Yurt dışı tecrübesi zirveye bir adım yaklaştırıyor

Farklı bir ülkede çalışıp, değişik kültürlerde de işini yapabilmek, kişiye yetkinliklerini geliştirme imkanı sağlıyor, aynı zamanda farklı kariyer olanaklarının kapısını açıyor. Mercer’in son yaptığı “Yurtdışı görevlendirme ve Mobil İşgücü” anketine göre Türkiye’den en çok Batı Avrupa, Rusya’ya expat çalışan gönderiliyor. Mercer Türkiye İnsan Kaynakları Danışmanlığı ve Araştırmaları Direktörü Işın Mengenli Türkiye’den yurt dışına giden expat sayısının son 10 yılda artığını vurguluyor. “Kariyer yolunda tepe pozisyonlara çıkmak isteyen çalışanlar bu yoldan geçmek zorunda” diyen Mengenli, uluslararası firmaların birçoğu tepe pozisyonlara çalışanları getirmek için bunu şart koştuğuna değiniyor. Mengenli’ye göre deneyimleri geliştirmek, başka kültürlerle çalışmak, esnekliği geliştirmek, sosyal yaşamı artırmak gibi konularda büyük deneyim kazandırıyor. Boyden Türkiye Kurucu ortağı ve İcra Kurulu Başkanı Özlem Ergün de iş dünyasının sadece Türkiye’den görünümü ile elde edilen tecrübelerin, bugün diğer pazarlarda başarı elde etmek için yeterli olmadığına dikkat çekiyor.

Stanton Chase International Başkan Yardımcısı Çağrı Alkaya yurt dışına gönderilecek kişilerin seçiminde uyum, esneklik, kararlılık, disiplin ve empati gibi kişilik özelliklerin aranması gerektiğini vurguluyor. “Büyük ölçekli ve çok uluslu şirketlerde iş yapma biçimleri, yönetim tarzları ve kurallar daha tanımlı olduğu için şirket içinde fazlaca zorluk yaşadıkları söylenemez” diyen Alkaya, sözlerine şöyle devam ediyor: “Yerel unsurları temsil eden paydaşlarla ilişkilerde yerel dinamiklere adapte olana kadar zorluklar yaşandığı söylenebilir. Bunun yanında gittikleri ülkelerin yerel şirketlerinde çalışanlar için fırsatlar da tehditler de daha fazla. Bu şirketlerde görev alanlar ülke dinamiklerini ve yönetim tarzlarını daha hızlı anlamak ve bunları kendi değerleri ve tarzları ile bir araya getirip nasıl sonuç alacaklarını daha hızlı belirlemek zorundalar.”

Türk Henkel, çalışanlarını farklı ülke ve görevlerde yeni deneyimler kazanmaları için “Triple 2” adlı gelişim programını başlattı. Türk Henkel İK Direktörü Mutlu Türpan, programın, çalışanların vizyonunu geliştirmeye destek olduğunu vurguluyor. Programa katılan çalışanlar farklı ülkelerde satış, pazarlama, bilgi teknolojileri (IT), İnsan Kaynakları, satın alma, finans, operasyon, mühendislik, Ar-Ge, kalite gibi fonksiyonlarının herhangi birinde çalışabiliyorlar. Bugüne kadar Türk Henkel’den Almanya, Avusturya, Japonya, Dubai, Hindistan, Mısır, Tunus, gibi çeşitli ülkelere 35 çalışan gitti. Türpan, “Genellikle yurt dışına giden her çalışan, döndüğünde daha üst pozisyonlara atanacağı beklentisi içinde oluyor. Ancak bu pozisyonlar her zaman açılamayabiliyor” diyor.

HSBC Türkiye İnsan Kaynaklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Şengül Demircan, “Türk çalışanları yurt dışındaki görevlerine ve yeni kültürlere hazırlamak için diğer yabancı yöneticilerle deneyim paylaşımında bulunabilecekleri ortamlar yaratıyor ve ilgili ülke kültürü hakkında bilgi edinebilecekleri platformlara yönlendiriyoruz” diyor.  HSBC Türkiye’den HSBC Grubu bünyesinde çalışmaya giden kişi sayısı ise yaklaşık 30. Demircan, “Çalışan yeni çalışacağı ülkenin iş yapış şekli ve kültürüne adapte olmakta zorlanabilir, özellikle müşteri temasının yoğun olduğu rollerde yeni kültüre adapte olmak gelişim alanı olarak ortaya çıkabilir” yorumunu yapıyor. Demircan ayrıca çalışanların uluslararası alanda edindikleri deneyimlerle kültürel ve profesyonel gelişimlerini desteklediğini belirtiyor ve teknik bilgi, becerilerin ülkeler arası paylaşımına da katkıda bulunduğunu vurguluyor.

Şu anda, PwC’nin dünya genelindeki ofislerinde 37 Türk çalışıyor. Yurt dışından gelen yöneticiler için haftada iki gün Türkçe dersleri planladıklarını söyleyen PwC Türkiye İK Kıdemli Müdürü Cristina Monterrey, Türkiye’ye adaptasyon süreçlerini hızlandırmayı ve günlük yaşamlarını kolaylaştırmayı amaçladıklarını belirtiyor. Monterrey çalışmalarını ise şöyle özetliyor: “Yurt dışından gelen yabancılara oryantasyon sürecinin bir parçası olarak Buddy sistemi uygulanıyor. Türkiye’de yaşamlarını kolaylaştırmak amacıyla ev bulmalarında yardımcı olunuyor. Eşleri için iş bulmalarına yönelik destek veriliyor. Yurt dışına giden her çalışana Türkiye ofisten bir mentor ve değişim programından sorumlu bir ortak atanıyor.”

“Uluslararası deneyim ile kariyer geliştirme fırsatı sağlayan programların, birle dört yıl arasında değiştiğini söyleyen Shell&Turcas İK Direktörü Rick Young; “Expat Services ve Eş Geliştirme Programı’ndan bahsediyor. Bütün süreç Polonya’da özel olarak uzmanlar tarafından kurulmuş olan “Expat Services” aracılığıyla yönetiliyor. Ayrıca Eş Geliştirme Programı ile ülke değiştirme nedeni ile işinden ayrılmak zorunda kalacak olan eşlerin gittikleri ülkelere adaptasyonlarını da destekleniyor. Her yıl Shell Çalışan Araştırması yaptıklarını belirten Young, “2011 yılında yurt dışına giden arkadaşlarımız, İngiltere, Almanya, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Güney Afrika ve diğer Shell ofislerinde görev aldı” diyor.

Nestlé İnsan Kaynakları Direktörü Zuhal Çivi, “Yurt dışında farklı yerlerde görev yapan 16 çalışanımız var. Nestle’de çalışanların kariyer planları ve şirketin işgücü planlamasıyla çerçevesi çizilmiş bir seçim süreci söz konusu” diyor. Çivi, ismi geçen yabancı çalışanların Nestlé’deki performans geçmişlerine, ileriye yönelik potansiyellerine, bu görevlendirmenin kişinin uzun vadeli aday olduğu pozisyonlara hazırlanmasına nasıl bir katkıda bulunacağına  baktıklarını belirtiyor.

•Aileyle ilgili problemler

•Yaşam kalitesinin düşük olduğu bölgeler

•Proje/ görevlendirme sonrasındaki fırsat eksikliği

•Kariyer yönetim problemleri

•Sunulan paketin çekiciliği

•Konaklama

•Eşler için iş fırsatları

•Taşınma masrafları

•Çocukların eğitim ödeneği