Sayfalarca yazının size anlatamadığını,bazen bir grafik iki saniyede anlatabiliyor. Bilgi teknolojileri sayesinde görselliğin avantajı iş dünyasında da etkisini göstermeye başladı. Artık “görselleştirme” zamanı!
Donanım ve yazılım alanında yaşanan gelişmeler, çok farklı alanlarda bilgiyi görselleştirebilmemizi sağladı. Grafik işleme alanındaki gelişmelerle üç boyutlu canlandırmalar kolaylıkla yapılabilir hale geldi. Eğitim alanında, okulların kısıtlı imkanları ile gerçekleştirilemeyecek deneyler, üç boyutlu canlandırmalarla öğrencilere sunuldu. Film endüstrisi, çok pahalı olabilecek yapımları gerçeğine çok benzer çizgi filmler olarak çekmeye başladı. Bu alan için ayrı Oscar ödülleri konuldu. Aynı şekilde artan görsellik iş hayatımızı da oldukça etkiledi.
Harita uygulamaları
Son dönemde giderek artan bir şekilde harita uygulamalarını kullanmaktayız. Uydudan çekilen fotoğraflarla yaşadığımız çevreyi, aradığımız adresi, tatil yapacağımız yeri inceleyebiliyoruz. Gideceğimiz yerin adresini bu tür harita uygulamalarından çok daha çabuk kavrayıp, kendimize bir güzergah belirleyebiliyoruz. Bu uygulamalar, kullanımları arttıkça, kitlelere ulaşmak isteyen firmalar için de uygun bir reklam mecrası oluşturuyor. Bulunduğu çevredeki haritaya bakanlara, kendi işletmelerini göstermek isteyen restoran, alışveriş merkezi, sinema gibi şirketler bu uygulamalara reklam vermeye başladılar. Aynı şekilde “Duyduğuma değil gördüğüme inanırım” sözünün ardındaki gerçek, gelişen tıp bilimi sayesinde seneler önce ortaya konmuştu. Bilim insanları, göz ile beyin arasındaki sinir hatlarının, kulak ile beyin arasındakine oranla 20-25 kat daha güçlü olduğunu ortaya çıkarmışlardı. Gelişen bilişim teknolojileriyle, ihtiyaç duyduğumuz her türlü bilgiyi görselleştirerek daha çabuk kavramak ve daha uzun süreli hatırlamak mümkün. Araç yönlendirme sistemlerinde de, bu tür reklam uygulamalarının giderek artması bekleniyor. Arabayla yanından geçerken, kendilerini bize tanıtmaya çalışan işletmelerin reklamlarını, cihazlarımızın ekranında görebileceğiz.
Kent bilgi sistemleri
Bu harita uygulamaları ile, kamu alanında -özellikle tapu kadastro bilgileri ve belediye hizmetlerinde- farklı bir boyut geldi. Farklı amaçlarla takip edilmekte olan su, elektrik, doğalgaz, metro vb. dağıtım haritaları farklı katmanlarda coğrafi haritaların üzerine konularak kamu tesis ve demirbaş envanterinin üç boyutlu incelenmesini, daha doğru ve hızlı planlar yapılmasını, projelerin daha çabuk hazırlanmasını ve onaylanmasını sağladı. Uydudan çekilen fotoğraflar ile kent planlarının sürekli karşılaştırılmasıyla onaylanmamış inşaatların hemen farkına varılması ve hızlı bir şekilde müdahale edilmesi mümkün olabiliyor.
