Zamandan ve mekandan bağımsız bir şekilde gerçekleştirilen, fiziksel olarak kampüse gitme zorunluluğu bulunmadan online yapılan eğitim modeline uzaktan eğitim denir. Uzaktan eğitimle ilgili merak edilenler bu yazıda!
Derslerin tamamen sanal ortamda sesli, görüntülü ve canlı olarak işlendiği, öğrencilerin istediği zaman bunları tekrar izleyebileceği, eğitim ve öğretimin bilgisayar ortamında yapıldığı akılcı, çağdaş ve yenilikçi eğitim sistemi olarak tanımlanır. Uzaktan eğitim modeli, günün teknolojik imkanlarının bütünüyle kullanıldığı, dünyanın her yerinden evinin konforunda, zaman ve mekan kısıtlamasına uğramadan eğitim alabilmene olanak tanır.
Uzaktan eğitim, toplumda bilinen kanının aksine bir açık öğretim sistemi değildir. İleri düzey teknolojiye sahip gelişmiş ülkelerde uygulanan ve en yeni ölçme ve değerlendirme metotlarının kullanıldığı modern donanıma sahip eğitim sistemi, Uzem olarak ifade edilir. Üniversite eğitimi, örgün eğitim şeklinde ülkemizdeki birçok devlet ve özel üniversitelerde yürütülür. Örgün eğitimin yanında üniversite eğitimi uzaktan eğitim şeklinde de gerçekleştirilir. Uzaktan eğitim üniversite eğitimine sunduğu gelişmiş olanaklarla eğitimde açılan yeni bir penceredir. Üniversite eğitimi yanında aynı zamanda uzaktan eğitim yüksek lisans olanağı da sunulmaktadır.
Uzaktan eğitim modelinin olmazsa olmazı kuşkusuz teknolojidir. Teknolojinin sunduğu imkan ve olanaklar uzaktan eğitim sisteminin oluşmasına zemin hazırlar ve gelişmesine katkıda bulunur. Uygulandığı ilk günden beri bu eğitim metodunun kaynağını günün şartlarına uygun eğitim teknolojileri oluşturur. Bugüne kadar kullanılmış eğitim teknolojileri ise şunlardır:
Kitle İletişim Cihazları: Kitle iletişim cihazları arasında yer alan televizyon ve radyo, uzaktan eğitim sisteminde kullanılan en eski eğitim teknolojileri olarak düşünülebilir. Radyo, fonksiyonu itibarıyla sadece sesli olarak eğitim olanağı sunması neticesinde bu alanda çok başarılı ve yaygın olarak kullanılmaz. Televizyonun hem sesli hem görsel olarak kullanılabilmesi, açık öğretim amaçlı kullanımına olanak tanır ve uzaktan eğitimin kalitesini arttırır. Günümüzde hala daha uzaktan eğitimde televizyon, öğrenciler için önemli bir yer edinmeye devam eder.
İnternet: Teknolojik gelişmenin ilerlemesiyle internet hızının artması ve evlerde kullanımının giderek yaygınlaşmasıyla internet, bugün oldukça başarılı bir eğitim teknolojisi halini almıştır. Online eğitim olarak adlandırılan bu yöntem sayesinde geniş kitlelere ulaşmak mümkündür. İnternet, günümüzde uzaktan eğitim sisteminde kullanılmaya ve her geçen gün gelişmeye devam eder.
Uzaktan eğitim avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Sunduğu imkanlarla uzaktan eğitimin avantajlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkün;
- Öğrenci merkezli bir eğitim modelidir.
- Eğitimde fırsat eşitsizliğini ortadan kaldırır, fırsat eşitliği sunar.
- Bulunduğu koşul itibarıyla birtakım zorluklar yaşayan fiziksel engelli öğrencilere eğitim olanağı sağlayarak eğitimden uzak kalmalarını engeller.
- Teknolojinin sunduğu imkanlarla geniş öğrenci kitlesine eğitim hizmeti sunabilen modern bir eğitim sistemidir.
