Avrupa’da ve A.B.D’de oldukça yaygın bir uygulama olan outplacement, dilimize “kariyer danışmanlığı”, “yeniden yerleştirme danışmanlığı” ya da “iş bulma ve iş kurma danışmanlığı” olarak girmiştir. Yeniden yerleştirme danışmanlığı, performanslardaki gerileme, işgücünün küçülmesi, birleşme ve satın almalar, firma kapanışları ve yeniden yapılanma gibi çeşitli nedenlerle açığa alınmış bireylere bu geçiş döneminde destek vermek amacıyla, kariyerlerinde ulaşmak istedikleri bir sonraki noktaya, en çabuk ve kolay nasıl ulaşabileceklerini göstermek için uygulanan bir kariyer danışmanlığı hizmetidir.
Bu hizmet, çalışanını açığa almak zorunda kalan firmaların bu kişilere ücretsiz olarak sunduğu bir hizmettir.
Genellikle firmalar yeniden yapılanma gerektiren dönemlerde, ilk olarak personel sayısında yapmaları gereken azaltmayı tespit ederler. Bunun devamındaki süreçte de hangi çalışanların işten çıkarılmaları gerektiğine karar verilir. Bu kararların tespit edilmiş kişilere iletilmesi de, işten çıkarma görüşmesi adı verilen görüşmeler yoluyla firmanın İnsan Kaynakları Müdürü tarafından ya da açığa alınmasına karar verilmiş olan çalışanın bağlı olduğu birimin yöneticisi tarafından yapılır.
İlk defa 1945 yılında Amerikan Silahlı Kuvvetleri’nde uygulanmıştır. Bu uygulamadaki amaç, savaş sonrası, savaşa katılmış olan gönüllülere, iş olanakları bulma ve onlara bireysel danışmanlık hizmeti vermek şeklindeydi. 1960’lı yıllarda firmalara yeniden yerleştirme danışmanlığı veren firmaların sayısı artış gösterdi ve 80’li yıllardan sonra bu tip hizmet veren firmaların sayısı hızla arttı. Sözkonusu durum, 21. yüzyılda alabildiğine hız kazanan küreselleşmenin bir gerçeğidir. Bunun sonucu olarak da neredeyse kitlesel denebilecek işten çıkarmalarla ortaya çıkan bir ihtiyaca cevap vermektedir.
Yeniden yerleştirme danışmanlığının en önemli özelliği hem işverenin hem de işten çıkarılan bireylerin olumlu bir kazanım elde etmesini sağlamaya çalışmasıdır. Bu zor durumu her iki tarafın da en az zararla atlatmasını sağlamaya yönelik bir program olduğu için, dünyadaki büyük firmaların neredeyse hepsinde uygulanmaktadır.
Yeniden Yerleştirme Danışmanlığı’nın Firmaya Faydaları
- İşten çıkarma kararlarının uygulanması oldukça zor olduğundan, işten çıkarma süreci çoğu firmada oldukça sık ertelenmektedir. Yeniden yerleştirme danışmanlığı sayesinde, bu süreç firma başarısını ve çalışanlarının moralini asgari seviyede düşürecek şekilde doğru adımlarla atılmasını sağlar; süreci kolaylaştırır.
- Diğer firmalar için deneyimli ve nitelikli bir iş gücünü yönlendirme olanağı doğar; çünkü eğitimli, birikimli ve deneyimli profesyonelleri geri kazanmak, gerek bireysel açıdan, gerekse ülke ekonomisi açısından önemlidir.
- Yoğun işten çıkarmalar sonrasında firma üzerinde bir sosyal baskı oluşmasını önler. Firmanın gerek çalışanları gerekse kamuoyu ve medya önündeki imajı korunur; çünkü işten çıkarma gibi zor bir eylemin firmada sorunsuz ve çalışanları düşünen bir zihniyetle yapıldığı düşüncesi kamuoyuna iletilir. Firmanın kamuoyunda bu şekilde algılanması gelecekteki başarısı için oldukça önemli bir noktadır.
- Geride kalanlar açısından bakıldığında çalıştıkları firmada bu tip bölümün olması ve verimli çalışması bir güvencedir. İşten çıkarmalar sonrası diğer çalışanlarda oluşan motivasyon düşüklüğünün ve ofis gerginliğinin azalmasında oldukça etkilidir. Bunun yanısıra işten çıkarılan iş arkadaşlarına firmalarının yardımcı olduğunu ve onları yalnız bırakmadığını görmek, diğer çalışanların firmaya bağlılıklarını artırır.
Yeniden Yerleştirme Danışmanlığı’nın Kişiye Faydaları
- Bireysel olarak düşünüldüğünde öncelikle bireylerin işten çıkarılmanın stresinden asgari düzeyde etkilenmelerini sağlaması açısndan yeniden yerleştirme danışmanlığı oldukça büyük önem taşır. Bu program dahilinde ilk etapta yapılanlar; işten ayrılmanın verdiği duygusal reaksiyonlarla baş etme yöntemlerini bireylere anlatmak,kişiye destek vermek, yön göstermek, güven aşılamak ve geleceğe umutla bakmalarını sağlamaktır.
- Kişinin yeteneklerini, transfer edilebilir becerilerini, ilgi alanlarını, güçlü yönlerini ve başarıları dahilinde hangi iş kollarında ne nitelikte işlere yönelmesi gerektiği araştırılır. Bunları ortaya çıkarmak için kişilik ve iletişim testleri uygulanır. Bütün bunları yaparken birey geçmiş iş deneyimleri çerçevesinde kendini daha iyi tanıma şansı bulur.
Kişinin bütün bu özellikleri incelenerek karar verilen yeni kariyeri ya da devam edeceği eski kariyerine yönelik çalışmalara başlanır. Bu anlamda kişiye gerekli bilgi ve stratejiler öğretilir. Bunlar;
- Kişinin güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesi,
- Etkili özgeçmiş hazırlama teknikleri,
- Etkili başvuru teknikleri
- Doğru yöntemlerle iş arama
- Mülakat yöntemleri,
- İş görüşmesi ve ücret pazarlığı aşamasında dikkat edilmesi gerekenler.