Üniversite sınavından önce hangi mesleklerin beklenti ve yeteneklerine uygun olduğuna karar vermende fayda var. Buna yardımcı olmak için sözel bölüm mesleklerini senin için ele aldık.
Ülkemizde kimi sözel bölümler iyi bir iş imkanı ve yüksek gelir vadeder ve en popüler sözel meslekleri olarak değerlendirilebilir. Ancak sayısal ve eşit ağırlıkta olduğu gibi sözel bölümler de oldukça çeşitlidir. Bu çeşitlilik, tercih yaparken kafa karışıklığı yaşamana yol açabilir. Dolayısıyla gelecekte iyi iş imkanına sahip bir sözel bölüm okumak istersen, seçim yaparken bilgi sahibi olman oldukça önemli. İlgi alanlarına, beklentilerine göre mesleğini seçerken, sözel bölümlere yönelmek istersen bu alandaki meslekleri araştırmak senin için faydalı olur. Sözel en çok tercih edilen meslekler karar vermende sana yardımcı olabilir.
En iyi sözel bölüm meslekleri
Sözel bölümler Türkçe ve Sosyal ağırlıklı bölümlerdir ve üniversite sınavında puan türüne göre yerleştirilme yapılır. Dolayısıyla üniversite giriş sınavı TYT’nin ardından AYT oturumuna girip Türkçe ve Sosyal Bilimler testlerini çözmelisin. En iyi sözel bölümler; ilgi alanların, yeteneklerin, imkanların ve hayallerine göre değişir. Meslek seçimi sadece yüksek gelir imkanı ve iş garantisinden ibaret değildir. Yapılan işten duyduğun haz, hayat kaliteni doğrudan etkiler. İş hayatı, yaşamının büyük bir bölümünü kapsar. Bu nedenle, sevmediğin bir meslek tercihinde bulunmak hayatının büyük bir bölümünde mutsuz olmana neden olabilir. Bundan dolayı, tercih döneminin öncesinde birçok meslek hakkında detaylı bilgi edinmende fayda var. Aşağıdaki sözel meslekleri inceleyerek onlarla ilgili bazı önemli bilgileri öğrenebilirsin.
Okul Öncesi Öğretmenliği
Sözelde popüler bölümler denildiğinde akla gelen ilk mesleklerden biri Okul Öncesi Öğretmenliği. En çok tercih edilen sözel bölümlerinden biri olduğu için üniversite sınavında yüksek puan alman gerekir. Bu bölümü seçersen, Erken Çocukluk Döneminde Eğitim, Psikoloji, Eğitim Sosyolojisi gibi dersler alacaksın. 4 yıllık Okul Öncesi Öğretmenliğini tamamladığında Okul Öncesi Öğretmeni unvanı ile mezun olursun. Devlette, özel kreşlerde, sivil toplum kuruluşlarında ve anaokullarında çalışabilirsin. Gelişmiş, iş imkanı açısından talep gören bir bölümdür. Öğretmenlerde maaş üzerinde ek ders saatlerinin büyük bir etkisi vardır. Okul Öncesi Öğretmenlerinin ise ek dersi sabittir. Bu nedenle, ek dersi tam alamamak gibi bir endişeleri yoktur. Okul Öncesi Öğretmenleri haftada 30 saat derse girmiş kabul edilirler. 30 saatin 18 saati maaş karşılığı iken kalan 12 saati için ek ders ödemesi yapılır. Aynı zamanda okul öncesi öğretmenleri okul nöbetinden muaftırlar. Teneffüsleri olmadığı için belirli günlerde teneffüste de görev alma zorunlulukları bulunmaz.
Özel Eğitim Öğretmenliği
Özel eğitim; özel durumu olan, bedensel, zihinsel ya da duygusal engel taşıyan öğrencilere eğitim veren öğretmenler yetiştirir. Dolayısıyla Özel Eğitim Öğretmenliği mesleğini icra edecek bir öğretmen olmak istersen, son derece merhametli ve sabırlı olmalısın. Bu bölümü seçersen, İşaret Dili, Zihin Yetersizliği ve Otizm Spektrum Bozukluğu, Uygulamalı Davranış Analizi gibi dersler alırsın. İş olanakları açısından da iyi bir seçenek olarak değerlendirilebilir. Özel eğitim merkezleri, kamu ve özel sektör çalışma alanları olarak bilinir. Aynı zamanda diğer eğitim fakültesi programlarından farklı olarak Özel Eğitim Öğretmenleri hastanelerde de iş imkanı elde edebilirler. Sözel en çok atanan bölümler arasında da ilk sıralarda Özel Eğitim Öğretmenliği yer alır.