- Uzaktan eğitim modeli zamandan ve mekandan bağımsız olarak eğitim gerçekleştirir. Eğitimin fiziksel değil, teknolojik olarak gerçekleşmesi coğrafi engelleri ortadan kaldırır.
- Teknolojinin sunduğu imkanlar neticesinde gelişmiş araçlarla ders işleme olanağı sağlar.
- Geleneksel eğitimden yararlanma olanağı bulamayan kişiler için vazgeçilmez bir eğitim modelidir.
- Eğitim ve öğretim ortamındaki saat sınırlamasını ortadan kaldırır, 7/24 erişim olanağı sağlar.
- Ekonomik olarak çalışmak zorunda olan kişilerin eğitim faaliyetlerinden uzak kalmamalarına, öğrenimlerine devam edebilmelerine olanak tanır.
- Gündelik hayatın içerisinde evlilik, askerlik, çocuk sahibi olma gibi birtakım nedenler neticesinde eğitimine mecburiyetten ara veren kişilere kaldığı yerden devam etme olanağı sağlar.
- Eğitim faaliyetinin grup olarak değil bireysel olarak gerçekleşmesi, bir öğrencinin kendi öğrenme hızında öğrenim görmesine olanak tanır.
- Bilgiye hızlı, kolay ve güvenilir bir şekilde erişme imkanı tanır.
- Örgün eğitimde karşılaşılan barınma, ulaşım ya da konaklama vs. gibi ek harcamaları ve giderleri ortadan kaldırır.
Uzaktan eğitimin dezavantajlarını ise şu şekilde sıralayabiliriz;
- Öğrencilerin bir kısmının gerekli teknik olanaklara erişme olanağının bulunmaması.
- Sistemsel açıdan kaynaklanan altyapı değişikliklerinin eğitim planlarını doğrudan etkileyecek boyutta olması.
- Altyapı değişikliklerinin öğretmenin sorumluluk alanını etkilemesi nedeniyle ek bir yük getirmesi,
- Eğitim faaliyetinin online olarak gerçekleşmesi yüz yüze etkileşim ortam ve olanaklarından mahrum kalınmasına sebebiyet verir.
- Öğrenme sürecinde karşılaşılan birtakım güçlüklerin anında çözülememesi ve bu durumun sonucunda gelişebilecek sıkıntılar,
- Eğitim faaliyetinin kişisel performansa bağlı olması, kendi kendine çalışma alışkanlığı olmayan bireyler için planlama zorluğunu getirmesi,
- Eğitimin uzaktan online olarak gerçekleşmesi, laboratuvar, atölye gibi uygulama ağırlıklı derslerin işlenmesinde sınırlar olması
Yukarıda belirtilen durumlar uzaktan eğitim faydaları ve zararları olarak özetlenebilir.
Uzaktan eğitim sisteminden kimler faydalanabilir?
Uzaktan eğitim, zamandan ve mekandan bağımsız olarak internet ortamında gerçekleşen, öğrencilerin diledikleri zaman eğitim alabilecekleri modern bir eğitim sistemidir. Uzaktan eğitim uygulamaları için özel olarak tasarlanan materyaller kullanılabilir. Öğrenciler derslere diğer öğrencilerle beraber eşzamanlı olarak katılabilir ya da daha sonra istedikleri zaman dersleri kayıttan izleyebilirler. Uzaktan eğitim sistemi fiziksel olarak derste bulunma imkanı bulamayan kişilere bu olanağı sağlar. Bununla beraber;
- Ortaöğretimi tamamlamış fakat belirli sebeplerden dolayı örgün eğitimde okuma şansı bulamayanlar,
- Okuma isteği olmasına rağmen iş hayatından dolayı bu fırsatı bulamayanlar,
- Üniversite mezunu olup ayrıca başka bölümler okumak isteyenler,
- Yüksek lisans yapmak isteyen üniversite mezunları,
- Bedensel özellikleri ve bulunduğu koşullar itibarıyla örgün eğitime uygun olmayanlar ya da takip edemeyenler, (ev hanımları ya da hükümlüler vb.) kişiler uzaktan eğitimden faydalanabilirler.
