Azaltan liderlerin etkisini yok etmek için 7 yol

Davranışlarıyla ekibinin potansiyelini açığa çıkarmayı engelleyen liderlerin “azaltan liderler” olduğundan bahsetmiştik. Bugün ise bu tarz liderlerin gelişimi engelleyen davranışlarını kontrol altına almanın, nasıl mümkün olacağını ele alacağız.

Azaltan liderleri artık tanımaya başladık, değil mi? Bu liderler ekiplerinin potansiyellerinin açığa çıkmasını yaklaşım ve davranışlarıyla çoğu kez engeller. Bunu “kazara” yapanlar da vardır, bilmediği veya sonucunu kestiremediği için yapan yöneticiler de olabilir. Yapılan çalışmalar azaltan liderlerin ekiplerinin iş çıktılarını %50 azaltabildiğini ortaya koyuyor.

Azaltan liderlerin etkisini yok edebilme becerisine sahip olmak önemlidir. Eğer sen azaltan bir lider ile çalışıyorsan, stresin yüksek olabilir, çaresizliğe düşebilir, kötü hissedebilirsin. Bu etkiyi azaltabilmek için bu yazıda sana 7 öneri sunuyorum. Bu önerileri ilk seviye gibi düşünülebilirsin…

Yok saymayı öğrenmek

Pozitif zekada “Bilge bakış açısı” şöyle tanımlanıyor: “Her şey bir fırsat veya bir hediye olarak görülebilir… Yöneticiniz sizi rahatsız eden, sınırlandıran bir davranış mı gösterdi, mikro yöneticilik yaparak sürekli omzunuzdan sizi rahatsız mı ediyor? Bu durumu kendisiyle konuşmak için bir fırsat olarak görebilir, yok sayma kaslarınızı geliştirebilirsiniz. Böylece liderin olumsuz tutumu karşısında, kendi olumlu sesinizin, bilge beyninizin, sesini yükseltmeyi başarabilirsiniz.”

Ağını güçlendirmek

Azaltan liderin olumsuz etkisini azaltmak için onun güven çemberine giremediğin durumlarda kendi etki alanını genişletebilir, farklı insanları ağına ekleyebilir, daha farklı bilgi akışları yaratabilirsin. Örneğin; sürekli seni eleştiren müdüründen mümkünse uzaklaşıp, işinin başarısı için daha çok müşterilerle vakit geçirmeyi düşünebilirsin. Müdürün çok da katılmadığın bir yorum yaptığında veya iş verdiğinde onunla polemiğe girmek yerine farklı bir liderden görüş almayı seçebilirsin.

Profesyonel çevrenden senin eylemlerini ve yaklaşımlarını dürüstçe izleyebilecek, yorum yapabilecek bir “yönetim kurulu” oluşturabilirsin. Bu doğrultuda yapacağın çalışmalar kariyer gelişiminde de sana yardımcı olacak, çünkü azaltan liderin kariyer gelişiminde seni desteklemediğinde farklı bağlantılar ve ilişkilerin ile kariyerinde terfi olanaklarını yaratabilirsin.

Geri çekilip yeniden değerlendirmek

Azaltan liderlerle olan iletişimi yönetmenin en yaygın ve fakat en etkisiz yolu onlarla doğrudan tartışmaktır. Çoğunlukla bu işe yaramaz, çünkü karşı karşıya geldiğinde senden daha üst seviyede olduğu ve daha fazla güce sahip olduğu için ikna edilmeleri neredeyse imkansızdır. Doğrudan tartışmak yerine uygun bir dille geri adım atmak, durumu daha sakin değerlendirmek ve sonra farklı bir yaklaşımla yeniden konuyu gündeme getirmek daha iyi sonuçlar verebilir.

