Yazın aylarının yaklaşmasıyla birlikte adli tatil dönemi için de geri sayım başladı. Her yıl olduğu gibi 2025’te de adli tatil dönemi, mahkemelerin işleyişinde değişikliklere neden olacağı için dönemin başlangıç ve bitiş tarihleri merak edilir. Adli tatil ne zaman başlıyor ne zaman bitiyor ve hangi davalar görülebiliyor? İşte, süreç hakkında bilmen gerekenler.
Adli tatil ne zaman başlar?
Türkiye’de adli tatil, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 102. maddesine göre her yıl sabit bir takvimle ilerler. 2025 yıl için adli tatil ne zaman başlar diye merak ediyorsan, bu kuraldan şaşmayan bir dönemde başlayacağını bilmelisin. Bu yıl için adli tatil başlangıcı 20 Temmuz 2025 Pazar günü gerçekleşecek ve 31 Ağustos 2025 Pazar günü sona erecek. Yeni adli yıl ise 1 Eylül 2025’te kapılarını açacak.
Adli tatil kaç gündür?
Adli kaç gündür diye merak ediyorsan; tarihler 20 Temmuz ile 31 Ağustos arasında olduğu için 43 gündür. Bu süre boyunca hakim, savcı ve adliye çalışanları izin kullandığı için yargı sistemi biraz yavaşlar. Ama yargı sisteminin tamamen durması söz konusu değil çünkü nöbetçi mahkemeler görevde kalmaya devam eder.
Adli tatil kimleri kapsar?
Adli tatil, her yıl 20 Temmuz’da başlayıp 31 Ağustos’ta biten bir uygulama. Yani, bu tarihler arasında bazı mahkemeler ve yargı birimleri tatile girer. Bundan dolayı da adli tatil ne zaman bitecek sorusu gündeme gelebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 102. maddesine göre adli tatilden etkilenenler şunlar:
Hukuk Mahkemeleri
- Asliye Hukuk Mahkemeleri
- Aile Mahkemeleri
- İş Mahkemeleri
- Kadastro Mahkemeleri
- Tüketici Mahkemeleri
- Ticaret Mahkemeleri
İdari Yargı
- İdare Mahkemeleri
- Vergi Mahkemeleri
- Bölge İdare Mahkemeleri
Yüksek Yargı Organları
- Yargıtay (Hukuk ve Ceza Daireleri)
- Danıştay (İdari ve Vergi Daireleri) Hakimler ve Savcılar
- Hukuk Hakimleri
- İdari Yargı Hakimleri
- Savcılar
Bölge Adliye Mahkemeleri (İstinaf Mahkemeleri)
- Hukuk Daireleri
- Ceza Daireleri
Kısacası, adli tatil hukuk ve idari yargıyı kapsar, ama savcılıklar ve ceza mahkemeleri için aynı durum geçerli değil. Yani, her yerde duruşmalar tatil olmaz. Adli tatil her ne kadar bir mola gibi görünse de herkes için tam anlamıyla bir tatil değil.
Adli tatil süreleri nasıl işler?
Adli tatil süre konusu, dava süreçlerini takip edenler için kritik bir detay. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre adli tatil süresince normal dava ve işlerde süreler durur. Yani bir davanın son günü tatil dönemine denk gelirse, tatilin bitiminden itibaren 7 gün uzar. Örneğin, temyiz süresi 15 Ağustos’ta bitiyorsa, bu süre 7 Eylül’e kadar otomatik olarak uzamış olur.
Ceza davalarında ise durum biraz daha farklı işler. Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre tatil süresi boyunca süreler işlemez, ancak tatilin bitiminden sonra 3 gün ilave süre eklenir. İdari yargı adli tatil süreler, tatilin bitiminden sonra 7 gün ileriye atılır.
Zaman aşımı gibi maddi hukuk süreleri adli tatilden etkilenmez. Yani süre işlemeye devam eder.
Hangi davalar adli tatilde görülür?
Adli tatil süresince mahkemeler tamamen kapanmaz; bazı davalar ve işlemler hız kesmeden devam eder. İşte o istisnalar:
- İhtiyati tedbir ve haciz: Acil hukuki koruma gerektiren durumlar tatilden muaf. Örneğin, bir malvarlığına el konulması gerekiyorsa, işlem tatilde de yapılabilir.
- Nafaka, velayet ve soybağı davaları: Ailevi meseleler genellikle ivedi kabul edilir ve tatil döneminde görülebilir.
- Tutuklu ceza davaları: Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre tutuklu dosyalar tatilden etkilenmez; soruşturma ve kovuşturmalar sürer.
- İcra takipleri: İcra daireleri adli tatilden bağımsız çalışır. Borçluysan ya da alacaklıysan tatil döneminde de dava işlemlerin devam eder.
- Yürütmenin durdurulması: İdari yargıda, acil karar gerektiren talepler nöbetçi mahkemelerce karara bağlanır.
- İş davaları: İşçi ve işveren arasındaki hukuki ihtilaflar tatil döneminde de görülmeye devam eder.
- Ticari defterler veya kıymetli evrakların kaybolması ile ilgili işlemler: Önemli ticari belgelerin kaybolması veya zarar görmesi durumunda hukuki işlemler tatilde de yürütülür.
- İflas, konkordato, sermaye şirketleri ve kooperatif yapılandırma işleri: Şirketlerin mali durumları ile ilgili kritik hukuki süreçler adli tatilde de devam edebilir.
- Keşif: Mahkemeler tarafından yapılan keşif işlemleri adli tatilde de gerçekleştirilebilir.
- Tahkim: Tarafların özel tahkim süreçleri, adli tatilden bağımsız olarak sürebilir
Bu davalar dışında kalan işler ise genellikle tatil sonrasına bırakılır; ancak tarafların anlaşması halinde bazı duruşmalar tatilde de görülebilir.
Adli tatilde boşanma davası görülür mü?
Boşanma davaları genellikle adli tatil sürecinde duraksar ama eğer anlaşmalı boşanıyorsan ve taraflar olarak duruşma için talepte bulunursanız, mahkeme süreniz tatilde de ilerleyebilir. Yani, anlaşmalı boşanma davaları adli tatilde de görülebilir ve karar kesinleşir ama çekişmeli boşanmalarda durum farklı; onlar genellikle tatil sonrasına bırakılır.
Adli tatilde hangi işler görülür?
HMK 103(3) maddesi bazı işlemlerin adli tatilde de yapılabileceğini söyler. İşte o işlemler:
- Dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile cevap dilekçeleri tebliğ edilebilir.
- Dava dosyanı yenilemek istiyorsan, bunu talep edebilirsin.
- Mahkemeler her türlü ilam (karar) verebilir.
- Her türlü dilekçeyi sunabilirsin.
- Tebligatlar yapılmaya devam eder.
- Dosyan başka bir mahkemeye gönderilebilir.
Bu kurallar hem ilk derece mahkemeleri hem de istinaf ve Yargıtay için geçerli. Yani, istinaf süresi adli tatilde de işlemeye devam eder. Savcılıklar ise tatilden muaf olarak çalışmaya devam eder.
