2024 YKS’nin ardından gelecekte sahip olacağın mesleğin için yeni adımlar atmaya başlayabilirsin. Başarılı bir kariyer ile hayalini kurduğun yaşama bir adım daha yaklaşacağın bu süreçte, hangi ayrıntıları dikkate almalısın, doğru seçim için hangi süreçleri takip etmelisin? Soruların cevabı bu yazımızda!
Uzun ve zorlu bir sürecin ardından artık daha keyifli kararlar alacağın bu süreçte tercihlerini mutlaka detaylı araştırmalar sonrasında ve uzmanların tavsiyelerine göre yapmalısın. Artık sahip olduğun yetenekleri, gelecekte bulunmak istediğin noktayı da dikkate alarak kariyerini planlamaya başlamalısın. Hangi konularda uzmanlaşmak istersin, nerede çalışmak ve yaşamak istersin? Bu sorulara yanıt ararken yapacağın araştırma da sana yol gösterecektir.
Alacağın eğitim kadar, sosyal ve kültürel gelişimin de senin için önemliyse tercihlerinde bu detayları da değerlendirmelisin. Belki akademik bir kariyere sahip olup, yapacağın araştırmalar ile adından söz ettirmek isteyebilirsin. Bu durumda da tercihlerin oldukça önem taşıyacaktır. Tercih ettiğin üniversitenin, ilgi alanlarına ve hedeflerine uygun sosyal ve kültürel etkinlikler sunması hem kişisel gelişimine katkı sağlar hem de akademik başarılarını destekler. Kulüpler, öğrenci toplulukları, seminerler, konferanslar ve atölye çalışmaları gibi etkinliklere katılarak, hem farklı alanlarda bilgi sahibi olabilir hem de sosyal çevreni genişletebilirsin.
Aynı zamanda, üniversitenin kütüphane, laboratuvar ve araştırma merkezleri gibi akademik olanaklarının da gelişmiş olması, senin için önemli bir avantaj olacaktır. Bu tür imkanlar, akademik çalışmalarını desteklerken, araştırma projelerinde yer alma ve kendini geliştirme fırsatları sunar. Ancak tüm bu detaylardan önce bu süreçte sahip olman gereken ilk bilgiler YKS, kontenjanlar, üniversite taban puanları ve başarı sıralamaları hakkında olmalı. Bu konudaki ilk bilgiler senin doğru tercih yapman için gerekli altyapıya sahip olmanı da sağlayacaktır.
YKS 2024 hakkında bazı bilgiler
YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı), Türkiye’de yükseköğretim kurumlarına (üniversitelere) giriş için yapılan merkezi sınav. YKS, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından organize ediliyor. Her yaz üniversite eğitimi almak isteyenlerin girdiği bu sınav, üç farklı oturum halinde gerçekleştiriliyor. TYT (Temel Yeterlilik Testi), AYT (Alan Yeterlilik Testi) ve YDT (Yabancı Dil Testi) oturumları olarak yapılan sınavın ardından açıklanan sonuçlar ile adayların üniversiteye yerleştirilmesinde kullanılacak olan puanlar belirleniyor.
TYT’de adaylara Türkçe, Temel Matematik, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri soruları yöneltilir. AYT’de ise Türk Dili ve Edebiyatı, Sosyal Bilimler, Matematik ve Fen Bilimleri testleri yer alır. YDT’de adayların, tercihlerine göre İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça ve Rusça dillerine yönelik bilgileri test edilir. Bu sınavların her biri, üniversiteye giriş sürecinde adayların farklı yetenek ve bilgi düzeylerini ölçmeye yönelik olarak tasarlanmıştır. Adayların, üniversite tercihlerini yaparken, bu sınavlardaki performanslarını ve başarı sıralamalarını dikkate almaları, doğru ve bilinçli tercih yapmalarını sağlar. Böylece, adaylar hem akademik başarılarını destekleyecek hem de kariyer hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlayacak üniversite programlarına yerleşebilirler.
