Ortaöğretim başarı puanı (OBP) hesaplama nasıl yapılır?

Açılımı Ortaöğretim Başarı Puanı olan OBP, üniversite tercihi yapacak öğrenciler için büyük bir öneme sahiptir. Sınav sonuçlarına etkisi büyük olan bu puan türüne dair detaylar bu yazımızda!

OBP, adayların bölüm seçme aşamasında belirleyici bir unsurdur. Okul puanı olarak da isimlendirilen OBP, öğrencilerin derslerindeki başarısını gösterir. Öğrencilerin istediği bölümün puan ve başarı sıralaması gibi gereksinimleri baz alınarak hesaplanır. Sonrasında, adaylar puan hesaplaması sonucu ortaya çıkan başarı ortalamasını dikkate alıp üniversite seçim ve tercih rehberini inceleyebilir. Sen de tercih dönemi öncesinde OBP hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsan, bu içerikte merak ettiğin soruların yanıtını bulabilirsin. 

Ortaöğretim başarı puanı (OBP) nedir?

Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) nedir sorusuna yanıt olarak, öğrencilerin lise öğrenimleri boyunca aldığı notların yıllık ortalamaları ile hesaplandığı sistem cevabı verilebilir. Her dersin ağırlığı ayrı ayrı hesaplanıp genel not ortalamasına ulaşılır. 100’lük sistemdeki karşılığın 5 katı olan bu puan, adayların akademik başarıları sonucunda ortaya çıkar. Öğrencilerin tercih ettiği üniversite bölümlerine yerleşme olasılıklarını olumlu ve olumsuz yönde etkiler. OBP puanının yüksekliği yerleşme ihtimalini artırırken düşüklüğü de azaltır. Öğrencilerin 100 üzerinden hesaplanan diploma notları 5 ile çarpılarak 250 ile 500 arasındaki puan elde edilir. TYT ve AYT sınavlarında alınan puanlara eklenerek başarı sıralamasının artması sağlanır. OBP, adayların geleceğinin şekillenmesinde önemli bir rol oynar. OBP senin de hayallerindeki bölümü seçmende rol oynayan sınav başarılarına katkıda bulunan önemli bir detaydır. 

OBP puanı  nasıl hesaplanır?

Lise eğitimi ve sınav performansına göre ortaya çıkan OBP, üniversite sınavı ardından gelen tercih döneminde kullanılır. Dersin zorluğuna göre değişen ağırlıklı ortalaması alınarak genel not ortalaması bulunur. Hesaplama sırasında en düşük diploma notu 50, en yüksek puan ise 100 olarak alınır. Yükselen puan başarı sıralamasını arttırdığı için sen de yüksek puanlı ve sıralamalı bölümleri tercih edebilirsin. Üniversiteye giriş puanlarında etkili olan OBP, sana tercihlerinde önemli oranda avantaj sağlar. Bölümlerin OBP puanları, senin de tercihlerinde önemli bir yere sahiptir. OBP Puanı  Nasıl Hesaplanır sorusunun yanıtı ise şu şekilde yanıtlanabilir: 

  • Öncelikle diploma notunu bilmen gerekir,
  • 100 üzerinden alınan diploma notunu 5 ile çarparak OBP’yi bulabilirsin, 
  • OBP puanı 250 ile 500 arasında olmalıdır,
  • Elde edilen puanın 0,12’lik kısmı, girdiğin TYT ve AYT sınav puanlarına eklenir. 

Yerleştirme puanı hesaplama formülü nedir?

Yerleştirme puanı, tercih edeceğin bölüme yerleşirken ÖSYM tarafından kullanılan puan türüdür. Yerleştirme puanı hesaplama formülü nedir sorusu 2 ve 4 yıllık programlara göre cevaplanır. 2 yıllık bölümleri tercih ederken TYT puanına diploma notunun %60’ı eklenerek bulunur. Ön lisans programları için puan formülü; TYT + OBP = Y-TYT olarak ortaya çıkar. Hedefin 4 yıllık lisans programı okumak ise yerleştirme puanı TYT ve AYT’den belli oranlarda puan alınarak elde edilir. Lisans bölümleri için hesaplama formülü; %40 TYT + %60 AYT + OBP olarak hesaplanır. Lisede her dersin puanı, diploma notu üzerinde belirleyici bir rol oynar. Bu durum, OBP’yi de etkilediği için öğrencilerin lise öğrenimleri boyunca 9’dan 12. sınıfa kadar derslerine önem vermesi gerekir.   

OBP yerleştirme puanlarına nasıl eklenir?

Diploma notu 50’den az olan öğrencilerin notu 50 olarak kabul edilip OBP hesaplanmasında kullanılır. Öğrenciler, TYT ve AYT sınavlarında yaptığı netler ile ham puan alır. Sonrasında, Ortaöğretim Başarı Puanı 0,12 katsayısı ile çarpılır. Yerleştirme puanı ise OBP’nin bu puana eklenmesi ile ortaya çıkar. Elde edilen bu sonuç, başarı sıralamasına etki edip üniversite tercih döneminde kullanılır. OBP’nin yerleştirme puanına en düşük katkısı 30, en yüksek ise 60 olur. OBP, yerleştirme puanlarına nasıl eklenir sorusu OBP, ham ve yerleştirme puanı sonucunda, adayların başarı sıralaması ile yanıtlanabilir. Bu durum, öğrencilerin başarı sıralaması ve puanlarına uygun üniversite ile 2 ya da 4 yıllık bölüm seçmesine destek olur.    