Müdürüne doğru mesajlar göndermek

Mikro yöneticilik yapan ve bu şekilde senin potansiyelini azaltan bir liderle birlikte çalışabilmenin  yollarından biri onun güvenini kazanmaktır. Bunun olabilmesi için senden istenen işi zamanında ve doğru kalitede yapıp, müdürünün yakın takibine gerek olmadığı mesajını verebilirsin. Burada çok önemli bir diğer konu da müdürünün nasıl bir yaklaşımı olduğunu keşfetmen. Örneğin; müdürün çok metodik ve veri odaklı biriyse onun için bir işi tamamlarken uzak gelecekteki vizyondan bahsetmen veya geleceğe dönük sözler vermen onu etkilemeyecektir. Bunun yerine onun istediği kalitede ve zamanda işi tamamlayabilmen sana güven duymasını sağlayacaktır.

Diğer bir doğru mesaj da uygun bir şekilde işi yapabileceğini, konuya hakim olduğunu ve sana belli bir alan ve zaman verilmesi gerektiğini müdürünle paylaşmandır. Bu ifadelerde zorlanabilir, olumsuz tepki de alabilirsin fakat önemli olan senin yapabileceklerinle ilgili müdürüne net ifadeler kullanabilme cesaretin ve planlamandır. Bir örnek vermek gerekirse…

“Bu işi istediğiniz şekilde yarın sabah 10’da tamamlamış olacağım, dilerseniz hemen öncesinde bir değerlendirme yapabiliriz. Bu arada yardım almadan bu işi yapabileceğimi düşünüyorum, desteğiniz için çok teşekkür ederim.”

Kişisel kapasiteni görünür kılmak

Azaltan liderlerle etkileşimde kendi yapabileceklerini paylaşman işe yarayabilir. Önceki bölümdeki örneğe benzer şekilde…

“Ön hazırlıklarla ilgili bilgi verirseniz bu toplantıyı ben yönetebilirim.” veya…

“Müşteriyi tanıyorum, toplantıda elde etmek istediğimiz hedefi paylaşırsanız, görüşmeyi ben yönetebilirim.” gibi net ifadeler ile kendi alanını belirlemen doğru olabilir. Tabii bunu yaptıktan sonra dediğini yapan, gerekli işi ve hazırlıkları yapan, eforu ortaya koyan bir performans göstermen de harika olur.

Performansınla ilgili içgörü istemek

Çalışan olarak iki boyutta yaptıkların ve performansın ile ilgili geri besleme ihtiyacın var. Bunlar olmadığında iyi performans gösteremez ve/veya bunu ifade edemezsin.

1. Doğru yönde mi çalışıyorum?
2. Hedefe uygun eylemler mi yapıyorum?
3. Hedefe yaklaşan bir iş mi çıkardım, hedefe yaklaşma oranım nedir?

Azaltan liderler sadece “işi” tanımlayıp senden isteyebilirler, “sonuçla” ilgili değerlendirmeyi kendileri yapıp seni karanlıkta bırakabilirler. Bu olduğunda sadece senden istenen işi yapan, fakat büyük resmi göremeyen bir noktaya gelebilirsin. Hedefi vuramadığında da azaltan liderler aynı işin “nasıl” yapılacağını sana anlatma ve senden bunu “tekrar” isteme eğiliminde olabilirler. Bunun yerine “yapış biçimini” geliştirme amaçlı geri besleme istemen faydalı olabilir.

Eğer çok eleştiri alıyor, ancak az geri besleme alıyorsan gerekli “ayarlamaları” ve “güncellemeleri” yapabilmek için spesifik geri besleme istemen uygun olabilir.

Yeni bir müdür arayışına çıkmak

Azaltan bir liderle çalışıyor ve gelişemiyorsan, belki de orası senin için uygun bir ortam olmayabilir. İşten veya azaltan liderden ayrılma, azaltan lider etkisine karşı en etkili yol olarak gösterilse de hepimizin bu imkanı olmayabilir. Yeni iş arayışında rapor edeceğin müdürünün yaklaşımına, çarpan lider mi, azaltan lider mi olduğuna ve yarattığı kültür ortamına dikkat etmeni öneririm, zira bu karar sonraki yıllarını ve psikolojini yakından etkileyecek önemli bir karardır.

Azaltan liderlere karşı bilinçle yaklaşmak iyi bir ilk adım olabilir.