Sınav tarihleri ÖSYM tarafından belirlenir ve genellikle haziran ayında yapılır. Sınav sonuçları ise sınavın yapıldığı tarihe bağlı olarak yaz aylarında açıklanır. Adaylar sonuçlarını ÖSYM’nin resmi internet sitesinden T.C. kimlik numaraları ve şifreleri ile öğrenebilirler. Sonuçların açıklanmasının ardından tercih dönemi başlar. Adaylar, puanlarına ve başarı sıralamalarına göre üniversite tercihlerini yaparlar. Bu tercihlerde, almış oldukları puanları, bir önceki yılın taban puanları ile karşılaştırırlar.
Üniversite kontenjanları ve tercihler
Üniversite kontenjanları, her yıl üniversiteler tarafından belirlenen ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından onaylanan, belirli bir program veya bölümde kabul edilecek öğrenci sayısını ifade eder. Bu kontenjanlar, üniversitelerin kapasitesine, bölümün talebine, öğretim elemanlarının sayısına ve fiziksel imkanlara göre belirlenir.
Üniversite kontenjanları her yıl YÖK tarafından belirlenir ve tercih döneminde ÖSYM’nin tercih kılavuzunda detaylı olarak yayınlanır. Tercih yaparken bu kontenjanlara dikkat etmek, hangi bölüme kaç öğrenci alınacağını bilmek açısından önemlidir. Ayrıca, kontenjanların doluluk oranları ve önceki yılların yerleştirme sonuçları, tercih yaparken göz önünde bulundurulması gereken diğer önemli verilerdir.
Tercihlerini yaparken kontenjanlar hakkında bazı bilgileri öğrenmen senin için faydalı olabilir. Örneğin; genel kontenjan her üniversite ve bölüm için belirlenen toplam öğrenci sayısını ifade eder. Bu kontenjan, merkezi yerleştirme sistemi (YKS) aracılığıyla doldurulur. Özel kontenjanlar ise bazı bölümlerin, belirli gruplar için ayırdığı kontenjanları ifade eder. Örneğin; sporcu bursları, engelli öğrenci kontenjanları veya yurt dışından gelen öğrenciler için özel kontenjanlar bulunabilir. Bunun dışında bazı üniversitelerde, normal öğretim saatleri dışında akşam veya hafta sonları yapılan derslerle ikinci öğretim programları bulunur. Bu programların kontenjanları da ayrı olarak ikinci öğretim kontenjanları olarak belirlenir.
Üniversite tercih döneminde ek kontenjanlar
Genel tercih döneminin ardından merkezi yerleştirme sonucunda dolmayan genel kontenjanlar için ek yerleştirme yapılır. Bu kontenjanlar, yerleşemeyen adaylar için ikinci bir şans sağlar. Sen de ilk yerleştirmenin sonucunda herhangi bir yükseköğretim kurumuna yerleşememişsen ek kontenjan dönemini takip ederek, bu dönemde tercihlerini yenileyebilir ve başvuru yapabilirsin.
Merkezi yerleştirme sonuçlarına göre ilk tercihlerine yerleşemeyen öğrenciler için ek kontenjanlar, üniversiteye yerleşme konusunda ikinci bir fırsat sunar. Üniversite adayları, merkezi yerleştirme döneminde tercih etmedikleri ya da gözden kaçırdıkları programları ek kontenjanlarda değerlendirebilirler. Bu durum, farklı ve uygun programlara yerleşme imkânı sunar. Ek kontenjanlar, üniversite yerleştirme sürecinde esneklik ve alternatif fırsatlar sunarak hem öğrenciler hem de üniversiteler için önemli bir rol oynar. Bu nedenle, yerleştirme sonuçları açıklanır açıklanmaz ek kontenjan ilanlarını takip etmen ve uygun tercihlerde bulunman senin için büyük avantajlar sağlayabilir.
