverene izin müracaatında bulunacak kişi dilekçe ekine eşinin çalıştığına dair belge eklemek zorunda. Bakmakla yükümlü olunan eşi olan kişiler de heyet raporu sunmaları durumunda aynı haktan faydalandırılabiliyor. Üç yaşına kadar çocuk evlat edinenler de aynı haktan yararlandırılıyor.
Yarı zamanlı çalışana süt izni yok
Yarı zamanlı çalışmaya başlayan çalışana ayrıca süt izni verilmiyor. Süt izni kullanan çalışanlarınsa yarı zamanlı çalışmadan yararlanıp yararlanmayacağı netlik kazanmış değil.
Yarı zamanlı çalışma yıllık izin hesabında dikkate alınmayacak
Yayımlanan yönetmelikte yarı zamanlı çalışma hakkından yararlanan çalışanın part-time çalışma süresinin yıllık izne dâhil edilip edilmeyeceği belirtilmemiş olsa da, ek bir genelge yayımlanmadığı sürece tam gün çalışıyor gibi değerlendirilmeleri bekleniyor.
Kiralık çalışan söz konusu olabilir
Yönetmelik, doğum sonrası yarı zamanlı çalışan bir çalışanın yerine hemen başka bir çalışanın bulunması durumunu da ortaya çıkarıyor. İşverenin çalışma gücünde herhangi bir kayıp yaşanmıyor gibi görünse de kiralık işçinin tecrübeli olup olmaması işin niteliğinin nasıl olacağını gösterecek.
Kısmi süreli çalışma ile karıştırılmamalı
Kısmi ile yarı zamanlı çalışmanın karıştırılmaması gerekiyor. Kısmi süreli çalışma, çocuk ilkokul çağına gelene kadar ebeveynlerden sadece birinin yararlanabileceği ve ücretin yarısını işveren, diğer yarısını İŞKUR aracılığıyla alabileceği çalışma şekli. Yarı zamanlı çalışma ise sadece yukarıda belirlenen kriterlerde uygulanıyor ve çalışılmayan sürelerin ücretini İŞKUR tamammıyor. Belirtilen haklardan memurlar da aynı şartlarla faydalanıyor.
Emzirme ödeneği bankadan alınıyor
SGK, veznelerini sekiz yıl önce kapatması nedeniyle kimseye elden ödeme yapmıyor. Bunun için verilen banka hesabı ya da PTT ödeme noktaları olarak belirtiliyor. Ödenekten yararlanmak için dilekçe şartı da aranmıyor. Ödeneği almak için çocuğun kimliğiyle gitmek yeterli. 2016 yılı için geçerli emzirme ödeneği 122 TL.
Doğum yardımını Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı veriyor
15 Mayıs ve sonrası doğumlar için geçerli olan doğum yardımı uygulaması SGK tarafından değil, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından ödeniyor. 15 Mayıs 2016 sonrası yapılan 1. doğuma 300 TL, 2. doğuma 400 TL, 3. ve üzeri her doğuma da 600 TL doğum yardımı yapılıyor. Belirtilen doğum yardımından faydalanmak için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il müdürlüklerine dilekçeyle müracaat edilmesi gerekiyor.
