Sektörde rekabet çok yoğun yaşandığından, kariyer yapmak isteyen adayların sürekli değişim ve farklılaşabilmeye önem vermesi gerektiğini belirten Karsan Otomotiv İnsan Kaynakları Müdürü Alkan Yıldırım sorularımızı yanıtladı.
Şirketinizin kuruluşunu ve faaliyet alanlarını kısaca anlatır mısınız?
Türkiye’de ticari araç üretimi konusunda faaliyet gösteren Karsan Otomotiv Sanayii ve Ticaret AŞ (Karsan) 1966’da Bursa’da kuruldu, 1979 yılından itibaren Koç Grubu bünyesine girdi, 1998 yılında İnan Kıraç’ın çoğunluk hisselerini almasıyla birlikte Kıraça Şirketler Topluluğu’na dahil oldu.
Misyonumuz Türkiye’de atıl kapasite oluşumunu engelleyecek ve Türkiye’de otomotiv sektörünün verimliliğini artıracak fason üretim modelini hayata geçirmek. Yani “tek tesiste çok marka” üreterek büyük fabrikaların küçük adetteki ek modelleri için devasa yatırımlar yapmalarını engellemek ve ana işlerine odaklanmalarını sağlamak.
Karsan bugüne kadar Peugeot markasıyla 130 binin üzerinde araç üretip dünyaya sattı. Yani, kalitesi ve tecrübesi kanıtlanmış durumda.
Şu anda bir taraftan Peugeot Partner ve J9 modellerinin üretimini yaparken diğer taraftan Fiat Doblo’nun gövde parçalarının basımı, Peugeot Boxer – Fiat Ducato – Citroen Jumper vanların Avrupa pazarı için minibüse dönüşümü, Renault askeri kamyonları için kabin imalatı, Tofaş-Renault-Toyota-Ford gibi firmalar için direkt-endirekt kataforez kaplama ve Fiat için kalıp imalatı gibi işlere başladık.
Sizce şu an Türkiye’de otomotiv sektörü ne durumda? Şirketinizin sektör içindeki konumu nedir?
Türkiye’de otomotiv ihracat kaynaklı en fazla 2. döviz girdisi sağlayan, yaklaşık 25-30 bin kişiyi istihdam eden, ürünlerinin 3 kıtada dolaştığı ve uluslararası düzeyde iş yapan tasarımcı ve mühendisleri ile ekonominin lokomotif sektörlerinden biri haline gelmiştir.
Şu anki gidişata göre 2004 yılı 650-700 binlik bir iç pazar ve ihracat dahil toplam 750 bin adetlik bir üretimle kapanacak gibi gözüküyor.
2004 yılının ilk 7 ayında pazar payımız J9’da % 21, Partner’da ise % 12 civarında gerçekleşti. Yıl sonu itibarı ile pazar payımızın J9’da % 27.5, Partner’da ise % 14 olmasını hedefliyoruz.
Sektörün en önemli sorunu sizce ne?
Günümüzde otomotiv sanayisinde emeğin getirisi düşmekte ve fikir ile tasarımın payı artmaktadır. Önümüzdeki yıllarda Türk otomotiv sektörünün sadece montaj ağırlıklı üretimle sınırlı kalmayıp araştırma, geliştirme ve tasarıma dayalı çalışma modeline geçmesi gerekmektedir. Bu nedenle araştırma, geliştirme ve tasarıma dayalı çalışma modelinde hizmet verecek insan gücüne talep artacaktır.
İç pazardaki talebin süreksizliği, alınan vergilerin Avrupa standartlarının üzerinde olması ve yatırımlar için vaad edilen teşviğin verilmemesinden dolayı işgücüne olan ihtiyacımızın dönemsellik arz etmesi sektörümüzün diğer önemli sorunları arasında yer almaktadır.
Şirketinizde kaç kişi çalışıyor?
Yılbaşında 835 kişinin çalıştığı şirketimizde yaklaşık 300 yeni eleman alımı yaptık ve şu an bin 131 kişi istihdam ediyoruz.
Şirketinizin organizasyon yapısını anlatabilir misiniz? Hangi departmanlarınız var?
Genel Müdürlük ve fabrikalarımız Bursa’da, satış ve iş geliştirme ofisimiz ise İstanbul’da bulunmaktadır. Satış ve İş Geliştirme, Mali İşler ve Üretim olmak üzere 3 Genel Müdür Yardımcılığı (GMY), İnsan Kaynakları (İK) ve Bilgi Sistem Müdürlükleri Genel Müdür’e direkt bağlı olarak çalışmaktadır.
