Anne olmak, hayattaki en özel deneyimlerden biri; ancak iş hayatına geri döndüğün zaman, bebeğini beslemeye devam edebilmek için belirli haklara sahip olduğunu bilmelisin. Bunlardan biri de süt iznidir. Peki, süt izni toplu kullanılır mı, emzirme izni tam olarak nedir, ne kadar sürer ve nasıl kullanılır? Tüm detayları senin için derledik!
Süt izni ne kadar?
Süt izni, doğum yapan annelere bebeklerini emzirmeleri için tanınan yasal bir haktır. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre doğum yapan kadın çalışanlara bebekleri bir yaşına gelene kadar her gün belirli bir süre izin verilir. Bu süre boyunca çalışanlar çalıştıkları kurumdan maaş almaya devam ederler.
Türkiye’de süt izni süresi, ilgili kanun ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Peki, süt izni ne kadar? İzin süresi, doğum yapan çalışanlar için genellikle doğum sonrasında 8 hafta olarak uygulanmakla birlikte, bazı özel durumlarda bu süre artırılabilir. Süt izni süresi ve kullanım şartları devlet memurları ile özel sektör çalışanları için farklılık gösterebilir.
Süt izni, toplu olarak kullanılamaz çünkü bu iznin amacı, kadın çalışanların bebekleriyle gerekli asgari süreyi geçirebilmesini sağlamaktır. Bu sebeple, izninin tek seferde toplu kullanman mümkün değildir.
Süt izni nasıl hesaplanır?
İzin süresini hesaplamak birkaç farklı faktöre bağlıdır. Hesaplama işlemi; çalışanın durumuna, işverenin politikalarına ve ülkenin yasal düzenlemelerine göre değişiklik gösterir. Ancak genel olarak, süt izni hesaplama işlemi için şu unsurları dikkate alabilirsin;
- Süt izni yönetmeliği kurallarına göre bebeğinin doğum tarihi, izninin başladığı tarih olarak kabul edilir.
- Her iş yerinin süt izni konusunda farklı politikaları olabilir. İşverenin belirlediği kuralları ve uygulamaları öğrenmen, süt iznini doğru bir şekilde hesaplamana yardımcı olacaktır.
- Türkiye’de süt izni süresi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu veya 4857 sayılı İş Kanunu gibi yasal düzenlemelere dayanır. Bu düzenlemeler, süt izni süresi ve şartlarını belirler.
- Süt izni süresi genellikle çocuğun yaşına göre değişir. Örneğin, özel sektör çalışanları için süt izni, çocuğun 1 yaşına kadar devam ederken, memurların izin süreleri farklı olabilir.
Memuriyette süt izni nasıl uygulanır?
Memur olarak çalışan bir anne adayıysan, süt izni hakkın 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile güvence altına alınmıştır. Memuriyette süt izni, doğum sonrası ilk 6 ay boyunca her gün 3 saat, 6-12 ay arasında ise günlük 1,5 saat süt izni kullanabilirsin.
Özel sektör çalışanlarından farklı olarak memurlar için süt izninde yaş sınırı bulunmaz ve doğumdan sonra kullanılan 8 haftalık iznin bitiminde başlar. Bu sayede, bebeğini daha uzun süre emzirme imkanına sahip olursun. Eğer bu süreci uzatmak istersen yıllık izin de kullanabilirsin.
Özel sektörde süt izni
Özel sektörde süt izni hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre belirlenir. Buna göre işçilerde süt izni 1 yaşından küçük çocuğunu emzirebilmesi için günde toplam 1,5 saatlik bir süre. Bu izin, annelerin bebekleriyle daha fazla vakit geçirebilmeleri ve emzirme sürecini desteklemeleri için önemli bir hak.
İznin, çocuğun 1 yaşına girmesiyle sona eriyor. Yani, süt izni kaç ay diye merak ediyorsan, çocuğun 1 yaşına basmasıyla birlikte bu izin hakkını kaybedersin. Süt iznini sadece çocuğun 1 yaşına kadar kullanabilirsin.
Süt izni dilekçesi nasıl hazırlanır?
Emzirme izni kullanmak için iş yerine yazılı bir talepte bulunman gerekebilir. Süt izni dilekçesi şu bilgileri içermelidir;
- Adın, soyadın ve T.C. kimlik numaran
- Çalıştığın şirket ya da kurum bilgileri
- Doğum tarihin ve bebeğinin yaşı
- Süt iznini nasıl kullanmak istediğin (toplu ya da bölünmüş süre olarak)
- Tarih ve ıslak imzan
Bunları içeren bir dilekçe yazdığında, süt iznini kullanmak için gereken adımları atmış olursun.
Süt izni kullanan kişi işten çıkarılabilir mi?
Eğer süt izni sürecinde işten çıkarılırsan, iş yerin İş Güvencesi Yasası kapsamında ise işverenin seni işten çıkarmak için yasal bir gerekçe sunmak zorundadır. Türkiye’deki İş Kanunu’nun 17. ve 25. maddeleri, işten çıkarmanın iki ana nedenini belirler: Geçerli nedenlerle ve haklı nedenle işten çıkarma. Yani, işverenin seni süt izni veya doğum izni gibi yasal haklarını kullandığın için işten çıkarması yasalara aykırıdır. Bu hakların korunur ve işverenler seni bu hakları kullanman sebebiyle işten çıkaramazlar.
Eğer doğum ya da süt izni sürecinde haksız yere işten çıkarıldığını düşünüyorsan, kötü niyet davası açabilirsin. Böyle bir durumda iş hukuku avukatından profesyonel yardım alman oldukça önemli.