Bilgilerin görsel olarak haritalar üzerinde gösterilmesi de, mevcut sorunların anlaşılması ve çözümler bulunmasında büyük rol oynuyor. Örneğin bir sivil toplum örgütü, devlet tarafından bir vilayete yapılan farklı alanlardaki yatırımları o vilayetin ilçeleri bazında haritaya döktü. Aynı haritaya o vilayetin demografik özelliklerini, sağlık ve eğitim kurumlarını yerleştirdi. Daha sonra sağlık, eğitim ve güvenlik sorunlarını gene görüldükleri alanlar üzerinde görselleştirerek kamu yönetiminin bilgisine sundu. Her boyutuyla görselleşmiş olan durum, zaten sorunu ortaya koyuyordu. Sorunların yoğunlaştığı alanlarla yatırımların yapıldığı alanlar farklı bölgelerde toplanmıştı. Kamu görevlileri sorunu bu kadar güzel özetleyen haritaya baktıklarında, çözüm üretmekte çok zorlanmadılar. Her ne kadar bu tür bir çalışma çok fazla kamu birimden bilgilerin toparlanmasını gerektirse de, ileride e-devlet platformunun genişlemesiyle, gerekli tüm bilgiler anlık olarak Türkiye haritası üzerinde görselleştirilebilecek.
Hareketli görüntüleri algılayabilmek
Dijital videolardaki hareketleri algılayabilmek ve yorumlamak üzerine oldukça yüksek bütçeli araştırmalar yapılıyor. Bu araştırmaların ana hedefi, videodaki karakter ve hareketleri algılayabilmek ve sınıflandırmak. Yaşadığımız üzücü terör olaylarının sonrasında başvurduğumuz Mobil Elektronik Sistem Entegrasyonu (MOBESE) kameraları, bu gelişen teknoloji sayesinde, sadece olaylar bittikten sonra kaydettiği görüntülerle değil, suç oluşmadan önce, şüpheli hareketleri tespit edip, yetkililere uyarı vererek de yardımcı olacaklar. Aynı şekilde havaalanlarında sadece madeni ve plastik patlayıcı taşınıp taşınmadığına bakan kontroller yerine, vücut hareketleri ve biometrik değerler üzerinden potansiyel suçlu olup olmadığımız anlaşılabilecek.
Üç boyutlu dükkanlar
İnternet üzerinde açılan alış veriş siteleri, yakında sanal dükkanlar ile yer değiştirecekler. Almanya’da tekstil ürünleri satan bir firmanın devreye aldığı bir uygulamada, site ziyaretçileri, firmanın ürünlerini üç boyutlu bir mağazada görüyor. Mağazada dolaşırken hem ürünleri hem de farklı model ve renklerini görüp, fiyatları hakkında bilgi edinebiliyorlar. Eğer isterlerse, fotoğrafları ile birlikte kendi boy, kilo ve diğer bazı beden ölçülerini vererek, ürünleri kendi üzerlerinde görebiliyorlar. Ürünün tanıtım defilelerini seyredip, defiledeki mankenle yan yana fotoğraflarını da çıktı olarak alabiliyorlar.
Bilgileri sunmada ve raporlamada görsellik
Beynimiz görsel değerlendirmelerden daha çok etkilendiği için kurumsal hayatta kullandığımız raporlara daha fazla görsellik katmaya çalışırız. Son dönemde geliştirilen yazılımlarda, bilgiyi algılamak için her alanda daha fazla görsel kullanılmak mümkün. Örneğin müşteri hesap bakiyeleri incelenirken, listenin bir sütununa sahip olduğu kredi limitine göre kırmızı, sarı ya da yeşil ikonlar konularak, sorunlu müşterilerin daha çabuk algılanması sağlanabiliyor. Ya da bütçe kontrol ekranlarında, bütçe sahibi birimlerin toplam harcamaları, sahip oldukları bütçenin yüzdesi olarak gösterilerek, bütçe kontrolünün daha etkin ve kolay anlaşılır hale getirilmesi sağlanabiliyor.
Yine sayısal analiz uygulamalarının raporlarında hem rakamsal hem de göreceli göstergelerin üst üste konması da algılamayı artırıyor. Örneğin bölgesel satış rakamları raporlanırken, mutlak satış değerlerinin yanında toplam satış içindeki payları da belirtilerek göreceli değerlendirme kolaylaştırılılıyor.
