Uzun süredir iş arıyorsun ya da sevmediğin işini değiştirmek istiyorsun. Ancak yaptığın iş başvurularından ve girdiğin mülakatlardan istediğin sonucu alamıyorsun. Eğer aklından da sürekli, “Ne yaparsam yapayım iş bulamıyorum” düşüncesi geçiyorsa, bu yazı tam sana göre… Kariyer Koçu Tamer Akın, hayallerine ulaşmak isteyenlerin öncelikle kendilerine olan inançlarının tam olması gerektiğini belirtiyor ve yapılması gerekenleri sıralıyor.
Hayalindeki işe ulaşmak için benimle iletişime geçen kişilerde en sık karşılaştığım durum, kariyerlerinde bulundukları nokta nedeniyle son derece mutsuz olmaları ve ne istedikleri konusunda net olmamalarından kaynaklanan bir ikilem yaşamaları. Konunun kökenine indiğimizde bu durumun nedeninin, kişinin ailesinin etkisinde yaptığı üniversite tercihlerinin sonucunda, istemediği bir bölümü okuması ve sonrasında da sevmediği bir işi yapması ortaya çıkıyor. Buna bir de kendini yeterince tanımama, yaşam amacını ve değerlerini bilmeme durumu eklenince, kişinin rüzgar nereden eserse o yöne savrulması da kaçınılmaz oluyor. Deneyim eksikliği ya da geçiş yapılmak istenen alandaki deneyim ve bilgi yetersizliği de işe girmek veya işini değiştirmek isteyenlerin sonuç almalarını engelleyen inançlar olarak karşımıza çıkıyor.
Kendinize ne kadar inanıyorsunuz?
Kariyerinizin başında ya da ortasında da olsanız, yeni bir iş için adım attığınızda üzerinde çalışmanız gereken ilk konu, o işi yapabileceğinizle ilgili olarak önce kendinizi ikna etmiş ve buna tam olarak inanmış olmanız. Bu adımı atlayıp yeni işiniz için mülakatlara katıldığınızda, başvurduğunuz işle ilgili zihninizdeki soru işaretleri siz her ne kadar gizlemeye çalışsanız da su yüzüne çıkar ve görüştüğünüz kişi tarafından fark edilir. Bununla birlikte diğer önemli bir nokta da istediğiniz işe kavuşmak için ödeyeceğiniz bedele ne kadar hazır ve istekli olduğunuz konusu. Bu yolculukta bahanelere takılı kalmak, kolay yoldan iş sahibi olanları görüp hayıflanmak ve bir kurtarıcı beklemek de hayalinizdeki işe kavuşmayı son derece zorlaştıran diğer hususlardandır. Özellikle yeni mezun pek çok kişi, kendine fırsat verilirse başarılı işler ortaya koyacağını söyleyerek ve sorumluluğu işverene atarak kendini konunun dışında tutma çabası içinde yer alır. Bir ilana başvurup yanıt almayı beklemek ya da bir İK uzmanının görüşmeye çağırması için hiçbir şey yapmadan beklemek oldukça pasif bir yaklaşımdır ve sonuç almayı zorlaştırarak kişinin zaman kaybetmesine neden olur.
Gerçekten istekli misiniz?
Bir püf noktası daha vereyim: Hayalinizdeki şirkette çalışmak istediğiniz pozisyon için bir çalışan arayışı var ancak çeşitli nedenlerden şirketin bu işe alımıyla ilgili bir ilanı bulunmuyor. Bu durumdan haberdar olmanızın tek yolu ise o şirketin ilgili birimiyle iletişime geçmek ve istekliliğinizi göstermektir. İş arama ve değiştirme sürecindeki en güçlü silahınızın iyimserlik, pozitif bir yaklaşım ve yüksek motivasyon olduğunu aklınızdan çıkarmamanızda yarar var. Uzun süreli iş arayan kişilerde görülen düşük motivasyona bağlı isteksizlik, her ne yaparsa yapsın işe giremeyeceği inancı ve düşük özgüven, dış faktörlere gerek kalmaksızın kişinin kendi kalesine gol atmasına neden olur.
Sadece kariyerinin başındakilerde değil iş hayatında oldukça deneyimli olanlarda da hayalindeki işe ulaşamama durumu çok sık karşımıza çıkıyor. Üstelik kariyerinde belli bir noktaya gelmiş kişiler, bu statünün getirdiği maddi ve sosyal hakları kaybetmekten korktukları için yeni, onları mutlu edecek ve yıllardır hayalini kurdukları bir işte çalışmaya, sıfırdan başlama konusunda isteksiz davranıyorlar. Burada istediğimiz şeyi gerçekten ne kadar istediğimiz, o uğurda neleri göze alabileceğimiz unsuru devreye giriyor.
Kararlarınızın mutluluğunuzu ve başarınızı etkilediğini unutmayın
İsteklerimiz konusunda netleşebilmenin yolu kendimizle ilgili birtakım soruların cevaplarına sahip olmamızdan geçiyor. Bu konuların en başında hayatımızı üzerine inşa ettiğimiz değerlerimiz geliyor. Hepimiz hayatımızın her anında irili ufaklı pek çok karar almaktayız. Aldığımız bu kararlar hayatımızı şekillendirirken mutluluğumuz ve başarılarımız üzerinde de belirleyici oluyor. Bu kararları alırken farkında olsak da olmasak da sahip olduğumuz değerlere göre seçimler yapmaktayız. Bu nedenle kendi değerlerimizi bilmemiz durumunda, aldığımız kararların bizi hedefimize ulaştırıp ulaştırmayacağını öngörebilir ve hayatımıza yön verebiliriz.
