Üniversitedeki akademik ünvanlar yani title’lar, öncelikle akademik kariyer yapmak isteyen kişiler için büyük önem taşır, ancak öğrenci olarak da title’ların ne anlama geldiğini merak ediyor olabilirsin. İşte, en sık karşılaşılan title’lar!
Şimdiye kadar çeşitli title’ları duymuş olmalısın. Prof. Dekan, öğretim üyesi, araştırma görevlisi, akademisyen, okutman vb. Kulağına tanıdık gelen bu title’lar acaba hangi işlerle ilgilenir? Sorunun cevabı bu yazımızda!
Title’lar nasıl sınıflandırılır?
Bir kere en baştan şunu bilmende fayda var. Her ülkedeki üniversitelerde title’ların sınıflandırılması değişiklik gösterebilir. Akademik kariyer yapmaya ilgin varsa, title’lar arasındaki hiyerarşiyi anlaman sana büyük fayda sağlar.
Title’lar genellikle akademik kariyer yapmak isteyen kişilerin bilgi, deneyim ve birikimine göre şekillenir. Kişiler, bağlı bulunduğu üniversite yönetimi tarafından atanır. Peki akademik kariyer için nereden başlaman gerekir? Sıklıkla duyduğun title’ların anlamı nedir? Görev ve sorumlulukları nelerdir? Haydi başlayalım…
Okutman nedir, kime denir?
Üniversitelerde ortak zorunlu dersleri işleyen öğretim elemanlarını temsil eden bir title’dır. Ortak zorunlu dersler okutmanlar tarafından verilir.
Okutman hangi dersleri verir?
Üniversitelerde işlenecek olan tüm ortak zorunlu dersler YÖK tarafından belirlenir. YÖK’ün belirlediği bu dersleri bilmiyorsan üzülme. Biz senin için zorunlu dersleri listeledik:
- Türk dili
- Yabancı dil
- Temel bilgisayar teknolojileri
- Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
- Beden eğitimi ve spor
Okutman ne iş yapar?
Okutman bağlı bulunduğu üniversitede uzmanı olduğu alanla ilgili öğrencilere ortak zorunlu dersin eğitimini verir. Okutmanların çalışma gün ve saatlerinin eğitim dönemlerine ve o dönemdeki ders programına göre değişkenlik gösterdiğini bilmende büyük fayda var.
Okutman olmak için hangi özelliklere sahip olmalısın?
Kariyer planlamanda okutmanlığı hedef olarak belirledin, peki bunun için kendini geliştirmeye nereden başlayacaksın? Hangi özelliklere sahip olursan bu sana daha fazla yarar sağlar. Bu konuda sana destek olacağını düşünerek hazırladığımız listeye göz gezdirebilirsin.
- Öğretme istenci
- Bilgiyi paylaşmaya yönelik yoğun merak ve ilgi
- Akıcı bir anlatım yeteneği
- Diksiyon
- Sorumluluk bilinci
- Disiplin ve düzen
- İletişim becerisi
Eğer bu özelliklerin kendinde eksik veya yetersiz olduğunu düşünüyorsan üzülme. Kariyer basamaklarının henüz başlangıç aşamasında eksikliklerini fark ettiğin için şanslısın! Sahip olduğun özellikleri destekleyecek adımlar atarak bu özelliklerini daha fazla güçlendirebilirsin.
Akademisyen nedir, kime denir?
Akademisyen, uzmanlık alanıyla ilgili yapılan çalışmalarla literatüre katkı sağlayan kişiye verilen bir title’dır. Üniversitelerde eğitmenlik vasfı taşıyan akademisyenler, sürekli araştırma yaparak kendilerini içinde bulundukları alanı geliştirmeye adayan kişilerdir.
Bir akademisyen ne iş yapar?
Akademisyen bir yandan alanıyla ilgili öğrenmeye devam ederken bir yandan da bilgi ve birikimini öğretir. Öğrencilerin üniversite süreçlerini en etkili şekilde devam ettirmeleri için onlara ihtiyaç duydukları desteği veren kişidir. Öğrencilerin bir sorun yaşadıklarında ilk başvurdukları yardımcı kişidir.
Akademisyen olmak için hangi özelliklere sahip olman gerekir?
Kariyer planlamanda akademisyen olmayı hedeflediysen, hangi özelliklere sahip olmak seni bir adım öne geçirecektir, işte sana akademisyenlik yolculuğunda faydalı olacağını düşündüğümüz özelliklerin bir listesi:
- Öğrenme ve öğretme isteği
- Alana duyulan yoğun merak ve ilgi
- Araştırma yapılacak konuyla ilgili doğru yöntemleri izleme becerisi
- İletişim kurma becerisi
- Etkin zaman yönetimi
- Disiplin ve düzen
- Sık sık güncel bilgi takibi yapmak
Araştırma görevlisi nedir, kime denir?
Üniversitede alanlarıyla ilgili çeşitli projelerde görev alanlara verilen bir title’dır. Araştırma görevini üstelenen kişiye araştırma görevlisi denir.