Satış ve İş Geliştirme GMY’liğine bağlı İhracat, İş Geliştirme, Satış Sonrası, Yurtiçi Satış, Pazar Analizi ve Planlama; Mali İşler GMY’liğine bağlı Genel Muhasebe, Maliyet Muhasebesi ve Bütçe Planlama ve Yönetimsel Raporlama; Üretim GMY’liğine bağlı Kalıp-Pres, Kaynak, Boya, Montaj, Mühendislik, Satın Alma, Üretim Kontrol, Kalite, Bakım ve Yardımcı Tesisler departmanları bulunmaktadır.
Uzun vadede şirket adına planlarınız neler?
İK olarak misyonumuz şirket değerini, verimliliğini ve şirket içi mutluluğu arttırmak ve şirket hedeflerini tutturmak amacı ile İnsan Kaynakları stratejilerini, politikalarını ve süreçlerini oluşturmak. Bu misyonumuzu çalışan kalitemizi ve şirket aidiyet duygularımızı artırarak, ortak kültür yaratarak, çalışmak istenilen işyeri haline gelerek, kritik pozisyonlarımız için ikinci adam yetiştirerek ve çalışanların performanslarını yöneterek gerçekleştireceğiz.
Şirketinizde çalışacak adaylarda ne gibi özellikler arıyorsunuz?
Beyaz yakalı çalışanlarımızın üniversite mezunu olmaları, çok iyi derecede İngilizce ve/veya Fransızca bilmeleri gerekmektedir. Mavi yakalı çalışanlarımızda ise meslek yüksek okulu ve meslek lisesi mezunu olması aradığımız başlıca özelliktir.
Bu profilin yanında adaylarda birtakım yetkinliklerin olması seçme ve yerleştirme kriterlerimizde önemli rol oynar. Etkili iletişim kurma, ekip çalışması yapma, inisiyatif alma, katılımcı, yaratıcı, yeniliklere ve değişime açık olma, müşteri odaklı çalışma, proaktif, etkili ve hızlı karar verme aradığımız yetkinlik kriterlerimiz arasındadır.
Sektörde kariyer yapmak isteyen adaylara neler önerirsiniz?
Sektörde rekabet çok yoğun yaşandığından kariyer yapmak isteyen adaylar için sürekli değişim ve farklılaşabilmek çok önemli. Otomotivde aldığın parçadan ürettiğin araca her şey somut, elle tutulur ve gözle görülür. Bu değişimi sağlayacak teknolojiyi ve mühendisliği kullanarak ürün geliştirmelerini, ürüne farklı bir kişilik katmalarını ve onu diğerlerinden ayırdedilebilir kılmakla uğraşmalarını tavsiye ediyorum. Böylece sektör onların becerilerine uygun ve kendilerini geliştirebilecekleri dinamik, kurumsal ve dünyaya açık bir iş ortamını sağlamış olacak.
Adaylar sadece alınan paraya değil, kişisel gelişimi ile ilgili yapılan yatırıma, alınan eğitime, edindikleri tecrübeye ve her türlü diğer imkana göre daha uzun vadeli bir yaklaşım benimserlerse daha mutlu olacaklarına, daha büyük faydalar üreteceklerine ve bunun sonuçlarını orta ve uzun vadede mutlaka alacaklarına inanıyorum.
İnsan Kaynakları departmanınızın işleyişinden bahseder misiniz? İşe alım, performans değerlendirme süreçleri nasıl işliyor?
İşe alımda beyaz yakalı personel için müdür seviyesine kadar ana kaynağımız Kariyer.net’tir. Mavi yakada ise direkt başvurular yeterli olmakla beraber nadiren de olsa lokal gazetelerde ilan veriyoruz. Her iki süreçte de İK, adaylarla ön görüşmeleri yapıp ilgili departman yöneticisine kısa listeyi sunar. Hemfikir kalınan adayın İK tarafından referansları kontrol edildikten sonra iş teklifi yapılır. Aday, işe başladıktan sonra İK’nın organize ettiği oryantasyon programı ile şirketin iş süreçlerini, kültürünü ve yapısını öğrenir.
Hedef ve yetkinlik bazlı performans yönetim sistemi uygulanmaktadır. Sistemin hedefler bölümü, şirketin ana iş hedeflerinin departman yöneticilerine, yöneticilerden çalışanlara indirgenmesini öngörmektedir. Böylece hedeflere olan çalışanların ve departmanların katkıları ölçülebilmekte, çalışanlar tarafından bakıldığında ise şirket hedeflerine hangi noktalarda katkı yaptıkları gözlenmektedir.
Sistemin yetkinlikler bölümü ise ortak bir Karsan kültürü yaratmaya ve potansiyeli yüksek adayları tespit ederek Kariyer Planlama Sistemi’ne kaynak oluşturmaya hizmet etmektedir. Bu bölümde, çalışanlardan yetkinlik düzeylerine uygun davranışları göstermeleri beklenmektedir. Bu düzeylerin üzerinde performans gösteren çalışanların potansiyeli yüksek ve şirket kültürüne en iyi uyum sağlayan adaylar oldukları kabul edilmektedir.