İnsan Kaynakları yönetimi işletme ve kuruluşlar için öncelikle farkındalık gerektiren bir yönetim süreci özelliğine sahip. Yani işletmenin amacı ve hedeflerine doğru istikamet yol alıp, misyon-vizyon, değerler doğrultusunda ilerlemesi, bakımından, işletme içinde çok önemli sorumluluk ve pay sahibi.
İnsan Kaynakları Proje Yöneticisi Nedim İleri, İnsan Kaynakları yöneticisinin profesyonel mesleki yetkinlikleri üzerine düşüncelerini aktarıyor.
Yönetmek çok yönlü bir alan konusu olmakla beraber insanın en önemli yönetsel sorumluluğu, önce kendisini tanıması, güçlü ve zayıf yanlarını bilmesi, beşeri ilişkiler becerisini güçlendirmesi, böylelikle duygularını ve davranışlarını olabildiğince bilinçli sergilemesidir kuşkusuz. İnsan Kaynakları yönetimi ise işletme ve kuruluşlar için öncelikle aynı şekilde farkındalık gerektiren bir yönetim süreci özelliğine sahip. Yani işletmenin amacı ve hedeflerine doğru istikamet yol alıp, misyon-vizyon, değerler doğrultusunda ilerlemesi, bakımından, işletme içinde çok önemli sorumluluk ve pay sahibi.
İşletme politikalarının planlanıp belirlenmesi, uygulanması, kontrol edilmesi, gerektiğinde tedbirler oluşturulması ve revizyonlar sağlanması tümüyle İnsan Kaynakları yönetiminin katılımı ile gerçekleşiyor. Bu bakımdan işletmenin fonksiyonlarını oluşturan, pazarlama, üretim, finans, muhasebe, halkla ilişkiler, AR-GE gibi tüm iç dinamiklerinin işleyişinde İnsan Kaynakları departmanı her biri için etkileyen konumundadır. Dolayısıyla işletmelerin yolculuklarının başından itibaren, amaç ve hedeflerin, politika, usul ve esasların benimsenmesi, sistematik yapının belirlenmesi aşaması dâhil işletme yolculuğunun her seviyesinde İnsan Kaynakları Yönetimi kritik role sahiptir.
Yönetim konusuna değinmişken, İnsan Kaynakları yönetiminin fonksiyonel durumu olsun, bu görevi yürütecek İnsanların sahip olması gereken bilgi ve beceriler olsun, hepimizin bildiği üzere 13.09.2014 – 29118 (Mükerrer) Resmi Gazetede Mesleki Yeterlilik Kurumundan yayımlanan Ulusal Meslek Standartlarına Dair Tebliğ No:2014/5 Numaralı Tebliğde yer alan düzenlemeler çerçevesinde bu meslek için tanımlanan mesleki tanımlama ile İnsan Kaynakları Yönetici mesleği için öngörülen yetkinlikler (bilgi, beceri ve tutumlar) belirlenmiştir. Bu ulusal meslek standart ve yeterliliklerine ilgili linklerde yer alan kayıtlardan erişmek ve bütününü okumak değerlendirmek mümkün. İnsan Kaynakları Yöneticisi Ulusal Meslek Standardı (Referans Seviye 6) olarak gerçekleşen bu düzenlemede;
Meslek Tanımı
İnsan Kaynakları yöneticisi (Seviye 6), bir kuruluşun insan kaynakları yönetim sistemini kuran; işe alım, eğitim, kariyer ve yetenek yönetimi, organizasyonel gelişim, performans yönetimi, ücret ve yan haklar, özlük işleri, endüstriyel ilişkiler ve idari işlerle ilgili insan kaynakları süreçlerinin kuruluş politikalarına göre yönetimini sağlayan nitelikli kişidir.