Araştırma görevlisi ne iş yapar?
Araştırma görevlisi, alanıyla ilgili literatüre katkı sağlamak amacıyla bazı olguların açığa çıkarılması için gerekli olan bilgileri araştırarak bulur. Bu amaçla sistematik bir çalışma, inceleme ve yoğun bir araştırma yürütür. Araştırmasını yaptığı alanda birçok geniş yetkiye sahiptir. Eğer ihtiyaç duyulursa başka araştırma görevlileriyle de ortak çalışmalar yapabilir.
Araştırma görevlisi olmak için hangi özelliklere sahip olman gerekir?
Kariyer hedeflerinin arasında araştırma görevlisi olmak varsa, birtakım özelliklere sahip olman seni hedefine bir adım daha yaklaştıracaktır. Senin için bunlardan bazılarını listeledik:
- Güçlü merak duygusu
- Alana yönelik ilgi
- Analitik ve eleştirel düşünme
- Korelasyon kurma
- Dikkati yoğunlaştırma becerisi
- Doğru soru sorma yetisi
- Sistematik planlama ve çalışma disiplini
- Düzen sağlama
- Sorumluluk alma
Öğretim üyesi nedir, kime denir?
Öğretim üyesi, üniversitelerde kadrolu olarak çalışan doçent, akademisyen ya da profesörlere verilen ortak bir title’dır. YÖK tarafından denetlenen üniversite, yüksekokul ve enstitü gibi eğitim kurumlarında çalışan kişilere öğretim üyesi denir.
Öğretim üyesi ne iş yapar?
Üniversitede kadrolu çalışan öğretim üyesi, sorumluluğunu üstlendiği dersleri hazırlayarak öğrenciler için etkin bir eğitim imkânı sağlar. Bunun yanı sıra alanlarıyla ilgili uluslararası kriterlere uygun makale ve bilimsel yayınlar hazırlar. Akademik faaliyetlere katılır. Yüksek lisans tezi, ön lisans, doktora ve sanatta yeterlilik sürecindeki öğrencilere destek olur, ihtiyaç duydukları yardımı sağlar. Sempozyum, kongre ve panellere katılır.
Öğretim üyesi olmak için hangi özelliklere sahip olmalısın?
Kariyer hedeflerinin arasında öğretim üyesi olmak varsa, birtakım özelliklere sahip olman seni hedefine bir adım daha yaklaştıracaktır.
- Alana yönelik ilgi
- İletişim becerisi
- Farklı fikirlere açık olmak
- Araştırmalara katılmak
- Mesleki alanla ilgili meslektaşlarıyla dayanışma içinde olmak
- Sistematik planlama yapmak
- Zaman yönetimi
- Düzen, tertip ve disiplin
- Sorumluluk almak
Öğretim görevlisi nedir, kime denir?
Üniversitelerdeki bölüm başkanları tarafından tahsis edilen alanlarda lisans düzeyinde ders işleyen kişilere verilen title’dır. Uzmanlık alanı dahilinde bölüm başkanı tarafından verilen görevi üstlenen kişiye öğretim görevlisi denir.
Öğretim görevlisi ne iş yapar?
Öğretim görevlisi sorumlu olduğu lisans derslerini hazırlar, ders işleyişini etkin şekilde yürütür. Müfredatın daha yüksek standartlarda gelişmesine katkı sağlar. Eğitim materyallerini öğrencilerin başarılarını destekleyecek şekilde düzenler. Çalışma planları hazırlar. Öğrencilerin gelişimini, başarısını ve derse katılımını takip ederek kayıt tutar. Araştırma sonuçlarını kurumla paylaşır. Bölüm içi ve dışı disiplinlerarası iş birliğini desteklemek amacıyla düzenlenen seminerlerine katılır. Mesleki gelişimini sürdüren çalışmalar yapar.
Öğretim görevlisi olmak için hangi özelliklere sahip olmalısın?
Kariyer planlamanda öğretim görevlisi olmayı hedeflediysen eğer hangi özelliklere sahip olmak seni bir adım öne geçirecek? İşte sana öğretim görevlisi olma yolculuğunda faydalı olacağını düşündüğümüz özelliklerin bir listesi:
- Uzmanlık alanına yönelik büyük bir tutku
- Bilgi ve birikimini öğrencilerle paylaşma isteği
- Özgün fikirler üretebilme yeteneği
- Mükemmel düzeyde iletişim kurma becerisi
- Etkin zaman yönetimi
- Disiplin ve düzen
- Sık sık alandaki gelişmeleri takip etmek
- Takım çalışmalarına uyum göstermek
- Yardımlaşma ve dayanışmaya açıklık
Profesör nedir, kime denir?