2024 taban puanları ve tercihlerde dikkat edilmesi gerekenler
2024 taban puanları bir önceki yıl tercih etmek istediğin bölüme kabul edilen en düşük puanı ifade eder. Taban puanlar, her yıl Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarına göre belirlenir ve çeşitli faktörlere dayanır. Öncelikle adayların TYT, AYT ve YDT oturumlarında aldıkları puanlar, yerleştirme puanlarının temelini oluşturur. Bu puanlar, her oturumda verilen doğru ve yanlış cevapların sayısına göre hesaplanır. Ayrıca, adayların lise başarı puanları (OBP) da yerleştirme puanlarına eklenir.
Üniversite tercihini yaparken taban puanlar ile şu kriterleri de dikkate alman, başarılı bir tercih listesi hazırlamanda sana yardımcı olabilir:
Programların kontenjanları: Her üniversite ve bölüm, belirli sayıda kontenjan açar. Bu kontenjanlar, o yıl o programa kabul edilecek öğrenci sayısını belirler. Tercih listesini hazırlarken, öğrenim görmek istediğin bölümün kontenjanları da mutlaka dikkate almalısın.
Bölümlere yönelik talepler: Adaylar, sınav sonuçlarına göre tercih ettikleri üniversite ve bölümleri sıralar. Bir bölüme olan talep arttıkça, o bölümün taban puanı da genellikle yükselir. Az talep gören bölümlerin taban puanları ise düşebilir. Bunun için özellikle yeni açılan ve ilk kez öğrenci alacak olan bölümler hakkında detaylı bir araştırma yapabilirsin.
Ek yerleştirme: İlk yerleştirme sonucunda dolmayan kontenjanlar için ek yerleştirme yapılır. Ek yerleştirmede taban puanlar, ilk yerleştirmeye göre değişebilir.
Taban puanlara göre üniversite tercihleri nasıl yapılır?
Üniversite tercih döneminde, öğrenim görmek istediğin bölümün bir önceki yıla yönelik en düşük puanı yani taban puan oldukça önemlidir. Taban puanlara göre tercih etmek istediğin üniversitelerin bölümlerine yönelik bir değerlendirme yapabilir ve tercihlerini sıralayabilirsin. Bunun yanı sıra şu ayrıntılar da taban puanlar dikkate alınarak yapılacak tercihlerde önem taşıyabilir:
Tercihlerini yaparken, öncelikle kendi YKS puanın ve başarı sıralamanı bilmen önemlidir. Puanının ve sıralamanın hangi üniversitelerin taban puanlarına uygun olduğunu belirleyerek tercih yapmaya başlayabilirsin.
Tercih listeni oluştururken hem hedeflediğin hayalini kurduğun üniversiteleri hem de puanına daha yakın ve yerleşme ihtimalinin yüksek olduğu üniversiteleri ekleyebilirsin. Listeni geniş tutarak seçeneklerini artırabilirsin.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Atlas veya ÖSYM’nin yayınladığı tercih kılavuzunu inceleyebilirsin. Burada, üniversitelerin bölümleri, taban puanları ve kontenjanları hakkında bilgi bulabilirsin.
Tercih listeni oluştururken en çok gitmek istediğin bölümü en üste yazıp bu şekilde sıralama yaparak tercih listeni oluşturabilirsin.
2024 başarı sıralamaları tercih sürecinde önemli midir?
Üniversite taban puanları, adayların sınav performansları, kontenjanlar, tercihler ve talep gibi faktörlerin birleşimiyle belirlenir. Her yıl değişiklik gösterebilen bu puanlar, üniversiteye giriş sürecinde önemli bir rol oynar. Ayrıca başarı sıralamaları da üniversite tercihlerinde önemli bir role sahiptir. 2024 başarı sıralamaları bu dönemde tercih yapacaklar için dikkate alınması gereken bir diğer konudur.
Üniversite tercihinde başarı sıralaması, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarına göre adayların Türkiye genelindeki sıralamasını ifade eder. Bu sıralama, adayın sınavdaki performansının diğer adaylarla karşılaştırılmasıyla belirlenir ve adayların tercih yaparken hangi üniversite ve bölümlere yerleşebileceğini öngörmeleri için önemli bir ölçüttür. Başarı sıralaması, TYT ve AYT/YDT oturumlarında alınan puanlar üzerinden hesaplanır ve adayın tercih edeceği bölümlerin taban sıralamaları ile kıyaslanır.
