Başvuracağınız firmanın gerçekten size uygun olup olmadığını anlamak oldukça önemli bir noktadır. Size teklif edilen maaş üzerinden hesaplar yapmak her zaman doğru kararı vermenize yardımcı olmayabilir. Maaş dışında sahip olacağınız ünvan, bu ünvanın gelişmekte olan kariyer hedeflerinizle paralellik göstermesi, firma içi yükselme şansınız ve ikramiyeler gibi diğer önemli noktaların dışında, karakterinize ve hayat tarzınıza uygun bir firmada çalışmak öncelikli olarak değerlendirilmesi gereken noktalardır. Potansiyel işvereninizle aranızdaki kimi karakter ve hayata bakış farkları, sizin firma içinde uyumlu veya uyumsuz davranışlarda bulunmanızda oldukça etkili olacaktır.
Firma kültürü belli bir firmanın etiklerini, davranış biçimlerini, temel değerlerini ve başarıya ulaşma yollarını ifade eder. Bunların yanısıra daha somut olarak; firmanın dekore ediliş tarzı, çalışanların kılık kıyafetleri, birbirlerine hitap şekilleri ve ünvanları da firma kültürünü temsil eden noktalardır. Firma yapısına ve kültürüne uyum sağlama dereceniz, firmanın başarısına katkıda bulunma derecenizle paralellik gösterecektir. Başarınızın yanısıra iç huzurunuzun olmasında da firmanın yönetiliş biçiminin sizin yaşam felsefenize uyması oldukça etkilidir. Yönetiliş şeklinden anlaşılması gereken, genel olarak firmada işlerin nasıl yürütüldüğü ve nasıl sonuçlandırıldığıdır. Bu yönetim tarzı genel olarak çalışanların düşüncelerini, davranışlarını ve duygularını etkiler.
Her firmanın sahip olduğu kültüre göre farklılık gösterebilen ve o firmada çalışmaya başlamadan önce öğrenmenizin faydalı olacağı kimi kriterler aşağıdaki gibidir;
- Haftalık çalışma saatleri, izin sistemi
- Ofisteki rekabet düzeyi,
- Çalışma ortamının ne derece disiplinli ya da esnek olduğu,
- Kılık-kıyafet zorunluluğu,
- Ofis içinde ne kadar vaktinizin geçeceği, ofis dışı işlerinizin olup olmayacağı ve ne kadar sıklıkla tekrarlanacağı,
- Hem firmanın başarısına katkıda bulunmanızda etkili olacak hem de sizin piyasadaki değerinizin artmasına yardımcı olacak tarzda eğitim olanakları,
- Üst düzey yöneticiler dahil olmak üzere ofis içindeki kişilerarası iletişimin boyutu,
Bütün bu kriterlere bulabileceğiniz reel yanıtlar, teorik olarak bir firmayı tanımanız açısından size çok şey kazandıracaktır; ama yanıtların pratik anlamda da karşılığının olup olmadığını görmeniz için, o firmada çalışmanız gerekmektedir. Bu nedenle, firma kültürünün size uygun olup olmadığını kavramak, firma hakkında araştırma yapma ve sonrasında o firmada çalışma ile tamamlanan iki aşamalı bir süreçtir.
Mülakattan Önce;
Mülakatlara gitmeden önce yapılması gereken en doğru davranış, mülakata gideceğiniz firma ile ilgili mümkün olduğunca fazla bilgi toplamaktır. Bunu yaparken etrafınızda o firma ile bağlantısı bulunan tanıdıklarınızı ya da firmanın web sitesini kullanabilirsiniz. Firma web sitesinden firmanın misyonu, vizyonu, çalışma ortamı, gelecekteki hedefleri ve diğer merak ettiğiniz önemli konular hakkında bilgi edinebilirsiniz. Bunun yanısıra başvurduğunuz pozisyonda sizden önce çalışan kişilerin neler yaptığını firmanın web sitesini inceleyerek öğrenebilirsiniz. Eğer başvurduğunuz firmada çalışan tanıdıklarınız varsa, onlara firma kültürünü anlayabilmek için sorabileceğiniz kimi sorular aşağıdaki gibi olabilir;
- Yöneticiler, çalışanlara hakettikleri değeri veriyorlar mı?
- Ofiste genelde ılımlı bir ortam var mı yoksa çoğunlukla gergin anlar mı yaşanıyor?
- Yöneticilerin en fazla önem verdikleri noktalar nelerdir?
- Firma çalışanlarına eğitim imkanları sunuyor mu?
- Firma içinde yükselme fırsatları var mı?
- Yönetici kadrosuyla çok fazla sorun yaşanıyor mu?
- Farklı departmanlar birbirleriyle uyum içinde çalışabiliyor mı?
- Çalışanların firma içi karar alma sürecinde aktif rolleri var mı?
Mülakat Sırasında;
Kimi kaynaklar tarafından mülakata erken gelmenin, firmadaki işlerin nasıl ilerlediğini görmek, çalışanların birbirleriyle iletişimlerini ve genel olarak ofis ortamının atmosferi hakkında bir fikir edinmek açısından faydalı olduğu dile getirilse de, mülakatlara tam zamanında gelmek çok daha uygun olacaktır. Erken gelmeniz, belki sizden önce mülakata girmiş olan adayı beklemek zorunda kalmanıza ve bu nedenden dolayı kendinizi rahatsız hissedip, mülakat öncesi gergin olmanıza neden olabilir.
Mülakatın sonuna doğru potansiyel işvereniniz size herhangi bir sorunuz olup olmadığını sorabilir. Bu noktada sizin pozisyona olan ilginizi ve hevesinizi göstemeniz açısından soru sormanız puan kazanmanız anlamına gelecektir. Tabii ki sormayı planladığınız bu soruların cevaplarını potansiyel işvereninizin mülakat esnasında vermemiş olmasına dikkat etmelisiniz. Ayrıca işvereniniz size ücret teklifi yapmadan, hiçbir mali konuyla ilgili soru sormayınız. Aşağıda potansiyel işvereninize soracağınız olası sorular sıralanmıştır.
- Firmada kararlar nasıl alınıyor? Bu kararlar çalışanlara nasıl aktarılıyor?
- Firma içinde ne tip terfi/yükselme olanaklarım var?
- Önümüzdeki yıllarda firmanın öncelik verdiği konular ve büyüme planları nelerdir?
- Rekabet ile ilgili ne tip stratejileriniz var?
- Firma içinde ne tip eğitim olanaklarına sahip olacağım?