İlk özgeçmiş ne zaman yazıldı? Mülakata çağrılmak için öncesinde işverenlere özgeçmiş gönderme fikri nasıl ortaya çıktı? Geçmişten günümüze özgeçmiş hangi değişimlere uğradı? İşte tüm bu sorular ışığında özgeçmişin tarihinde sizin için bir yolculuğa çıktık.
Yetkinliklerimizi, deneyimlerimizi, eğitim bilgilerimizi yazılı hale getirdiğimiz özgeçmişler iş arama ve işe alım süreçlerinin ayrılmaz parçası… Zaman içinde çok değişen özgeçmişin tarihi sanıldığı gibi yakın tarihe dayanmıyor, üstelik 1400’lü yıllara kadar gidiyor.
Günümüzde internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte özgeçmişler artık e-mailler üzerinden paylaşılır olsa da geçmişte adaylar özgeçmişlerini firmalara elden bırakıyor, gazeteden ilanları takip ediyor, işverenlere mektup veya faksla ulaşıyordu. Peki ya daha da önce?
Özgeçmişin eğlenceli serüvenine yakından bakalım.
İlk özgeçmiş ne zaman yazıldı?
İngilizce “Curriculum Vitae” sözcüklerinin ilk harflerinin birleşiminden oluşan CV, “yaşam yolu”, “meslek yaşantısının özeti” anlamına gelirken, Fransızca kökenli bir sözcük olan “résumé” de anlam olarak “özet” anlamına geliyor. Özgeçmişin ataları sayılabilecek, üzerinde belli bir tarih ya da gönderilecek belli bir kişi ismi yazmayan ilk özgeçmişin Ortaçağ Avrupa’sında aynı mesleği icra eden esnafların oluşturduğu mesleki örgüt olan loncaların başkanları tarafından yazıldığı görülüyor.
1482’de Milano Dükü’nün himaye ve desteğini kazanmak için Düke’e mektup yazan Leonardo Da Vinci’nin özgeçmiş yazan ilk kişi olduğunu belirten kaynaklarda ise Da Vinci’nin aslında günümüzde hepimizin özgeçmişlerimizde yaptığı gibi yetenek ve deneyimlerini potansiyel patronuna yazdığı, böylece de işe alım sürecinin ayrılmaz bir parçası haline gelen bir süreci başlattığı kabul ediliyor.
1500’lü yıllarda İngiltere
1500’lerin sonuna gelindiğinde, arazi ölçümü alanında 40 yıllık tecrübesi olduğunu belirten ve beceri, uzmanlık ve projelerini anlattığı reklam yazıları yazan İngiliz kadastrocu Ralph Agas, özgeçmişini halka duyurmak için medyayı kullanan ilk kişi olarak tarih sahnesine çıkıyor. Agas’ın potansiyel müşterilerine yaptığı hizmetleri duyurmak için yazdığı bu belgelere özgeçmiş demek hâlâ yeterince doğru ifade değilse de başarılarından, müşterilerin onu neden seçmeleri gerektiğinden bahsettiği için bir ölçüde özgeçmişin gelişimine katkıda bulunduğu söylenebilir.
Özgeçmiş teriminin kaynağına yönelik bazı açıklamalar seyahat eden bir İngiliz Lordu’nun mektuplarının giriş bölümünü “résumé” olarak adlandırdığı yönündeyken bazı açıklamalar ise kavramın İngiltere’de özellikle Ortaçağ’da üretim ve işgücünün düzenlenmesinde önemli görevler üstlenen bir meslek örgütlenmesi olan loncalar arasında zamanla geliştiğini belirtiyor. Varlıklı patronların aradıkları niteliklere uygun esnafı kolaylıkla bulması için loncaların, bireysel yetenek be tecrübelerini vurgulayan özgeçmişler yazdığı belirtiliyor.
20.Yüzyıl
Sanayi Devrimi ile Avrupa ülkelerinde yaşanan büyük ekonomik ve toplumsal dönüşümlerle yayılan liberal ekonomi anlayışının Ortaçağ Avrupası’nda emek-sermaye ilişkilerini belirleyen lonca düzenine son vermesi, Fransız Devrimi ile artık herkesin istediği mesleği seçebildiği hukuk düzenine geçilmesi ve tüm meslek örgütlerinin kaldırılması 1600’lü yıllar ile 20. yy arasında özgeçmiş konusunda bir bilgi boşluğuna neden olduğu görülüyor.