İş süreçlerini görselleştirmek
Kurumsal hayatta iş süreçleri giderek karmaşıklaşırken, çalışanların bu süreçleri algılaması ve bu süreçlere uygun hareket etmesi giderek zorlaşıyor. Geliştirilen yazılımlarla iş süreçlerinin akış diyagramları ile tasarlanması, bilgi akışının, sorumlulukların, farklı durumlarda yapılması gerekenlerin belirlenmesi sağlanıyor. Süreçler ile kurumsal yazılımlar entegre edilerek, gerçekleştirilen işlemler ile tasarlanan iş süreçlerinin tutarlılığı kontrol edilebiliyor. Böylece gerçekleşen bir kayıt incelenirken istenirse, bağlı bulunduğu iş sürecinin grafik tasarımından yararlanılabiliyor. İş süreci bazında tüm sorumlular ve gerçekleşen kayıtlar tek bir ekranda görüntülenebiliyor. Örneğin bir müşteri şikayeti geldiğinde, bu şikayet kaydından yola çıkılarak, şikayet edilen ürünün üretim ya da satın alma bilgileri, müşterinin verdiği sipariş, bu siparişe istinaden yapılan sevkiyat ve teslimat bilgileri, bir süreç şeması üzerinde raporlanabiliyor. Tüm sürecin ilgili kayıtlarla birlikte incelenebilmesi, müşteri şikayetine hızlı cevap verilmesini ve tekrarlanmasını engellemek için alınması gereken önlemlerin hızla belirlenmesini sağlıyor.
Kurumsal eğitim oyunları
İş hayatındaki süreçleri kontrol etmekte görsellikten nasıl yararlanıyorsak, bu süreçlerin eğitimini verirken de görsellikten daha fazla yararlanacağız. Bu tür eğitimlerin öncüsü sayılabilecek bir uygulama Lufthansa tarafından, müşteri memnuniyetini arttırmak üzere verilen eğitimlerde kullanılıyor. Müşteri memnuniyetini oldukça etkileyen kayıp bagaj işlemleri için, kurumsal bir oyun siparişi veren Lufthansa, çalışanlarının bu oyun ile kayıp bagajın yerini belirlemesini ve en kısa zamanda sahibine teslim etmesini istiyor. Lufthansa’nın kullandığı kurumsal yazılımlarla paralel tasarlanan oyunla, çalışanların kayıp bagaj işlemlerini hızlı ve doğru şekilde gerçekleştirmesini sağlayacak yetenekleri geliştiriliyor. Çalışanlar, bu tür eğitimin oyun oynayarak verilmesinden çok memnunlar. Süreci ve yapılması gerekenleri daha kolay ve hızlı öğrendiklerini belirtiyorlar. Ayrıca kurum içinde bu oyundan en fazla puan alan çalışanlar ödüllendiriliyor. Bu eğitimin başarısının ardından, aynı şekilde farklı süreçlerin de kurumsal oyun olarak tasarlanması ve devreye alınması planlanıyor.
Bilginin görselleşmesi yaşamımızı nasıl etkileyecek?
Güvenlik kameraları şüpheli beden hareketlerini tespit edebilecek. Suç işlenmeden önce uyarı yapılacak.
Uydudan çekilen fotoğraflarla kent planları sürekli karşılaştırılacak. Onaylanmamış inşaatların hemen fark edilecek.
Internetten alışveriş yapanlar, fotoğraflarıyla birlikte kendi beden ölçülerini vererek, ürünleri kendi üzerlerinde görebiliyorlar.
Raporlamalar ve iş süreçlerinin takibinde grafiklerden daha fazla yayarlanılacak.
Şirket eğitimlerinin birçoğu görsel oyunlar haline gelecek.
Kariyer Dergi Ekim 2008