Mülakatlar, işe alım uzmanlarına kendinizi hızlıca tanıtmanız gereken bir buluşma. Bu görüşmelerde sizden beklenen kısıtlı süre içerisinde kendinizi en iyi şekilde anlatmanız. Bununla birlikte artık birçok şirket için özgeçmişiniz, tecrübeleriniz de yeterli olmaktan çıktı. Uzmanlar, bu doğrultuda size sordukları sorularla olaylar karşısında nasıl bir tutum sergileyeceğinizin ipuçlarını yakalamaya çalışıyor. Siz de mülakat stresi içindeyken sorulara cevap verme şekliniz ve davranışlarınızla, farkında olmasanız da karşınızdakine kendiniz hakkında bilgi vermiş oluyorsunuz.
İş görüşmelerine gitmeden önce, görüşme sırasında karşılaşacağınız sorulara nasıl cevap vermeniz gerektiğini bilmeniz büyük önem taşıyor. Sürecin her bir bölümüne gereken özeni göstererek dikkatli olmanız, sizi nihai hedefe ulaştıracaktır. İşte mülakatlarda sıkça karşılaşacağınız sorulara vermeniz gereken cevaplar…
1 – Bu iş için fazla nitelikli değil misiniz?
Çok fazla iş tecrübeniz varsa ve yeni bir iş için mülakata davet edildiyseniz, bu soruyla karşılaşma ihtimaliniz çok fazla. İş görüşmesinde size, açık olan iş pozisyonu için fazla tecrübeli olup olmadığınız soruluyorsa, bu sorunun ardındaki soruyu düşünmeniz gerekiyor. Bu soruyla onların asıl öğrenmek istedikleri işten sıkılıp sıkılmayacağınız. Bu pozisyon sizin için doğru mu? Bu iş sizi yeterince tatmin edecek mi? Biraz daha net olmak gerekirse, bu iş için uygun biri misiniz? Bu sorulara cevap vermeye çalışın ve vereceğiniz cevaplarla mülakatı gerçekleştiren kişilere sizi işe almaları için yardım edin. “Fazla tecrübeli olabilirim ama bu sizin için de iyi olmaz mı? Bu işi daha önceden yapmış olan biri, daha başarılı olmaz mı?” gibi cevaplar mülakat sırasında işinize yarayabilir. Unutmayın ki işverenler şu dört sorunun cevabını bilmek isterler. “İşi anladınız mı? İşi yapabilir misiniz? İşi yapacak mısınız? Süregelen istihdam için bu riski alabilir misiniz?” Bunun yerine, “Gerçeği söylemem gerekirse bu iş için fazla nitelikliyim fakat bu iş benim için para gibi sebeplerden ötürü gerekli” şeklinde cevaplar da verebilirsiniz. Hata payını azaltmak adına, bu iş için ne kadar uygun olduğunuzu anlatın.
2 – Çok yoğun olduğunuz bir iş dönemiyle nasıl başa çıkarsınız?
Davranışsal mülakat soruları, işe alım uzmanının kullandığı güzel bir taktiktir. Temel beceri ve nitelikleriniz hakkında oldukça bilgi verir. Uzmanların size bu soruyu sorarken asıl merak ettikleri ise zor zamanlarda olaylara nasıl tepki verdiğiniz oluyor. Özellikle iş hayatında yaşanan sorunlar kişiyi strese sokar. Bu tür zamanlarda sorunlarla nasıl başa çıkacağınız, hangi yöntemleri izleyeceğiniz işveren tarafından dikkat edilen bir durumdur. Bu soruya cevabınız, “Bazen hepimizin işleri normalde olduğundan daha fazladır, böyle zamanlarda yapılacak en iyi şey görev önceliklerini belirleyip işe koyulmak. Her şeyi aynı anda yapmaya çalışmak işi daha da içinden çıkılmaz hale getirebilir” olabilir. Birçok insan uzun süre sorun üzerinde çalışacağını söyler ama patronların asıl görmek istediği uzun süre çalışmaktan ziyade ne kadar akıllıca ve yöntemi bilerek çalıştığınızdır.
3 – Bitirmeniz gereken bir projeyi zamanında tamamlayamadığınızda ne yaparsınız?