İnsan Kaynakları Yöneticisi (Seviye 6), çalışmalarını iş sağlığı ve güvenliği, çevre koruma, kuruluş prosedürleri, yasal mevzuat ve kalite sistemleri çerçevesinde yürütür; insan kaynakları süreçlerine ilişkin bilgi sistemlerinin kuruluş ve uygulama sürecinin yönetimini sağlar; bütçeleme ve raporlama faaliyetlerini yönetir; dış kaynaklardan alınacak hizmetleri koordine eder ve mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
Bilgi ve Beceriler
- Bordro uygulamaları bilgisi
- Bütçeleme bilgisi
- Çalışma mevzuatı bilgisi
- Çevre koruma önlemleri bilgisi
- Değişimi yönetme becerisi
- Eğitim ihtiyaç analizi yöntemleri bilgisi
- Eğitim programı geliştirme bilgisi
- Eğitim yönetimi bilgisi
- Ekip yönetme becerisi
- Etkin iletişim teknikleri (kişisel, kişilerarası, örgütsel) bilgi ve uygulama becerisi
- Farklılıkları yönetme becerisi
- Genel ekonomi ve işletmecilik bilgisi
- Gıda güvenliği ile ilgili kurallar bilgisi
- İK bilgi sistemi yönetimi bilgisi
- İş analizi bilgisi
- İş sağlığı ve güvenliği bilgisi
- İşe alım süreci bilgisi
- Kalite yönetimi sistemleri bilgisi
- Karar verme becerisi
- Kariyer ve yetenek yönetimi bilgisi
- Kişilik tipleri ve davranış tarzları bilgisi
- Organizasyonel yapı, davranış ve şirket kültürünü analiz etme bilgisi
- Ölçme ve değerlendirme araçları kullanım ve analiz bilgisi
- Özlük uygulamaları bilgisi
- Performans yönetimi bilgisi
- Personel devam kontrol sistem bilgisi
- Planlama ve organizasyon becerisi
- Problem çözme bilgi ve becerisi
- Seçme – değerlendirme teknikleri bilgisi
- Sosyal güvenlik mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat bilgisi
- Sözleşme ve tedarikçi yönetimi bilgisi
- Stres altında çalışabilme becerisi
- Sunum becerisi
- Toplu iş sözleşmeleri bilgisi
- Ulusal meslek standartlarına ve ulusal yeterliliklere ilişkin bilgi
- Ücret sistemleri bilgisi
Tutum ve Davranışlar
- Çalışma zamanını etkili ve verimli kullanmak
- Çevre, kalite ve İSG kurallarına uymak
- Değişime açık olmak ve değişen koşullara uyum sağlamak
- Ekip çalışmasına yatkın olmak
- Genel iş etiği kurallarına uygun hareket etmek
- İşyerindeki çalışma prensiplerine uygun hareket etmek
- Uygun (sözlü veya sözlü olmayan) iletişim becerileri sergilemek.
Şeklinde belirlenmiştir. Diğer taraftan yönetim dediğimizde genel kabul gören ilke ve prensiplere de bir göz atacak olursak:
Genel Yönetsel Yetkinlikler
1-Kavramsal: Bütünleştirme.
2-Karar verme: Analiz, gözlemleme, sentez, ön görü.
3-Teknik: Alan bilgisi, uzmanlık.
4-Beşeri beceriler: Sosyal zekâ(İnsan ilişkilerinde akıllıca davranabilme, grupları organize edebilme-koordinasyon, tartışarak çözüm bulma-arabulucu-güvenilir, kişisel bağlantı-iyi bir takım oyuncusu).
Yönetim kademeleri
İlk kademe: Ekip-takım yönderliği.
Orta kademe Süreç yöneticisi.
Üst kademe :Stratejik liderlik.
Yetkinlik bileşenleri
- Bilgi
- Beceri
- Tutum
- Değerler.
Temel yetkinlikler: Operasyonel.
Teknik yetkinlikler: Alan hâkimiyeti.
Yönetsel yetkinlikler: Vizyonerlik.
Temsil düzeyi artıkça yönetici yetkinlik dağılımı da aynı oranda değişir.
Bunu bir gösterge tablosu ile açıklayacak olur isek,
İlk kademe; Temel (4) ,Teknik(4), Yönetsel (2)
Orta kademe; Temel(2) ,Teknik(5),Yönetsel (3)
Üst kademe; Temel (2),Teknik (3), Yönetsel (5)
Paylaşmak sevgidir, berekettir.
Nedim İleri