Türkçe Öğretmenliği
Türkçe Öğretmeni, ortaokul düzeyine eğitim verir. Popülerliğini uzun yıllara rağmen hala korur. Türkçe Öğretmenliği okursan, Türk Dili, Dil Bilgisi, Eğitim Psikolojisi, Çocuk Edebiyatı ve Türk Halk Edebiyatı gibi dersler alırsın. Hem devlet hem özel sektörde iş imkanı bulabilirsin. Etüt merkezleri, dershaneler, kurslar ve okullar çalışma alanların arasında yer alır. Aynı zamanda, Türkçe Öğretmenliği atamalar konusunda da temel derslerden birine yönelik olması sebebiyle talep edilen bir bölümdür.
Tarih Öğretmenliği
Tarih Öğretmenliği kamu kurumunda tarih öğretmeni unvanı ile çalışmak isteyenlerin tercihidir. Tarih ile ilgileniyor ya da akademik kariyer yapmak için tarih okumak istiyorsan tam sana göre olabilir. Üniversitede Tarih Öğretmenliği okuduğun takdirde, Orta Çağ Dünya Tarihi, Osmanlı Türkçesi, Tarih Felsefesi ve Yeni Çağ Dünya Tarihi derslerini alırsın. Dershaneler, okullar, etüt merkezleri çalışma alanlarında iş bulabilirsin.
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği, sözel popüler bölümler arasında uzun yıllardan beri popülerliğini kaybetmemiştir. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği bölümü bazı üniversitelerin Eğitim Fakültelerinde bulunur. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği haricinde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü de vardır. Bu bölümü tercih edersen, akademik kariyer yapma şansına da sahip olursun. Medya şirketleri, Türk Dil Kurumu, yayınevleri, özel etüt merkezleri ve dershanelerde iş bulabilirsin.
Radyo, Televizyon ve Sinema
Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü de popüler bir sözel seçeneğidir. Pek çok üniversitede bulunan bir bölüm olup fazla mezun verse de medya kuruluşları kendini geliştirmiş mezunlarla çalışmayı tercih eder. Bu nedenle, çok mezun sayısına rağmen, nitelikli çalışan bulmak medya sektöründe oldukça zordur. Eğitim sürecinde kendini geliştirir, bir alanda uzmanlık kazanır, atölye çalışmalarına ağırlık verirsen farklı fırsatlar karşına çıkabilir. Filme, sanata, video ve fotoğraf çekmeye, kurgu yapmaya ya da senaryo yazmaya ilgi duyuyorsan bu bölüm tam senlik olabilir! Radyo, Televizyon ve Sinema eğitimi alırsan, Video- Kurgu, Görsel Kültür, Film Eleştirisi, Medya Okuryazarlığı göreceğin derslerden bazılarıdır. Uzmanlaştığın alana, yetenek ve imkanlarına göre Senarist, Yönetmen, Sunucu, Kameraman, Yapımcı, Metin Yazarı gibi farklı unvanlarda çalışman mümkün.
Gastronomi ve Mutfak Sanatları
Son yılların değeri giderek artan sözel seçeneklerinden biri de Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü. Hazır yemek tüketiminin giderek yaygınlaşması ve yemek tutkusunun artış göstermesiyle beraber mutfakla ilgili programlar gitgide daha kıymetli hale geliyor. Gastronomi ve Mutfak Sanatları’nda dersler genelde mutfakta uygulamalı olarak işlenir. Türk Mutfak Kültürü, Estetik ve Sanat Felsefesi, Yiyecek – İçecek Yönetimi, Beslenmenin Temel İlkeleri bu bölümü seçersen göreceğin derslerden bazılarıdır. Mezun olduğunda Gastronom unvanı alırsın. Şef ya da Aşçı olmanın haricinde Gıda Denetleyicisi, Tüketim Şefi, Eğitim Şefi, Gurme veya Executive Şef olma şansın da var. Oteller, kafe ve restoranlar, catering şirketleri, havayolu şirketlerinde iş bulabilirsin. Yemek yapma tutkun varsa, beslenme ilkelerini ve dengeli beslenme tekniklerini merak eden biriysen bu bölüm sana hitap edebilir.
