Çalışma hayatında sınırların ortadan kalkmasıyla birlikte, uluslararası iş fırsatlarını değerlendirmek isteyenlerin de sayısı gittikçe artıyor. Yurt dışında çalışmaya imkan sunan pek çok seçenek var. Bunlardan biri olan “Expatlık” seçeneğine dair detayları Girişimci ve Yazar Perçin İmrek senin için paylaştı.
Her gün daha fazla insanın yurt dışında yaşama hayali kurduğu bir gerçek. Şahsen, yurt dışında yaşamanın zor ve yalnız bir olgu olduğunu deneyimlemiş biri olarak yurt dışında yaşamanın hayal edildiği gibi olmadığını (ve bir turistik gezi olmadığını) söyleyebilirim. Her şeyde olduğu gibi yurt dışında yaşamanın da ( hangi ülkeye, hangi sebeple gittiğine de bağlı olarak) avantajları ve dezavantajları var.
Bugünkü yazımızda yurt dışında expat olarak nasıl çalışabileceğimizi anlatmaya çalışacağız. Tabii öncesinde “Expat nedir?” sorusunun cevabını verelim:
Genelde bir firma tarafından başka ülkelere gönderilen çalışanlara expat denilse de günümüzde yurt dışında çalışmaya giden hemen herkes bu isimle adlandırılıyor. Latince kökenli expatriate kelimesinden türeyen bu kavram, doğduğu ülke dışında çalışan bireyleri tanımlamak için kullanılıyor. Göçmenlikten farklı bir statüsü bulunan expatlık, yüksek nitelikli çalışanları ifade ediyor.
Peki, yurt dışına expat olarak nasıl gideriz?
Bu soruya cevap olarak şu 3 opsiyonu sunabiliriz:
- Bir firmada iş bulmak
- Yurt dışında bir start-up kurmak
- Digital Nomad olmak
Hadi biraz bu opsiyonlar hakkında konuşalım…
Bir firmada iş bulmak
Bu başlık, üç başlık arasında en az bilgim olan olsa da birçok arkadaşım yurt dışında bir firmada iş bularak gittiğinden az da olsa bilgim var. Özet olarak, yurt dışında bir firmada işe alınmak (o ülkenin vatandaşı değilseniz) çok zor. Gerçekten kalifiye olmanız gerekiyor.
Özellikle mühendisler, bilgi teknolojileri sektöründekilerin daha avantajlı olduğu bir gerçek. Eğer alanınızda gerçekten iyiyseniz, size yurt dışından bir firmadan teklif gelebilir. Zaten o kadar istiyorlarsa, taşınma masraflarınızdan tutun, çocuğunuzun o ülkedeki okuluna kadar her şeyi onlar halledeceklerdir (bunu organize eden özel firmalar bile var). Ama siz de yurt dışındaki iş fırsatlarına bakıp, iş başvurularında bulunabilirsiniz.
Fakat birçok ülkenin (Türkiye de dahil) kendi vatandaşlarının istihdamını sağlamak adına başka ülkelerin vatandaşlarının işe alınması konusunda sert kanunları var (başka ülkenin çalışanları için daha yüksek vergiler, her işe alınan yabancı için o ülkeden 5 kişinin işe alınması ya da sizi işe alan firmanın neden o ülkenin vatandaşını değil de sizi aldığını iyi bir sebeple kanıtlaması vb. ). O yüzden yurt dışında bir firmanın sizi işe alması ve tüm o bürokratik halkalardan geçmek istemesi için sizi gerçekten istemesi gerekiyor. Fakat bu mümkün, yurt dışındaki firmalarda çalışan birçok Türk vatandaşı arkadaşım var.
Yurt dışında bir start-up kurmak
Eğer bir fikriniz varsa, bunu başka ülkede bir girişime dönüştürebilirsiniz. Estonya, BAE gibi ülkeler bu konuda çok güzel fırsatlar sunmakta. Tabii bunu yapmak da çok kolay değil. Estonya’da online bir şirket açtığınızda ülke hemen size davetiye yollayıp “Hadi gel, taşın!” demiyor. Fikrinizin iyi olması, somut adımlar atmış olmanız ve ülkenin sizin iyi bir vergi mükellefi olacağınıza ikna olması gerekiyor. Mesela ben şu an ekibimle “Natively” isimli bir start-up’ı 7000 dolarlık bir ön yatırımla Birleşik Krallık’ta kurmaktayız. Tabii ki Birleşik Krallık bana “Hemen gel” demiyor. Fakat firma para kazanmaya başladığında ve vergilerini zamanında ödediğinde, işte o zaman Birleşik Krallık kapıları şirketin hissedarlarına sonuna kadar açılacak.
Digital Nomad olmak
Bu benim bilfiil yaptığım bir şey. Dünyanın neresinde olursanız olun para kazanabilmek. Bununla ilgili yine Kariyer.net’te Digital Nomad (Dijital Göçebe) nedir? başlıklı ayrı bir makale yazmıştım, Sizi ona yönlendiriyorum. Onu okuyup bu makaleye devam etmenizi öneririm.
Özet olarak, yurt dışında yaşadığınız ya da bir ayağınızın yurt dışında olduğu bir hayat mümkün, ama kolay değil. İngilizceye (ve gittiğiniz ülkenin diline) hakimiyet, kalifiye bir profesyonel olmak, kendiniz için ciddi yatırım yapmış olmanız bu sürecin başlangıcı. Bu saydıklarım bunları gerçekleştirdiğiniz takdirde daha mümkün olmakta. O yüzden benim önerim yurt dışında çalışmayı hedeflemekten daha çok, işinizde harika bir profesyonel olmayı hedefleyin. Bunu yaptığınızda zaten dünyanın birçok yerinden birçok kapı sizlere açılacaktır.
Konuk Yazar: Perçin İmrek / Girişimci, Yazar ve Konuşmacı
Yazara ait diğer yazıları okuma için hemen tıkla!