Uzaktan eğitim sistemine nasıl kayıt olunur?
Türkiye’deki birçok üniversitede uzaktan eğitim sistemi başarıyla uygulanır. Uzaktan eğitim sistemi sunduğu olanaklar, eğitim kalitesi, engelleri ortadan kaldırması sebebiyle öğrenciler tarafından fazlasıyla tercih edilir. Lisans, ön lisans ya da yüksek lisansa yönelik uzaktan eğitim alabilmek için örgün eğitimdeki kayıt şartlarıyla aynı yollar izlenir. Öncelikle ÖSYM sınavlarına girilmeli ve yeterli taban puanı alınmalı. Daha sonra hangi üniversitede uzaktan eğitim alınacağına yönelik kapsamlı bir araştırma yapılmalı ve tercihte bulunulmalı. Sonrasında tercihte bulunulan üniversitesin resmi web sitesi incelenmeli, kayıt tarihi ve işlemler ile ilgili bilgi alınmalıdır. Belirlenen tarihler arasında kayıt işlemleri gerçekleştirmeli, gerekli ödemeler yapılmalı ve kayıt işlemi tamamlanmalıdır. Bunun dışında halihazırda bir üniversitede lisans öğrencisi isen ya da lisans diplomasına sahipsen, sınavsız olarak ikinci bir üniversite de okuyabilirsin. Bunun için tekrardan bir üniversite sınavına girmene gerek yok. Tercihte bulunduğun üniversitenin resmi web sitesinden kayıt tarihlerini takip edebilir, gerekli belgeleri hazırlayıp ödeme işlemini gerçekleştirerek ikinci bir üniversitede okuma olanağına kavuşabilirsin. Türkiye’de sınavsız uzaktan eğitim veren üniversiteler olarak İstanbul Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi sayılabilir.
Uzaktan eğitim veren üniversiteler hangileridir?
Gelişen teknoloji ile birlikte yaygınlaşan uzaktan eğitim modeli, ülkemizde de hem özel üniversitelerin hem de devlet üniversitelerinin tercih ettiği eğitim modelinden biridir. Günümüzün gelişen şartları, kişileri fiziksel açıdan bir konumda eğitim görmeyi olanaksız hale getirebilir. Bu durumda uzaktan eğitim hem bu engelleri ortadan kaldırır hem de eğitim imkanından faydalanılmasını sağlar. Bu fırsatta da üniversiteler önemli bir misyonu görev edinir. Uzaktan eğitim modelinde de örgün eğitimde olduğu gibi ön lisans ve lisans programları yer alır.