Yaşam amacınızı bulun
Kendini tanıma yolculuğunda bir diğer önemli başlık yaşam amacımız. Bu konu genellikle üzerinde fazla düşünülmeyen, yeteri kadar önemsenmeyen hatta bazı insanlar tarafından varlığına inanılması güç spiritüel bir unsur olarak algılanmakta. Kimi insanlar da yaşam amacını mutlu olmak, iyi bir eş olmak, iyi bir insan olmak gibi ayrıntı içermeyen genel konular olarak görmekte. Her insan bu dünyada bir amaç üzerine bulunur. Hepimiz doğduğumuz andan itibaren bu amaca sahibiz. Gerek iş gerekse özel yaşamımızda fark yaratan nokta ise başarılı insanların küçük yaşlardan itibaren bu amacı öğrenip buna uygun bir yaşam sürmelerinden kaynaklanıyor.
Ne istediğinizi bilin
Kendimizi tanıma konusunda eksiklerimiz olduğu durumda ne istediğimiz konusu da bir türlü netleşmiyor. İnanılmaz bir zaman ve enerji kaybına neden olan deneme yanılma yöntemiyle hayalimizdeki işi bulmaya çalışıyoruz. Bu yolcukta da çoğunlukla motivasyonumuz düşüyor ve pes ettiğimiz noktada sahip olduğumuz işle yaşamımıza devam etmek zorunda kalıyoruz. Kimi zaman da hayatımızın diğer alanlarındaki eksikliklerine bağlı olarak işten beklentilerimiz öyle aşırı ve işin odağının dışında bir noktaya geliyor ki kendimizi farkında olmadan ya sevmediğimiz işlerde çalışmaya ya da hiç çalışmamaya mahkum ediyoruz. Madalyonun diğer tarafında da çalışmak istediğimiz şirketten ütopik beklentilere sahipken kendimizin şirkete sunacakları konusunda aynı derecede bonkör davranmadığınızı görmekteyiz. Örneğin, size göre alanında dünyanın en iyi şirketinde çalışmak isteyip de bulunduğunuz şehri veya ülkeyi terk etmeyi göze alamıyorsanız o şirkette çalışma konusunda istekliliğinizi tekrar gözden geçirmenizde yarar var. Hayatta genel prensip olarak, sürekli başkalarından birtakım menfaatler talep ederek alıcı konumunda olmak yerine karşınızdakine sunabileceğiniz faydalara odaklanıp, verici konumda olarak isteklerinize daha kolay ulaşabilirsiniz.
Sahip olmadığınız her yetkinliği yeni bir şey öğrenme fırsatına çevirin
Hayalimizdeki işe kavuşma noktasında bir diğer önemli başlık, kendimizle ilgili inançlarımız. Yeni bir iş başvurusunda bulunurken, şirketin ilanda paylaştığı özellikler eğer bizde yoksa zihnimizde olumsuz düşünceler dolaşmaya başlıyor. Örneğin; ilgili alanda tecrübem ve bilgim yetersiz, İngilizce ve bilgisayar bilgimden emin değilim, yaşım bu iş için uygun değil şeklinde inançlarımız olabiliyor. Her şeyin çok hızlı değiştiği bir dönemde yaşıyoruz. Bununla birlikte sahip olmadığımız her beceri ve yetkinlik bizim için yeni bir öğrenme fırsatıdır. İnternette eğitim portallarının sayısının artması ve çeşitlenmesiyle birlikte hemen her konuda kolaylıkla bilgi sahibi olup kendimizi geliştirme fırsatımız bulunuyor. Bu sebeple şu anda bir konuda deneyimimizin olmaması o işi öğrenemeyeceğimiz ve yapamayacağımız anlamına gelmiyor. Tabi burada kişinin kendi markasını pazarlamayı bilmesi de çok büyük bir önem taşıyor. Dünyanın en iyi üniversitelerinden de mezun olsanız, iyi bir iş deneyiminiz de olsa, işin gerektirdiği yetkinliklere de sahip olsanız eğer kendi markanızı pazarlama konusunda eksiğiniz varsa hayalinizdeki işe kavuşmanız oldukça zor olabilir.
Konuyu toparlayacak olursak, hayalimizdeki işe ulaşmak için öncelikle;
- Kendimizi tanımalı; kişisel özelliklerimiz, değerlerimiz, yaşam amacımız konusunda bilgi sahibi olmalıyız.
- Sonrasında bunlara uygun meslekleri araştırmalı, özellikle lise ve üniversite dönemlerini iyi değerlendirerek o meslekleri deneyimlemeliyiz.
Siz ne istediğiniz konusunda net olduktan sonra hiç ummadığınız kişilerin tahmin edemeyeceğiniz şekillerde size yardımcı olmak için çabaladığını göreceksiniz. Gerek değerleriniz gerekse yaşam amacınızın tespitiyle ilgili kendiniz de çeşitli kaynaklardan araştırarak ve okuyarak çalışmalar yapabileceğiniz gibi bir uzmandan destek alarak çok kısa sürede bu konularda netleşebilir ve hayalinizdeki işe en kısa zamanda kavuşabilirsiniz.