Başarı sıralamasına göre üniversite tercihi
Başarı sıralamasına göre üniversite tercihini yapman, gelecekteki eğitim ve kariyer hedeflerini göz önünde bulundurarak en uygun üniversite ve bölümü seçmene yardımcı olur. YKS sonrası tercih listeni hazırlarken, taban puanlarla birlikte başarı sıralamalarını da dikkate alabilirsin. Böylece etkili bir tercih listesi hazırlayarak, üniversiteye yerleşme şansını da artırabilirsin. Bu süreçte şu adımları takip edebilirsin:
-Senin başarı sıralaman nedir? ÖSYM tarafından açıklanan başarı sıralamanı öğrenmeli ve tercihlerinde bu sıralamayı dikkate almalısın.
-Bu sıralamaya göre hedeflerini belirledin mi? Hangi bölümü okumak istediğine ve bu bölümdeki kariyer hedeflerine karar vererek yoluna devam edebilirsin.
-Üniversiteler ve bölümler hakkında yeterli bilgiye sahip misin? Tercih etmek istediğin bölümü sunan üniversitelerin başarı sıralamalarını ve taban puanlarını araştırmalısın. Bu araştırmada ayrıca üniversitelerin sunduğu eğitim kalitesi, akademik kadro, imkanlar (laboratuvar, kütüphane, sosyal etkinlikler), kampüs yaşamı, şehir olanakları gibi faktörleri de göz önünde bulundurmalısın.
-Tercih listeni yazmaya hazır mısın? Başarı sıralamana uygun olarak, en yüksekten en düşüğe doğru üniversite ve bölüm tercihini listelemeye başlayabilirsin. İlk sıralara başarı sıralamana yakın olan ve okumak istediğin bölümleri yazabilirsin. Sonraki sıralara ise daha düşük başarı sıralamalarında olan ve alternatif olarak düşündüğün bölümleri ekleyebilirsin.
-Tercih kılavuzunu dikkatle inceledin mi? ÖSYM’nin yayınladığı tercih kılavuzunu dikkatlice inceleyerek, tercih listenin kılavuzda yer alan bilgilere uygun olduğundan emin olmalısın.
-Uzman desteğine mi ihtiyacın var? Başarı sıralamasına göre hazırlayacağın tercih listesinde bir uzmanın desteğine ve fikirlerine ihtiyaç duyabilirsin. Okulundaki rehberlik servisinden yararlanarak tercihlerin hakkında uzman görüşü alabilirsin.
-Son kontrolleri yaptın mı? Tercihlerini yaptıktan sonra yerleştirme sonuçlarını takip etmeye başlayabilirsin. Eğer ilk tercihlerinde herhangi bir bölüme yerleşemezsen, ek yerleştirme dönemini takip ederek kendine uygun alternatifleri değerlendirebilirsin.
Başarı sıralaması, tercihlerinde izleyeceğin süreçte sana yol gösterecek önemli bir gösterge olarak değerlendirilebilir. Yukarıdaki adımları düzenli bir şekilde takip ederek başarı sıralamana göre üniversite tercihlerini yapabilirsin.
YKS sonrasında doğru tercih için birkaç ipucu
Yoğun çaba harcayarak girdiğin YKS’nin ardından şimdi sırada doğru tercihleri yapmak yer alıyor. Bunun için de özellikle bu konuda tecrübe sahibi olan uzmanların görüşlerini dikkate almalısın. Yapacağın doğru tercihler seni başarılı bir kariyere de hazırlayacaktır. Doğru tercihler için şu ipuçlarını inceleyebilirsin:
-Öncelikle ÖSYM tarafından yayınlanan tercih kılavuzunu dikkatlice incelemelisin. Kılavuzdaki bilgileri doğru anladığından emin olmalısın.