Üniversitedeki en yüksek akademik title’dır. Bu aynı zamanda akademik kariyer yapmak isteyen kişilerin ulaşmak istedikleri bir hedeftir. Alandaki en yüksek düzeydeki uzman kişidir. Profesörlük title’ı alan kişi aynı zamanda uzmanlık alanında o güne kadar ortaya koyduğu uluslararası kriterlere uygun, özgün eserleriyle, yapmış olduğu çalışmalarla kendini kanıtlamıştır.
Profesör ne iş yapar?
Profesörler de okutmanlar, akademisyenler gibi derslere girip alanlarıyla ilgili bilgi ve birikimlerini öğrencileriyle paylaşırlar. Alanlarıyla ilgili hazırladıkları belirli tezlerle, makalelerle literatüre büyük katkı sağlarlar. Ana dalıyla ilgili çeşitli çalışmalar ve deneyler yapar. Öğrencilerine tez danışmanlığı yaparak çalışmalarını akademik anlamda yürütmesine yardımcı olur.
Profesör olmak için hangi özelliklere sahip olmalısın?
Akademik kariyerde en büyük hedeflerden biri olan profesör title’ına ulaşmak için bir bilgi hazinesine, birikime ve tecrübeye sahip olman gerekir. Hiç kuşkusuz bazı özelliklere sahip olman sana kariyer basamaklarını tırman için büyük bir avantaj sağlayacaktır. İşte o özelliklerden bazılarının listesi:
- Öğrenme ve öğretme istenci
- Alanın ile ilgili bitmek bilmeyen bir merak ve ilgi
- Konulara yoğunlaşabilme ve dikkatini toplama becerisi
- Yorum bilgisi
- Farkındalık
- Çalışkanlık
- Disiplin ve düzen
- Etkin iletişim kurma becerisi
- Gözlem yeteneği
- Eleştirel düşünme yeteneği
Dekan nedir, kime denir?
Üniversitenin temsilcisine verilen title’dır. Dekanlar rektörün önerdiği üniversite içinden ya da dışından seçilebilir. Üç profesör arasından Yükseköğretim Kurulunca (YÖK) seçilen kişilerdir. Üç yıl görev süresi vardır. Görev süresi bitiminde yeniden seçilebilir. Görevleri Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir. Üniversitedeki en yetkili kişidir.
Dekan ne iş yapar?
Alanıyla ilgili gerekli eğitimleri almış olan dekan Yüksek Öğretim Kurulunca belirlenen sosyal aktivitelerde öğrencilerin yer almasını sağlar. Üniversitedeki tüm çalışan personelleri gözlemleyerek, görevlerini, sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerini denetler. Üniversite içerisinde çalışan tüm personelin ve öğrencilerin can ve mal güvenliğini sağlar, bunun için gereken tedbirleri alır. Öğrencilerin daha kaliteli, nitelikli eğitim almalarını sağlamak için çalışmalar yürütür. Üniversitenin ihtiyaçları doğrultusunda giderleri belirler. Rektör tarafından kendisine verilen görevleri eksiksiz yerine getirir.
Dekan olmak için hangi özelliklere sahip olmalısın?
Akademik kariyer hedeflerin arasında dekan olmak varsa, bazı özelliklere sahip olmak senin için büyük avantaj sağlayacaktır.
- Lider ruhlu
- Zaman yönetimi
- Farkındalık
- Çalışkanlık
- Disiplin ve düzen
- Etkin iletişim kurma becerisi
- Gözlem yeteneği
- Eleştirel düşünme
- Hızlı ve doğru karar verebilme
- Öngörü
- Sağduyu
Rektör nedir, kime denir?
Üniversitede akademik ve idari olarak en üst düzey yetkili kişiye verilen title’dır. Üniversiteyi yöneten kişiye rektör denir. Rektör bir yönüyle yöneticiyken bir yönüyle de profesör olmak zorundadır; çünkü rektörlük şartı için profesörlük title’ı aranmaktadır.
Rektör ne iş yapar?
Rektör hem profesörlük yapar hem de üniversitedeki idari işleri yönetir. Üniversite ve üniversiteye bağlı birimlerin genel olarak işleyişinden sorumlu kişidir. Sevk ve idare işlerini yürütür. Üniversite faaliyetlerinin eksiksiz ve tam işlemesini sağlamak için en üst düzey yetkili title’a sahiptir. Dolayısıyla üniversite idaresinde en fazla sorumluluk üstlenen kişidir.
Rektör olmak için hangi özelliklere sahip olmalısın?
Akademik kariyer hedeflerin arasında ileride rektör title’ına kadar yükselmek gibi bir hedefin varsa eğer şimdiden hangi özelliklere sahip olmanın senin için büyük avantaj sağlayacağını bilmende fayda var. İşte o özellikler;
- Liderlik
- Zaman yönetimi
- Farkındalık
- Çalışkanlık
- Disiplin ve düzen
- Etkin iletişim kurma becerisi
- Gözlem yeteneği
- Eleştirel düşünme
- Hızlı ve doğru karar verebilme
- Öngörü
- Sağduyu
- Etik değerlere önem verme
- Eşitlik ve adil olma
- Dayanışma