Son dönemde pek çok farklı mülakat yöntemi geliştirildi. Birbirinden farklı bu yöntemlerde başarılı olmak için senin de kendini yeni tekniklere hazırlaman gerekiyor. Kariyer yolunda üst basamakları hedefleyenler için farklı iş görüşmesi türlerini ve bunlar için hazırlık ipuçlarını derledik.
İşe alım yöntemleri ve mülakat çeşitleri günden güne değişiyor. İşe alım yapan şirketler, birbirinden çeşitli mülakat teknikleri üzerinde duruyor. Kariyer yolunda üst basamakları hedefliyorsan farklı iş görüşmesi türlerini ve bunlara nasıl hazırlanman gerektiğini incelemen gerekiyor.
Birkaç farklı mülakat yöntemini ve bunlara hazırlık ipuçlarını senin için bir araya getirdik.
Sunum becerilerinin test edildiği mülakatlar
İşe alınacağın pozisyonun beklenen nitelikleri arasında sunum yapma ve belirli konularda yönetimi ya da müşterileri ikna etme gibi özellikler varsa, işe alım aşamasında sunum becerilerin de test edilebilir. Bu testlerde iletişim kurma yeteneğin, zaman yönetimin, ikna kabiliyetin ve yaratıcılığın değerlendirilir.
Sunum mülakatları genellikle 10 dakika ile 20 dakika arasında sürer ve sunumunu önceden hazırlaman beklenebilir. Ancak değerlendirme merkezlerini kullanan bazı şirketler, önceden bilgi vermeksizin hazırlıksız bir sunum yapmanı da isteyebilir. Bu teknikte daha çok baskılara karşı geliştirdiğin tepkiler test edilir.
Sunum mülakatlarında şu noktalara özellikle odaklanabilirsin:
- Sunum konusunun ana hedeflerine ve sonuçlarına odaklan,
- Giriş, gelişme ve sonuç bölümleri şeklinde bir akışı olmasına dikkat et,
- Kısa cümlelerle ve grafiklerle sunumunu şekillendir,
- Sunumda yer almayan, ancak sorulabilecek ek sorulara göre hazırlıklarını yap,
- İzleyicilerle göz teması kurmaya özen göster,
- Sakinliğini korumaya çalış,
- Sesinin herkes tarafından duyulduğundan emin ol,
- Sunumu belirtilen süre içinde tamamla,
- Mümkünse son 5 dakikayı soru-cevap için ayır.
Grup çalışması mülakatları
İşverenler birden fazla pozisyon için işe alım yapmayı planladığında kendileri ya da değerlendirme merkezleri aracılığıyla grup çalışması tekniğiyle eleme yöntemine başvurabilir. Bu tür iş mülakatlarında 8 veya 10 aday bir araya getirilerek çözüm gerektiren konuyla ilgili grup çalışması organize edilir. Sonra da her bir adayın grup içinde nasıl çalıştığı gözlenir. İşveren bu anda adayların takım çalışması, problem çözme, liderlik, coşku, kararlılık, ticari farkındalık gibi konulardaki becerilerini değerlendirir.
Yaygın olarak kullanılan grup mülakatı tekniklerini ve bunlarda başarılı olmak için nelere dikkat etmen gerektiğini şöyle sıralayabiliriz:
- Buz kırıcılar: Bu teknikte ekibe çoğunlukla kağıt veya iğnelerden kule yapmak gibi ortak bir görev verilir. Bu teknikte genellikle ekibi rahatlatan ve birleştirmekle uğraşarak görevin tamamlanmasına katkı sağlayanlar öne çıkar.
- Tartışma: Bu egzersizde bir iş senaryosu üzerinden grubun mantıklı bir sonuca varması istenir. Burada aranan liderlik özellikleri ya da birleştiricilik yetenekleri değildir. Herkesin fikrini belirtmesi beklenir. İşverenin aradığı ise çoğunlukla ifade yeteneği yüksek ve çözüm için iyi fikirler geliştirebilen adaylardır.
- Role play ya da rol yapma oyunları: Türkiye’de “role play” olarak adlandırılan bu test yönteminde adaylara belirli bir rol ve bu rolle ilgili bilgiler verilir. Genellikle her adayın belli bir işlevi üstlendiği ve grubun hedefleriyle birlikte bireysel hedeflerine ulaşması için üstlendiği rolün gerekliliklerini yerine getirmesi beklenir.
Grup mülakatlarında başarılı olmak için aşağıdaki ipuçlarından da faydalanabilirsin:
- Çalışmanın türü ne olursa olsun aktif olarak katkıda bulun, asla geri planda ve sessiz kalma.
- Başkalarını eleştirme. Diğer adayların sözlerini kesme veya kimseyi alt etmeye ya da yenmeye çalışma. Çok baskın bulduğun bir aday varsa ona kibarca müdahale etmeye çalış. Agresif tepkiler sana faydadan çok zarar getirir.
- Seninle birlikte diğer adayları da çalışmaya dahil etmeye çalış. Birleştirici olmaya özen göster.
- Kararlı ve sakin ol.
Grup mülakatları
Grup çalışması mülakatlarından farklı olarak yürütülen grup mülakatları en çok tercih edilen yöntemlerin arasında yer alıyor. Burada işverenler adayı daha çok rekabetçi bir ortamda diğer adaylarla etkileşime girme özellikleri konusunda değerlendirir.
Bu mülakat yönteminde becerilerini ön plana çıkarman büyük önem taşıyor. Vereceğin cevaplarda kullandığın dil için bazı dikkat edilmesi gereken noktalar bulunuyor.
Cümlelerine aşağıdaki şekilde başlayabilirsin:
Grup mülakatında dikkat edilmesi gerekenler makalemizi de okumanı öneririz.
“Katılıyorum ve şunu eklemek istiyorum”
Bu cümle, grupta başka bir adayın yaptığı açıklamayı detaylandırman için sana fırsat verir; ancak tekrara düşmemeye dikkat etmen gerektiğini unutma.
“Başka bir yaklaşım ise…”
Başkalarının fikirlerine saygı göstererek önerilerini sunmana yardımcı olacak cümle olarak tercih edebilirsin. Ancak diğer adayın fikrini yok saymadığını göstermen bu noktada çok önemli.
“Bu konuya ekleme yapmak isteyen var mı?”
Bu cümleyle ekip çalışmasında başkalarının fikirlerine de önem verdiğini gösterebilirsin. Fırsat bulduğunda diğer adayları da tartışmaya dahil edebilirsin.