1930-50’li yıllarda ise tekrar popüler olmaya başlayan özgeçmişin, mülakata davet edilmenin bir ön koşulu olarak değerlendirildiği için formalite olarak hazırlanmaya başlandığı biliniyor. 1980’lerde özgeçmişe ek olarak, günümüzde mimarların portföylerine benzer şekilde projelerinin sergilenmesi için VHS (video home standard) tipi videokasetlerin kullanıldığı görülüyor. 1980’lerde kişisel bilgisayarların ve Microsoft Word’ün yaygınlaşmasıyla birlikte özgeçmişlerin el yazısı yerine dijital ortamda hazırlanması özgeçmişi daha standart hale getiriyor ve hazırlanmasını kolaylaştırıyor. 1987 yılından itibaren ise faks makineleri özgeçmiş göndermenin en popüler yolu olarak karşımıza çıkıyor.
Dijital Çağ
1990’da internetin giderek yaygınlaşmasıyla birlikte firmalara özgeçmiş göndermek bambaşka bir boyuta ulaştı. İnsanların artık gazeteden reklam satın almadan özgeçmişlerini duyurabilecekleri CareerBuilder ve Monster.com gibi online kariyer şirketleri kuruldu ve giderek daha büyük kitlelere ulaştı. Türkiye’de ise 1999 yılında iş arama ve işe alım süreçlerinde yeni nesil teknolojilerle, iş arayanlarla işverenleri internet ortamında bir araya getirmek üzere Kariyer.net kuruldu. Böylece işverenler artık özgeçmişleri doğrudan online olarak bulup adaylar ile iletişime geçmeye başladı. Yaygın internet erişimiyle birlikte e-posta ile özgeçmiş gönderme oldukça popüler hale geldi ve devam eden süreçte de internet ile özdeşleşen özgeçmiş bir adım daha ileri giderek sosyal medya ile birlikte kullanılmaya başlandı. Bunun ardından ise hem işverenler hem de adaylar için zaman tasarrufu yaratan videolu iş görüşme platformları geldi.
Bir de tarihleri sıralayacak olursak;
1482: Leonardo Da Vinci, Milano Dükü’ne yetenek ve deneyimlerini anlayan mektup yazdı
1596: Ralph Agas, uzmanlık ve projelerini anlatan reklam yazılarını yayınladı
1930: Özgeçmişler formalite olarak hazırlanıyordu.
1940: Özgeçmişler Facebook profili gibiydi, yas, cinsiyet, boy, kilo gibi bilgileri de içeriyordu. (Türkiye’de bugün bu bilgileri özgeçmişe eklemek halen normal sayılıyor)
1950: Özgeçmişler artık formalite olmaktan çıkmış ve işverenler tarafından beklenir oldu
1960: Özgeçmişe iş dışı ilgi alanları eklendi
1970: Özgeçmişler el yazısı yazılmadan dijital ortamda hazırlanmaya başladı
1980: Kariyer danışmanları ortaya çıkmaya başladı
1983: Microsoft Word ile özgeçmişler daha standart hale geldi
1987: Faks makineleri özgeçmiş paylaşmanın en popüler yolu oldu.
1994: İnternetin kullanılmaya başlamasıyla birlikte Monster ve CareerBuilder gibi websiteleri kuruldu
1995: E-mail ile özgeçmiş paylaşımı popüler oldu
1996: Adobe Readerin ücretsiz olmasıyla birlikte PDF formatında özgeçmişler popüler hale geldi
1999: Türkiye’nin en büyük insan kaynakları platformu olan Kariyer.net kuruldu.
2008: SEO ve anahtar sözcüklerle kişisel markalaşma çalışmaları başladı
2010: Özgeçmişler, kısalarak daha fazla multimedya ile sosyal medya linki içermeye başladı. Dijital CV’ler ile informatik CV’ler yaygınlaştı
Kaynak:
http://www.davron.net/history-of-the-resume/
http://mashable.com/2011/09/04/history-of-the-resume/#49W8x_UTPkqQ