Uzaktan eğitim veren 4 yıllık üniversiteler: Beykent Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Celal Bayar Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, Namık Kemal Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi gibi üniversitelerdir. Uzaktan eğitim; ön lisans, lisans ve yüksek lisans gibi programların yanı sıra pedagojik formasyon eğitimi de verir. Uzaktan eğitim formasyon veren üniversiteler; İstanbul Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Uzaktan eğitim lisans
Uzaktan öğretim, öğrencilerin iletişimin imkanlarını sonuna kadar kullanabildiği çağdaş bir uygulama modelidir. Gelişmiş ya da gelişmekte olan birçok ülkede uzaktan öğretim modeli başarıyla uygulanır. Açık ve uzaktan eğitim fakültesi; birbirinden farklı yaş, gelir, meslek grubundan insanın, üretkenliklerini yitirmeden, çalışma hayatına hız kesmeden aynı zamanda öğrenimlerini de kendilerinin kapasitesi ve hızına göre ayarlayarak eğitimlerini sürdürdükleri bir sistem sunar. Bu anlayış doğrultusunda uzaktan eğitim, örgün eğitimdeki gibi 4 yıllık bölümler ve iki yıllık bölümlerden oluşur. 4 yıllık uzaktan eğitim bölümleri şunlardır:
- Felsefe
- Sağlık Yönetimi
- İktisat
- Elektrik
- Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi
- Dış Ticaret
- Sosyoloji
- Halkla İlişkiler ve Reklamcılık
- Kamu Yönetimi
- Bilgisayar Programcılığı
- Sosyal Hizmet
- Tarih
- Çocuk Gelişimi
- Türk Dili ve Edebiyatı
- Yönetim Bilişim Sistemleri
Uzaktan eğitim ön lisans
Uzaktan eğitim ön lisans programları veren üniversiteler de vardır. Bu üniversiteler ise şunlardır: Çukurova Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Trakya Üniversitesi, Plato Meslek Yüksekokulu, Ankara Üniversitesi, Atılım Üniversitesi, Amasya Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Bingöl Üniversitesi, Erzincan Üniversitesi, Beykent Üniversitesi, Çanakkale Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi gibi üniversitelerdir. Öğrenciler almak istediği eğitim programına uygun olarak ön lisans ya da lisans programlarını tercih edebilir, bu doğrultuda eğitim imkanından faydalanabilirler.
2 yıllık uzaktan eğitim bölümleri şunlardır;
- Acil Durum ve Afet Yönetimi
- Bilgisayar Programcılığı
- Çocuk Gelişimi
- Bankacılık ve Sigortacılık
- Fotoğrafçılık ve Kameramanlık
- İnsan Kaynakları Yönetimi
- Emlak Yönetimi
- Marka İletişimi
- Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği
- Perakende Satış ve Mağaza Yönetimi
- Turizm ve Otel İşletmeciliği
- Radyo ve Televizyon Programcılığı
- Tarım Teknolojisi
- Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon
- Aşçılık
- Halkla İlişkiler ve Tanıtım
- Çağrı Merkezi Hizmetleri
- İşletme Yönetimi
- Dış Ticaret
- Sağlık Kurumları İşletmeciliği
- Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı
- Laborant ve Veteriner Sağlık
- İlahiyat
- Muhasebe ve Vergi Uygulamaları
- Spor Yönetimi
- İş Sağlığı ve Güvenliği
- Sosyal Medya Yöneticiliği
- Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik
- Sosyal Hizmetler
- Turizm ve Seyahat Hizmetleri
- Lojistik
- Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası
Uzaktan eğitim yüksek lisans
Uzaktan eğitim yüksek lisans, derslerin ve ders işleyişinin çevrimiçi ortamda yapıldığı bir eğitim türüdür. Bu eğitim türü ile birlikte uzaktan eğitimle yüksek lisans yapan öğrenci, fiziksel olarak eğitimlere katılma zorunluluğu bulunmadan online eğitimlere katılabilir. Ülkemizdeki birçok üniversite uzaktan eğitim olanağı sunar. Bu üniversiteler uzaktan eğitim ön lisans, lisans ve yüksek lisans programları şeklinde gerçekleştirir. Uzaktan eğitim yüksek lisans programlarının çoğu tezsiz yüksek lisans olarak açılır. Uzaktan tezsiz yüksek lisans eğitimleri için yüksek lisans eğitimi için gerekli olan ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı) sınav şartı aranmaz. Uzaktan eğitim yüksek lisans başvuru için öğrenciler, yüksek lisans yapmayı düşündüğü üniversitesinin başvuru tarihlerini incelemeli, gerekli belgeleri hazırlayıp kayıt işlemini gerçekleştirmelidir. İstanbul Üniversitesi Auzef güçlü akademik kadrosu, eğitimdeki profesyonelliğiyle öğrencilere hitap eder; ön lisans, lisans ve yüksek lisans programları oluşturur. Necmettin Erbakan Üniversitesi uzaktan eğitim programları arasında doktora programları da yer alır, böylelikle kesintisiz bir eğitim fırsatı sunar.