Meslek lisesi mezunları ilgili alanları seçmeleri durumunda ek puan alır mı?

Meslek lisesi mezunları ilgili alanları seçmeleri durumunda ek puan alacaklar mı sorusu sınavsız geçiş hakkı kaldırıldıktan sonra öğrenciler ek puan alabilir şeklinde cevaplanır. Adaylar, alanlarının devamı niteliğinde olan ön lisans programlarına yerleşirken ek puan avantajından faydalanabilir. Ek puan almanın başlıca koşulu, sınavda ilgili puan türünden en az 150 ve üzeri puan kazanmaları gerektiğidir. Ek puanlar, Orta Öğretim Başarı Puanının 0,06 katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilir. Diploma puanı 5 ile çarpılarak OBP ortaya çıkar. Sonrasında, sınavda 150 puanı geçen bir adayın OBP puanı 0,06 ile çarpılarak ek puanı hesaplanır. Bu sayı, yerleştirme puanına ilâve edildikten sonra toplam puan ve başarı sıralaması meydana gelir. Meslek lisesi mezunları, alanları ile ilgili bir ön lisans programını tercih ederken ek puan ile sıralamalarını yükseltir. Bu durum, öğrencilerin yüksek puanlı bir üniversite ve bölüm tercih etmesine yardımcı olur. 

Önceki yılın yerleştirmesinde bir programa yerleşenler için katsayı ne olacak?

Sınava girdikten sonra bir programa yerleşir ve ilerleyen süreçte bu programda öğrenimini sürdürmek istemezsen tekrar sınava girmen gerekir. Bu durumda kırık OBP olarak adlandırılan durumla karşılaşabilirsin. Önceki yılın yerleştirmesinde bir programa yerleşenler için katsayı ne olacak sorusu, adayların sonraki sene puanında OBP puanının yarısı kullanılır şeklinde cevaplanır. Öğrencilerin Orta Öğretim Başarı Puanı ile ilgili katsayı yarıya düşürülerek adil bir rekabet hedeflenir. Ancak, öğrenci sonraki sene tekrar sınava girmek isterse, ilk aldığı OBP puanı kullanılır. OBP puanını tam olarak kullanmak istiyorsan, ilk senede gitmek istemediğin üniversite ve bölümleri tercih etmemen gerekir. Çünkü önceki yılın yerleştirmesinde herhangi bir bölümü kazanan kişiler, sonraki sene puan hesaplamasında dezavantajlı olabilir.   

Yerleşemeyince OBP puanı düşer mi?

Tercih ve yerleştirme sürecinde etkili olan OBP, kontenjanların belirlenmesinde de aktif bir rol oynar. Lise eğitimleri boyunca yüksek akademik performans gösteren öğrenciler, üniversite girişlerinde avantajlı olur. OBP, adayların tercih ettiği programlara yerleşme şansını artırır. OBP puanının yarı yarıya düşmesi, senin rakiplerinin arkasında kalman anlamına gelebilir. 

Yerleşemeyince OBP puanı düşer mi sorusuna yanıt olarak, tercih ettiğin herhangi bir programa yerleşmediğin taktirde, OBP puanı düşmez şeklinde verilebilir . Ancak, tercihlerinden birini kazanıp kayıt yaptırmasan dahi OBP puanın düşer. Üniversite tercihlerinde olumsuz bir rol oynayan bu durum, seni rakiplerinin arkasında bırakıp istediğin bölümü kazanma ihtimalinden uzaklaştırabilir.    

OBP puanı hangi durumlarda kesilir?

Üniversiteye yerleşilen senenin ertesi yıl boyunca geçerli olan yarıya düşürülmüş OBP puanı, bir sonraki sene ilk haline döner. OBP puanı hangi durumlarda kesilir sorusuna yanıt olarak aşağıdaki durumlar belirtilebilir:

  • Öğrencinin lisede sınıf tekrarı yapması,
  • Öğrencinin liseden atılması,
  • Adayın liseden kaydını sildirmesi ya da aldırması,
  • Kişinin liseden mezun olamaması 

OBP puanı hangi şartlarda yarıya düşer?

OBP puanı ile ilgili 0, 12 katsayının yarıya düşmesi, öğrencileri tercih döneminde zorlayabilir. ÖSYM’nin kılavuzuna göre OBP puanı hangi şartlarda yarıya düşer sorusu şöyle cevaplanabilir:

  • ÖSYM tarafından örgün öğretime yerleştirilmesi,
  • Özel yetenek sınavı ile üniversite kazanması,
  • ÖSYM tercihleri ile özel üniversiteye yerleşmesi,
  • Öğrencinin herhangi bir açık öğretim fakültesi kazanması,
  • Adayların bir bölüme yerleştikten sonra ikinci kez sınava girmesi.  

OBP puanı hangi şartlarda geçerli olmaz?

Bir öğrencinin puan tablosunu doğrudan etkileyen OBP, doğru tercihler yapmasını sağlar. OBP puanı hangi şartlarda geçerli olmaz sorusu yanıtlanırken şunlar belirtilebilir: 

  • Öğrencinin yurt dışından lise diploması alması,
  • Açık öğretim lisesinden mezun olması,
  • Adayın açık öğretim sınavıyla üniversiteye girmesi 

0,12 ile çarpılarak yerleştirme puanına eklenen OBP, senin de tercihlerinde büyük bir rol oynayıp geleceğini şekillendirmene destek olacak önemli detaylardan biridir.