Tüm sözel bölümler
Sözelde hem lisans hem de önlisans bölümleri çeşitli ve okuması keyiflidir. Pek çok öğrencinin hobilerine ve yeteneklerine hitap edebilen sözel bölümler vardır. Yukarıdaki listede yer almayan diğer sözel programlarını da merak ediyorsan aşağıdaki listeyi inceleyebilirsin. İşte sözel en iyi bölümleri sıralamasında 4 yıllık eğitim veren diğer lisans bölümleri:
- Arkeoloji ve Sanat Tarihi
- Animasyon ve Oyun Tasarımı
- Basın ve Yayın
- Canlandırma Filmi Tasarım ve Yönetimi
- Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları
- Çerkez Dili ve Edebiyatı
- El Sanatları
- Film Tasarım ve Yönetmenliği
- Film Tasarım ve Yazarlık
- Fotoğraf ve Video
- Geleneksel Türk Sanatları
- Görsel İletişim Tasarımı
- Gürcü Dili ve Edebiyatı
- Halkla İlişkiler
- İletişim Bilimleri
- İletişim Sanatları
- İslami İlimler
- Kazak Dili ve Edebiyatı
- Kurgu Ses Görüntü Yönetimi
- Kürt Dili ve Edebiyatı
- Rekreasyon Yönetimi
- Sanat Tarihi
- Sümeroloji
- Süryani Dili ve Edebiyatı
- Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji
- Türk Halkbilimi
- Türkoloji
- Yeni Medya
- Zaza Dili Ve Edebiyatı
2 yıllık sözel bölümler listesi
En iyi sözel bölümler 4 yıllık olabileceği gibi 2 yıllık popüler sözel bölümler de vardır. Sözel seçenekleri arasında 2 yıllık eğitim veren birçok önlisans bölümü bulunur. Bu bölümler arasında Adalet gibi Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile 4 yıllık bölümlere geçiş şansı tanıyan programlar da vardır. DGS ile 4 yıllığa tamamlanan önlisans programları oldukça popülerdir. Aynı zamanda, seni en kısa sürede iş hayatına hazırlayan, iş imkanları pek çok lisans programına göre daha fazla olan önlisans programları da bulunur. İşte 2 yıllık sözel bölümlerin bir listesi:
- Adalet
- Aşçılık
- Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı
- Çağrı Merkezi Hizmetleri
- Çocuk Gelişimi
- Deri Konfeksiyon
- Fotoğrafçılık ve Kameramanlık
- Geleneksel El Sanatları
- Halıcılık ve Kilimcilik
- Halkla İlişkiler ve Tanıtım
- Hukuk Büro Yönetimi ve Sekreterliği
- İlahiyat
- Kültürel Miras ve Turizm
- Marka İletişimi
- Medya ve İletişim
- Mimari Dekoratif Sanatlar
- Radyo ve Televizyon Programcılığı
- Reklamcılık
- Saç Bakımı ve Güzellik Hizmetleri
- Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik
- Turist Rehberliği ve Turizm Animasyonu
- Uygulamalı İngilizce, İspanyolca veya Rusya Çevirmenlik
- Yerel Yönetimler
Bu programlar arasında 2 yıllık önlisans programını tamamladıktan sonra Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile 4 yıl eğitim veren lisans programlarından birine geçiş hakkı elde edebileceğin birkaç program var. Dolayısıyla sözel en iyi bölümler sıralama olarak bakıldığında 4 yıllık eğitim veren lisans programları yer almaz. Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile geçiş yapabileceğin iyi programlar arasında Adalet, Aşçılık, Basın ve Yayın, Çağrı Merkezi Hizmetleri, Çocuk Gelişimi, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, İlahiyat, Medya ve İletişim, Radyo ve Televizyon Programcılığı ve Uygulamalı İngilizce ve Çevirmenlik yer alır.
Sana en uygun sözel bölümü seçmelisin
İşverenler, pek çok üniversite mezunu aday arasından bir pozisyona en uygun adayı ararken kararsızlık yaşadıklarında kendini en çok geliştirmiş adayı tercih etme eğiliminde olur. Bahsi geçen bölümlerde kazandığın deneyim ne kadar çeşitli olursa iş imkanına sahip olma şansın da o kadar yükselir. İyi bir özgeçmiş, staj ve iş deneyimleri, yabancı dil sertifikaları, özel veya devlet kurumlarından edindiğin mesleki eğitim sertifikaları, katıldığın projeler, gönüllü çalışmaların, teknik bilgini ispatlayan çalışmaların ya da eğitimlerin seni diğer adayların arasından bir adım öne çıkarabilir. Edindiğin mesleki bilgi ve tecrübeye ek olarak kendini geliştirdiğin ek becerilerin sana oldukça katkı sağlayabilir. Düzgün bir diksiyon sahibi olmak, iyi bir Türkçe bilgisi, farklı bir yabancı dilde uzmanlık kazanmak ve güçlü kişilerarası beceriler genellikle işverenlerin sözel bir bölüm mezunundan beklediği niteliklerdir. Şirketlerin çalışanlarda aradıkları özellikler arasında plan ve organizasyon yapabilme, öncelik sıralaması yapabilme, liderlik becerileri, cesaret ve dürüstlük yer alır. Gelecekte iyi bir kariyer inşa etmek için üniversite sınavına hazırlanırken hobilerini ve ilgi alanlarını çeşitlendirerek kendini geliştirebilir, farklı meslekler hakkında bol bilgi sahibi olabilirsin.
Merak ettiğin mesleklerle/pozisyonlarla ilgili detaylı bilgilere Pozisyon Rehberi sayfamızdan ulaşabilirsin.