İş hayatına ilk kez mi adım atacaksın, işinde mutsuz musun? Şu an bulunduğun işte geleceğin olmadığını mı düşünüyorsun? Bu durumda yapman gereken ilk şey, geleceğin ile ilgili bir kariyer planı yapmak. Peki, ama nasıl?
Kariyer planlama, kariyer hedefine ulaşmanı kolaylaştıracak bir haritadır.
Kariyer planı iş hayatın boyunca birçok farklı aşamada faydalı olacaktır. Örneğin, iş yerinde (bulunduğun departmanın kapanması, firmanın satılması gibi) ya da özel hayatında karşına çıkacak ani bir değişiklikte çok işine yarayacaktır. Böylece ihtiyacın olduğunda, fazla endişelenmeden hazırlamış olduğun plana ve stratejilerine göz atabilirsin.
Kariyer planlama yaparken dikkat etmen gereken ilk şey gerçekten ne yapmak istediğine karar vermen. Karar verdikten sonra yapman gereken işlemler sandığından çok daha kolay olacaktır. Ne istediğine karar vermenin yolu kendini tanımaktan geçer. Kim olduğunu, neleri yapmaktan zevk aldığını, bilgi ve becerilerini, başarılı olduğun alanları bilmelisin. Kendi kendine yapacağın değerlendirmelerin yanı sıra, çevrende sana yakın olan insanlar da bu konuda sana yardımcı olacaklardır.
Kariyer planlama nasıl yapılır?
- Genel bakış: İlk aşamada senin için anlamlı olan bir süre içinde (6 ay, 3 yıl, 10 yıl) ulaşmak istediğin hedef ile ilgili kararlarını vermelisin. Nereye ve ne zaman ulaşmak istediğin konusunda kararlı olmalısın. Her an planının önüne çıkacak engellerle karşılaşabilirsin. Bu, çalıştığın firmanın iflas etmesinden, eşinin başka bir şehirde iş bulmasına kadar her şey olabilir. Bunlar için her zaman hazırlıklı olmalısın. Her zaman yedekte bir B planı bulundurmakta fayda var.
- Sektör belirleme: Bir sonraki adım sektör belirlemek olmalıdır. Hangi sektörlerin ve firmaların geleceği olduğunu ve bunlardan hangilerinin sana ihtiyacı olabileceğini tespit etmelisin. Bunu yaparken niteliklerini, bilgi ve becerilerini göz önünde bulundurmalı, mezun olduğun bölüm olmasa bile ilgili olduğun ve kendine güvendiğin alanı belirlemelisin.
- Pazarlama planı: Sana uygun sektörü ve mesleği bulduktan sonra veya çalıştığın iş seni tatmin etmiyorsa; bilgi, beceri ve deneyimlerini kullanabileceğin pozisyonlar için bir plan geliştirmelisin. Neler yapabileceğini, nasıl bir yol izlemen gerektiğini yavaş yavaş kafanda oluşturmalısın.
- Güçlü ve zayıf yanlarını belirle: Önemli olan güçlü taraflarını artırmak ve zayıf taraflarını en aza indirmektir. Bunu başarabilmek için önce güçlü ve zayıf yönlerinin neler olduklarını bilmelisin. Kendini dinlemeli ve bunu mümkün olduğunca tarafsız, kendini korumadan yapmaya çalışmalısın. Yardım almak için çevrendeki insanlara, yakınlarına sorabilirsin. Bunlar sana kendin hakkında yeni bir fikir kazandırabilir.
- Konumlandırma: Yaptığın işte iyi olmak için ne yaptığını biliyor olman gerekir. ‘Konumlandırma’ kim olduğun, kendini nerede görmek istediğin, becerilerin, sektöre ve firmaya ne kadar uygun olup olmadığınla ilgilidir.
- Hareket planı: Önümüzdeki bir iki sene içinde ne yapmak istediğine karar verdiğine göre, artık sıra bunu yerine getirmek için kullanacağın taktikleri belirlemeye geldi. Araştırma yapabilir, sektördeki uzmanlarla konuşabilir ve yapmayı planladığın işte başarılı olmuş insanları inceleyebilirsin. Öncelikle ilgili sektör ve belli başlı firmalar ile ilgili detaylı bilgi edinmelisin.
- Finans Planı: Kariyer planında yapacağın değişiklikler finansal durumunu etkileyebilir. Başına gelebilecekleri önceden düşünmen ve çözüm yolları üretmen önerilir
Sıkça yapılan 10 kariyer planlama hatası
Hata 1: Kısa dönemli maddi ihtiyaçlarını ve uzun dönem hayat/kariyer hedeflerini birleştirerek, her ikisini de aynı zamanda karşılamaya çalışıyorsun. Daha güvenli maddi altyapını sağlamadan üzerine bir şeyler kurmak istiyorsun.
Hata 2: Çabuk ya da geçici çözümler arıyorsun. Örneğin; cevabı bulmak için bir fikirden diğerine atlıyorsun. Unutma ki tatmin edici ve prestijli bir kariyer sahibi olmak zaman, sabır ve iyi bir plan gerektirir.
Hata 3: Kişisel tatminini sağlamak için kendini tanımadan ve ne istediğini bilmeden başarıyı dış dünyada arıyorsun.
Hata 4: Kariyer gelişimi sürecini hiç kimseden ve hiçbir yardım almadan ilerletmeye çalışıyorsun.
Hata 5: Kendi doğrularını uygulamak yerine ailenin veya başkalarının “-meli, -malı” larına uymaya çalışıyorsun. Belki de ne istediğini bilmeden ve araştırmadan dış faktörlerin katkılarıyla kendine bir yön seçmeye çalışıyorsun.
Hata 6: Para kazanmanın tek yolunun şimdiye kadar yaptığın şeyi yapmaya devam etmek olduğunu sanıyorsun.
Hata 7: Sadece ilanları takip ediyor, kişisel pazarlama metodlarını göz ardı ediyorsun. Unutmamalısın ki iş arama sürecinde kendini farkında olarak, gelişimine zaman ayırmalısın.
Hata 8: Başarılı olamadığın veya ilerleyemediğin için kendini, başkalarını, geçmiş olayları veya durumları suçluyorsun. Bu yüzden de kendini bir kurban gibi görüp hayatının sorumluluğunu üzerine almıyorsun.
Hata 9: Kendine güvenin eksik olduğu için veya ne istediğinden emin olmadığın için harekete geçmiyorsun.
Hata 10: Sadece ne yapacağına karar vermiş olduğun için bundan vazgeçemeyeceğini ya da değiştiremeyeceğini düşünüyorsun.