İş yoğunluğu ve art arda gelen son teslim tarihleri kariyer yaşamının kaçınılmaz bir gerçeği. Böylesi bir ortamda birçok kişinin kendini zorlanmış, bunalmış hissetmesi mümkün. Peki, iş stresi kişiyi zamanla tükenmişlik hissine yöneltirse ne yapmalı?
Tükenmişlik sadece iş ya da iş dışındaki performansını ve psikolojik esenliğini değil aynı zamanda çalıştığın kuruluşun ve içinde yer aldığın ekibin de performansını olumsuz etkileyebilir. Tükenmişlik başladığında, tünelin sonundaki ışığı görmek zor olabilir. Duygusal olarak bitkin ve korku dolu olabilir, devam etmek için hiçbir motivasyonun veya enerjin olmadığı için umutsuz hissedebilirsin. Ancak bu durumun da bir çözümü olduğunu unutmamalısın.
Tükenmişlik sendromunun belirtileri nelerdir?
Tükenmişlik sendromu işteki kronik stres faktörlerine tepki olarak ortaya çıkan üç bileşenli bir sendromdur. Sırayla her bir semptomu inceleyelim:
Bitkinlik, tükenmişliğin merkezi belirtisidir. Bireylerin etkili bir şekilde çalışma ve yaptıkları şey hakkında olumlu hissetme yeteneklerini baltalayan derin fiziksel, bilişsel ve duygusal yorgunluğu içerir. Yorgunluk halinde konsantre olamadığını veya büyük resmi göremediğini fark edersin; rutin ve önceden eğlenceli olan işler bile zahmetli görünebilir.
Duyarsızlaşma olarak da adlandırılan sinizm, bağlılığın erozyonunu temsil eder. Esasen kendini işten psikolojik olarak uzaklaştırmanın bir yoludur. Görevlerine, projelerine, iş arkadaşlarına, müşterilerine ve diğer ortak çalışanlarına bağlı hissetmek yerine kendini mesafeli, olumsuz ve hatta duyarsız hissedebilirsin. Sinizm aşırı iş yükünün bir sonucu olabilir; ancak aynı zamanda yüksek çatışma, adaletsizlik ve karar verme sürecine katılımın olmaması durumunda da ortaya çıkması muhtemeldir.
Yetersizlik ise başarı ve üretkenlik eksikliğini ifade eder. Bu tükenmişlik belirtisine sahip kişiler, becerilerinin kaydığını hissederler ve belirli durumlarda başarılı olamayacaklarından veya belirli görevleri yerine getiremeyeceklerinden endişe duyarlar. Genellikle yorgunluk ve sinizm ile birlikte gelişir; çünkü insanlar yakıtları bittiğinde ve işle bağlantılarını kaybettiklerinde zirvede performans gösteremezler. Ancak yeterli zaman, bilgi, net beklentiler, özerklik ve kişilerle iyi ilişkiler dahil olmak üzere işini iyi yapmak için gereken kaynaklara ve desteğe sahip değilsen yetersizlik duygusu gelişebilir.
Tükenmişlik hissi ile başa çıkmak, ama nasıl?
Tükenmişlik hissi ile başa çıkmak, tipik olarak önce ne hissettiğini fark etmeyi ve ardından stres faktörlerini azaltmaya çalışmayı içerir. Fakat tükenmişliğe yol açan şeyler genellikle tamamen bizim kontrolümüzde değildir. Tükenmişliğe neden olan ve değiştiremeyeceğimiz kültürel ve sistemik sorunlar vardır. Ancak tükenmişlik ile başa çıkabilmek mümkündür. İşte sana yardımcı olabilecek adımlar:
Masandan uzaklaş
İnsanlar genellikle işlerinin içine çekildiklerinde kendilerine baskı uygularlar. Hıza ayak uyduramamak, geride kalmak gibi görünebilir. Bu olduğunda, masandan uzaklaş. On dakikalık bir ara, her şeyin başarısız olmasına neden olmaz. Uzaklaşmak sana nefes alıp kendini toplaman için bir an verir, ardından yenilenmiş bir bakış açısıyla işine geri dönersin.
Hedeflerini parçala
Herkes büyük hedeflerin peşinden koşar; ancak bu seni görünürde herhangi bir ilerleme kaydetmeyen günler, haftalar veya aylar ile baş başa bırakabilir. Sıkışmış hissetmek, tükenmişlik semptomlarını büyütür. Bu nedenle kaygını yönetmek için çalışmanı mikro hedeflere bölebilirsin. Yapılacaklar listendeki şeyleri kontrol etmek, kariyerine ve iş yerindeki rolüne daha fazla güven aşılayacaktır.
Hayır demeyi öğren
Sorumlulukları geri çevirmek veya işleri devretmek, nankör bir çalışan gibi görünmene neden olabilir. Yeni beceriler öğrenmek ve ekibine katkıda bulunmak önemli olsa da çok fazla şey üstlenmek tükenmişliğe yol açacaktır.
Hayır demenin neden en iyisi olduğunu mantıklı bir şekilde açıklayarak hayır demeyi öğren ve yeni fırsatlardan geri durman gerektiğinde kendini ikna et.
Bir destek ağı oluştur
Tükenmişlikle mücadeleni güvenli bir ortamda tartışabilmen stresi azaltmana yardımcı olacaktır. Ayrıca çevrendekilerle dayanışmayı güçlendirmeye de olanak sağlar. Bu ilişkiler ister kişisel ister profesyonel olsun, destek için başkalarına yaslanmaktan korkma.
Zevk aldığın şeyleri yap
Tükenmişlik ile mücadelede eğlenmek iyi bir başlangıç noktasıdır. Seni mutlu eden şeyleri yapmak, stres seviyeni ayarlayacak ve duygusal düzeyde kendinle yeniden bağlantı kurmana yardımcı olacaktır.
Bir uzmana danış
Alanında uzman ve deneyimli bir psikologdan yardım almak, tükenmişlik hissine kapıldığında kendine yapabileceğin en büyük iyiliklerden olabilir. Psikolojik danışmanlık hizmeti almak stres seviyelerini önemli ölçüde azaltır ve zihinsel zindelik, duygusal esenlik açısından iyileşmeyi kolaylaştırabilir. İş yaşamının odağında gelişen tükenmişlik hissi zamanla özel yaşamına da sıçrayabilir. Profesyonel bir yardım almak, tükenmişlik hissinin hayatının farklı alanlarında yaratacağı tahribatın önüne hızlıca geçebilmek adına oldukça önemlidir.
Yoğun iş hayatında mental sağlığına yatırım yaparak rahatla!
Tükenmişlik hissi ile mücadele etmek isteyen profesyoneller, özel ve iş hayatlarının bu histen zarar görmemesi için online psikolog desteği almayı tercih edebiliyor. Bu noktada HiDoctor, deneyimli ve uzman psikologlarla sağladığı online psikolojik danışmanlık hizmetiyle tükenmişlikle mücadele edilmesine yardımcı olmayı hedefliyor.
İş hayatının yoğunluğunda fiziksel bir ortamda yüz yüze psikolog seansı almaya zaman ayırmakta kişiler zorlanabilir. Bu nedenle internet bağlantısının bulunduğu her ortamda bireylerin ihtiyaçlarına ve zamanlarına uygun olarak, kendi özel alanlarında rahatça destek alabilmeleri artık mümkün. Tükenmişlikle başa çıkmak ve sağlıklı bir çalışma hayatı sürdürmek için online danışmanlık servisinden faydalanabilirsiniz.