Hedef belirlerken kendi kendimize sormamız gereken bazı sorular vardır. Bu soruların yanıtları hedef koymamızı ve o hedefe ulaşma yollarını keşfetmemizi sağlar. Prof. Dr. Bengi Semerci, “Ne yapmak istiyorum? Yapmak istediğim şey, hedefim ulaşılabilir mi? Hedefe ulaşmak için gerekli donanıma sahip miyim?” soruları kendimize sormamız gerektiğini söylüyor
Hedeflerimizi belirlemeden önce mutlaka kendimize soru sormalıyız. Ancak soruları sormak yeterli değildir. Sorulara gerçekçi yanıtlar bulmak da gerekir. Bu yanıtlardan en zoru “ne yapmak istiyorum” sorusunun yanıtıdır. Hepimizin “büyüdüğünde ne olacaksın?” sorusu için bir yanıtımız vardır. O yanıt bazen tanıdığımız ve öykündüğümüz kişi olmayı, çoğunlukla da büyüklerin onayladığı ve kabullendiği bir hedefi içerir. Herhangi bir alanda başarılı olmuş birçok insan öyküsünü anlatırken “çok küçük yaşlardan beri istiyordum” cümlesini kurar. Ama gerçekten çok küçük yaşlarda bilmediği bir şey olmayı mı hedeflemiştir yoksa verdiği yanıtı benimseyerek onu hedef haline mi getirmiştir? Prof. Dr. Bengi Semerci, hedeflerimizi belirlerken nasıl bir yol izlememiz gerektiği ile ilgili yol haritası çiziyor.
Sabah uyandığımız zaman “bugün ne yapmak istiyorum” sorusu ile başlayan bu süreç, bu ay, bu yıl şeklinde devam eder. Hedefimizi, ne yapmak istediğimizi belirlemek yaşamımızı kontrol etmemizi sağlar. Yapmak istediğimize ulaşmamız için dikkatimizi konuya vermemiz, zamanı iyi değerlendirmemiz, tutarlı davranmamız bizi başarıya götürür. Çünkü hedefi belirlemek, isteklerimizi ulaşılabilir hale getirir.
HEDEFİN BÖLÜNMESİ
En önemli şeylerden biri hedefe giden yolların bölünmesidir. Başlangıç noktasından hedefe baktığınız zaman çok uzak görünebilir. Bu nedenle adımları belirlemeli, her adımı geçtikten sonra hedefe yaklaşmış olmanın ve başarmış olmanın güvenini yaşamalısınız. Her küçük hedefe ulaştıkça çıtayı yükseltmek, yeniden başarabilecğiniz güveni ile birlikte, sonrası için motivasyon sağlayacaktır. Çok şeyi kısa zamanda yapmak değil, uygun zamanda, yeterli ve doğru yapmak önemlidir. Temel hedefe ulaşmak için oluşturulacak küçük adımlar, aynı zaman da yaşama anlam kazandırırlar.
ZAMAN YÖNETİMİ
Ne zaman olacağını ya da ne kadar zaman alacağını bilemediğimiz hedeflerimiz olabilir. Ama belirsizliğe bile sınır getirebileceğimiz gerçeğini unutmamak gerekir. Hedeflerimizi kademelerini belirledikten sonra, o kademeye ulaşmak için gereken gerçekçi zamanı belirlemek uygun olur. Zamanı gerçekçi belirlediğinizde, genellikle hedefe daha kısa sürede ulaşmak rahatlık sağlayacaktır. Yine de kalan zamanın, yeni çalışmalardan çok, boşa geçirilmek için kullanıldığı gerçeğini hatırlamak yararlı olur. Benzer şekilde bir türlü belirlenen zamanda hedefe ulaşamamak sıkıntı yaratır. İnsan ne yaparsam yapayım başaramıyorum hissine kapılır. Bu nedenle zamanlamayı doğru yapmak önemlidir.
ERTELEMEMEK
Yapılması gerekenlerin ertelenmesi verimi düşüren önemli nedenlerdir. Erteleme alışkanlığı öğrencilik döneminde derslerin ertelenmesi ile başlar. Sonrasında iş yaşamını ve sosyal yaşamı etkiler. Erteleme tembellikten farklıdır. İş yapmayı, karar vermeyi istemeye karşı yapamamak olarak tanımlanabilir. Bunu nedeni alışkanlık olabileceği gibi, hedefe ulaşmaktaki yetersizlik olabilir. Başarısızlıktan korku ertelemeye neden olabilir. Erteleme nedeni ne olursa olsun kişide huzursuzluk yaratır, umutsuzluğa sürükler. Bazı kişiler için hedefe asla ulaşamayacağını düşünmek, daha çok ertelemeye neden olur.
HAYAL KURMAK GÜZELDİR
Çok olmayacak gibi duran hedefleri olan ve o hedeflere ulaştığını düşündüğümüz kişilere iyi bakmak gerekir. Ulaştıkları hedefle, başladıkları yer çok uzak gibi görünse de olmayacak şeyler değildir. Çok fakir bir aileden gelip, çok zengin olmak hayal edilmeyecek bir olgu sayılmaz. Eğer hedefiniz kazanmak olursa ve o hedefe ulaşmak için doğru adımları atarsanız mucize gibi görünen sonuçlar ortaya çıkacaktır. Ama çalışmadan, çaba göstermeden olacağını düşüyor ve hedefliyorsanız sonuç hayal kırıklığı olacaktır. Hayal kurmak güzeldir. Ancak hayal kurma ile hedef koymayı ayırt etmek gerekir. Eğer tıp fakültesi okumamışsanız doktor, mühendislik fakültesi okumamışsanız mühendis olmayı hedefleyemezsiniz. Tıpkı demokrasi ile yönetilen bir ülkede kral olmayı hedeflemek gibi bir hayal olarak kalacaktır. Gerçekçi olamayan hedefler koymak zaman kaybetirir. Üç ay içinde iki eğitim alacağım bir hedeftir. Ama geçerli ve anlamlı bir hedef olması için, ‘bana gerekli olan şu eğitimleri almam gerekir. Bunların ikisini üç aylık bir süreçte yapabilirim’ şeklinde olmalıdır.
Unutmamak gerekir ki, hedefler değişebilir. Hedefinize ulaşamadığınızı düşündüğünüzde, vaz geçmez ve yeni hedefler oluşturursanız gün gelir dünyayı değiştiremeyebilirsiniz ama önemli taşları yerinden oynatabilirsiniz.
Hedefinize ulaştığınızı nasıl anlayacağız? Bir meslek sahibi olmak, zengin olmak, başarılı olmak hedefe ulaştığınızı gösterir mi? Yürüyüş yaparken nereye geldiğinizi ya da kaç saat sonra hedefe vardığınızı bilmezseniz yürüyüşünüz bir hedef olmayacağı gibi, asla bitmeye de bilir. Diğer önemli konu hedefe ulaştıktan sonra ne yapacağınızı belirlemektir. En büyük hedefler bile, sonrası düşünülmemişse ulaşıldıktan sonra doygunluk, başarı hissi yerine boşluk hissi getirir.