-Tercih yaparken kendi isteklerini ve hedeflerini belirlemen gerekir. Hangi meslekle ilgileniyorsun? Uzun vadeli kariyer planların neler? Hangi dersleri veya konuları seviyorsun? Hangi alanlarda çalışmak seni mutlu eder? Bu sorulara vereceğin yanıtlar doğru tercihler için ilk adımların olabilir.
-Üniversiteler hakkında detaylı araştırma yapmalısın. Bölümlerin müfredatlarını, staj ve uygulama imkanlarını mutlaka incelemelisin. Ayrıca tercih edeceğin üniversitenin sosyal, kültürel ve sportif imkanlar hakkında da bilgi sahibi olmalısın.
-Tercih etmek istediğin bölümlerin önceki yıllardaki taban sıralamalarını inceleyebilirsin. Bu, yerleşme şansını da değerlendirmene yardımcı olur.
-Tercih listende hem yüksek hem de daha düşük başarı sıralamasına sahip bölümler bulundurabilirsin. Böylece farklı alternatifler hakkında da bir yol haritasına sahip olursun.
-Tercih listeni oluştururken, üniversitenin konumu, eğitim kalitesi, yurt ve barınma imkanları gibi kişisel önceliklerini göz önünde bulundurmalısın.
Doğru tercih yapmak, iyi bir araştırma, planlama ve kendini tanıma sürecinin sonucudur. Kendi isteklerini, hedeflerini ve mevcut imkanları değerlendirerek bilinçli tercihler yapman, üniversite hayatının ve kariyerinin başarılı bir şekilde şekillenmesine yardımcı olacaktır. Bu süreçte kendine şu soruları sorman etkili olabilir:
- Hangi alanda kendimi geliştirmek istiyorum?
- Gelecekte nasıl bir kariyer planlıyorum?
- Hangi üniversiteler bu hedeflere ulaşmam için gereken imkanları sunuyor?
Bu sorulara vereceğin yanıtlar, tercihlerini daha bilinçli ve doğru bir şekilde yapmanı sağlayacaktır.
Tercih edeceğin üniversitelerin akademik kadrosunu, mezuniyet sonrası iş imkanlarını, staj olanaklarını ve mezunlarla olan ilişkilerini de araştırmalısın. Bu faktörler hem eğitim sürecinde hem de mezuniyet sonrasında sana büyük avantajlar sağlayacaktır. Akademik kadronun alanında uzman ve deneyimli olması, senin alacağın eğitimin kalitesini doğrudan etkiler. Üniversitenin mezuniyet sonrası iş bulma oranları ve sektörle olan iş birlikleri de kariyer planların açısından büyük önem taşır. Bu noktada işverenlerin hangi bölüm ve üniversitelerden mezun olan kişilere öncelik verdiğini İşveren İlgi Endeksi‘nden inceleyebilirsin. Staj ve iş imkanları konusunda güçlü bir üniversite, iş hayatına daha hızlı ve sağlam adımlarla atılmana yardımcı olur. Aynı şekilde, üniversitenin mezunlarıyla olan ilişkileri ve mezun takip sistemleri de tercihinde göz önünde bulundurman gereken kriterler arasında yer almalıdır.
Yorucu bir sınav döneminin ardından taban puanlar, kontenjanlar, başarı sıralamalarını dikkate alarak hazırlayacağın bir tercih listesi istediğin bölüme yerleşmen için önemli ilk adımı oluşturur. Bunun dışında tüm faktörleri dikkate alarak hazırlayacağın tercih listesi, seni hem akademik hem de sosyal anlamda tatmin edecek, gelecekteki kariyer hedeflerine ulaşmana yardımcı olacak en uygun üniversite ve bölüme yerleşmeni sağlayacaktır. Unutma ki doğru tercih, hayatının en önemli dönemeçlerinden biri olabilir ve bu süreçte yapacağın bilinçli seçimler, gelecekteki başarını ve mutluluğunu büyük ölçüde etkileyecektir.