Bu “yapacak çok şeyin olup, zamanın hiç olmadığı” klasik bir davranışsal görüşme sorusudur. Burada sizden beklenen cevap, böyle bir olay karşısında ne düşüneceğinizdir. Sorunu nasıl ele alacağınız, çözmek için hangi stratejileri uygulayacağınız merak edilir. “Yöneticimin bana verdiği ekstra işlerin mutlaka bir sebebi vardır ve hepsinin bir anda yapılamayacağının farkındadır” gibi cevaplar vereceğiniz kötü cevaplar arasında bulunuyor. İlk bakışta bu cevap o kadar kötü görünmüyor olabilir ama kabiliyetleriniz hakkında hiç fikir barındırmıyor. Uzmanlar sizden olayı analiz edip, makul çözümler içeren cevaplar vermenizi bekler. “Hepsinin bugün tamamlanması gerekiyor mu?” Elinizde 25 tane görev varsa, belki de bunların tamamlanmasını isteyen kişi için ilk aşamada hepsi gerekli değildir. Bunu karşınızdakine bu şekilde aktardığınızda sizin stratejik yaklaşımınızı anlayacaktır.
4 – Çalışma tarzınızdan bahseder misiniz?
Çalışma tarzınızın ne olduğunu biliyor musunuz? Bu iş görüşmelerinde sorulan popüler bir sorudur ama birçok kişi bu soruya yanlış şekilde cevap verir. İşe alım uzmanlarının bu soruyla öğrenmek istedikleri sizin kişiliğiniz ya da nelerden hoşlanıp hoşlanmadığınız değil, nasıl çalıştığınızdır. Çoğu kişi, “kaygısız biriyim, eleştiriden hoşlanmam” gibi bir cevap verebilir. Öncelikle bu kişilik özelliğinizdir, ikincisi ise kimse böyle bir cevapla karşılaşmak istemez. Bu cevabın sizin çalışma tarzınızla uzaktan yakından alakası yoktur. Çalışma tarzınızın işinizle alakalı olması gerekir. Uzmanların genellikle sizden beklediği cevap, yalnız mı yoksa takımla birlikte mi çalışmayı tercih ettiğiniz, nasıl ortamları kendinize uygun gördüğünüz olur. Çoğu firma da birçok özelliği kendinde barındıran insanları tercih eder. Rahatlıkla organize olabilir misiniz? Hızlı çalışır mısınız? Proje bazlı çalışmayı sever misiniz? İyi plan yapabilir misiniz? Size çalışma tarzınız sorulduğu zaman bu soruların cevaplarını vermeniz işinizi kolaylaştıracaktır.
5 – Kendinizi tek kelimeyle açıklayabilir misiniz?
Bazen iş görüşmesini yapan kişiler kafanızın içine girmeye çalışabilir. Neden mi? Çünkü sizi işe almak onlar için kumar gibidir. Firmalar kimi işe aldıkları hakkında hep bir endişeye sahip olurlar. Sizi işe alan kişi, işverene işinizi iyi yapıp yapmayacağınız konusunda iyi bir bahis sunmuş oluyor diyebiliriz. Eğer işinizi iyi yapamazsanız gerçekten bir risk durumu oluşturuyorsunuz demektir. Bir, iki ya da üç aylık deneme sürelerinin büyük bir sebebi de bu risklerden ötürüdür. Bütün bu saydığımız sebepler dolayısıyla uzmanlar bazen size “kendinizi bir kelimeyle anlatın” gibi garip sorular sorabilirler. Bu gerçekten zor bir sorudur. “Dinamik” bu soruya verilebilecek cevaplardan biridir. Her değişimin ardından tekrar adapte olmak, başarıya ulaşmak adına ne gerekiyorsa yapılabileceğini belirtmek için dinamik güzel bir cevaptır. “Mutlu” veya “rahat” gibi kelimeler de sizi anlatıyor olabilir ama iş görüşmesinde verilecek cevaplar arasında iyi bir seçim değildir.
6 – Hobileriniz nelerdir?
Görüşme sırasında hobileriniz sorulması eski bir gelenek gibi gelebilir, ama şirketler genelde kültürel olarak onlara uyumunuzu ölçebilmek adına daha kişisel sorular sormayı tercih ederler. İşe alım uzmanları, bu masum soruya vereceğiniz cevapların içindeki küçük şeyleri yakalamaya çalışacaklardır. Bu soruyu cevaplamak için birkaç tane strateji izleyebilirsiniz. İlki görüşmeyi yapan kişiyle bir bağlantı kurmanız olabilir. Bu yakınlık kurmak için iyi fırsattır. Bu sebeple, onları kendinizle özdeşleştirmeniz gerekir. Öncelikle, ne yaparsanız yapın, ne kadar savaşçı olduğunuzdan, ne kadar başarılı işler yaptığınızdan bahsetmeyin. Bunlar karşıya negatif enerji vermekten başka bir işe yaramaz. Bunun yerine ata binmeyi, koşmayı, yürüyüşe çıkmayı ve seyahat etmeyi sevdiğinizden bahsedin. Karşınızdakine pozitif enerji verin. Unutmayın ki hobiniz küçük olsa bile bu karşınızdakinin sizi işe alması için yeterli olabilir.