Hafta tatilinin kaldırılması günlerdir gündemi meşgul eden bir konu. Peki, son yaşanan gelişmeler neticesinde hafta tatili kaldırılıyor mu? Süreç, gerek çalışanlara gerek iş dünyasına nasıl yansıyacak? Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır, gelişmeler hakkında bilgi veriyor.
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalanan Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Kanunu ile önemli değişiklikler gelecek. Bunlardan en önemlisi ise günümüzde uygulama alanı artık kalmayan, ticaret hayatının engellerinden biri olan Hafta Tatili Kanunu’nun kaldırılması. Bu kanuna göre, “10 bin veya 10 binden fazla nüfusu olan şehirlerde fabrika, imalathane, tezgah, dükkan, mağaza, yazıhane, ticarethane, sınai ve ticari bilumum müessesat ve tevabiinin haftada 1 gün tatili faaliyet etmeleri mecburidir” ibaresi mevcuttur. Bu kanunun kaldırılması ise ticaret hayatının tüm yıl boyunca aralıksız devam etmesi anlamına geliyor.
Ancak, Hafta Tatili Kanunu’nun kaldırılması veya çalışanların hafta tatili günlerinin kaldırılması söz konusu değildir. Hafta tatili gerek Anayasal dinlenme hakkı gerekse de İş Kanunu’nun 46. Maddesi’nde koruma altına alınmıştır. Dolayısıyla Hafta Tatili Kanunu’nun kaldırılması, çalışanların hafta tatillerinin kaldırılması anlamına gelmemektedir.
Çalışanlara en az 24 saatlik dinlenme hakkı
İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce, belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) hakkı verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.
Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan işyerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç gününde işveren tarafından tatil edilmesi halinde haftanın çalışılmayan günleri ücretli hafta tatiline hak kazanmak için çalışılmış sayılır.
Yeni düzenlemeyle neler değişecek?
50’den az çalışanı olan iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işverenler veya işveren vekilleri tarafından yürütebilecek.
- 50’den az çalışanı olan az tehlikeli işyerlerinde, sağlık raporları kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden alınabilecek.
- 50’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin üstlenilmesine ilişkin yönetmelik hazırlanacak.
- 6331 Sayılı Kanun kapsamında iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için üç yıllık ertelemeyle 01.07.2020 tarihinde başlayacak.
- Sanayi işletmelerinin her yıl hafta tatili günlerinde çalışabilmek için belediyelerden, hafta sonu çalışma ruhsatı alma nedeniyle doğan mali yükün kaldırılması amacıyla 394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanunun yürürlükten kaldırıldı.
- 6948 Sayılı Sanayi Sicili Kanunu kapsamına bilişim teknolojisi ve yazılım üreten firmalar eklendi. Dolayısıyla bu tür firmalar da sanayi sicil belgesi almak zorunda olacak.
- Sanayi siciline kaydolmayanlar hakkında idari para cezası verilecek.
- Organize sanayi bölgelerinde kurulan meslek yüksekokulları için eğitim desteği verilecek.
- Yükseköğretim kurumları sermaye şirketi statüsünde teknoloji transfer ofisi kurabilecek,
- YÖK, devlet yüksek öğretim kurumlarının fen ve mühendislik bölümlerine son yılın bir yarı yılında uygulanmak üzere zorunlu uygulamalı eğitim getirebilecek, bu öğrencilere İşsizlik Fonu’ndan net asgari ücretin yüzde 35 üzerinden ücret ödenecek,
- Yükseköğretim kurumlarında staj yapan öğrencilere de staj ücreti ödenecek,
- Teknoloji geliştirme bölgelerinde çalıştırılacak temel bilim lisans mezunlarına ücret desteği verilecek.
Çalışanların tüm izin haklarını öğrenmek için “Tatil planları başladı: Tüm izin haklarınızın farkında mısınız?” adlı makaleyi okuyabilirsiniz.
