Sınava hazırlanırken odaklanmak ve konsantrasyonumu kaybetmemek için neler yapmalı nasıl çalışmalıyım?

Sınava hazırlık süreci hem uzun hem de yorucu bir süreçtir. Sürece başlarken mutlaka hayallerin ve hedeflerin vardır. Zamanla bu hayal ve hedeflere ulaşıp ulaşamayacağına dair gözlem ve deneyimlerin seni motive edebilir ya da konsantrasyonunu bozabilir. Sınava iyi hazırlanmak kadar iyi motive olabilmek ve konsantrasyonunu hiç yitirmeden bu süreci yönetmek de önemlidir. 

Konsantrasyon kaybı yaşamamak için yola adım adım ilerleyeceğin bir programla başlayabilirsin. Nihai hedeften başka bir şey düşünmemek zamanla seni ve zihnini yoran bir hal almaya başlayacak ve çalışmalarını sekteye uğratıp programını uygulanamaz hale getirecektir. O nedenle baştan itibaren küçük adımlarla kesintisiz o hedefe yürüyebileceğini bilmelisin. 

İnsan psikolojisi değişkendir. Bir gün çok kolay gelebilecek ve bir okuyuşta anlayacağın bir metni ya da tek hamle ile çözeceğin bir matematik sorusunu bir diğer gün aynı berraklıkta anlamayabilirsin. Bu sürecin ve insan psikolojisinin doğal halidir. Önemli olan bu halin sürekli hale getirilmemesidir.  

Üniversite sınavlarında sorular senin yaş ve eğitim grubundaki tüm öğrencilerin cevaplandırabilecekleri düzeyde bilgi birikimi gerektirir. Bazı sorular nispeten senin düzeyinin çok altında, bazıları senin düzeyinin üstünde ama yapılabilir düzeyde olacaktır. Ancak soruların yüzde 70’nin tam senin düzeyine uygun olduğunu unutmamalısın.  

Eğer girdiğin deneme sınavlarında beklediğin düzeyde başarıya erişemiyorsan, tekrar ve test tekniği eksiğin var demektir. Bu nedenle her sınava, sadece yaptığın doğru ve yanlışlar, aldığın puanlar olarak bakma. Tüm deneme sınavı sonuçlarını eksikliklerini tespit edeceğin bir yaklaşımla incele. Tespit ettiğin eksiklere yönelip, sonraki denemelerde bunları yapmayarak hem kendini geliştirmiş hem de performansını arttırmış olursun. 

Tüm çalışmalara rağmen bazen sürecin bir yerinde hedeflediğin ve olmak istediğin düzeyde bir başarıya ulaşamayabilirsin. Bundan hiç korkma. Bilişsel süreçlerde ilerleme birden olmaz. Zamanla, çalışmalarını kesintisiz sürdürdükçe, tekrarlarla pekiştirdikçe, farklı niteliklerde içerik ve sorularla karşılaştıkça farkı hissetmeye başlarsın. Sınav 9-10 dersin 4 yıllık geniş bir müfredatını kapsadığı için zaten bu süreç uzun ve meşakkatli bir zaman gerektirir. Sabır ve inatla çalışmaya devam etmelisin. 

Her bireyin farklı öğrenme stilleri olabilir. Kimi görsel kimi işitsel öğrenme stili ile daha iyi öğrenebilir. Hangi yöntemin senin işini kolaylaştırdığını keşfetmeli ve çalışmalarını daha çok o yöntem eşliğinde sürdürmelisin. Dersi sana sevdirecek küçük eğlenceler ve oyunları da devreye sokmalı, bazen konuyu hikayeleştirmelisin.  

Konsantrasyon kaybının en önemli sebeplerinden biri uyku, beslenme ve dinlenme sürelerine dikkat etmemen olabilir. Temel fizyolojik gereksinimlerini bu süreçte asla ihmal etmemeli, bunlara da yeterince zaman ayırmalısın. Tüm gün yemek yiyerek sağlıklı beslenemeyeceğin gibi tüm gün ders çalışarak da yüksek düzeyde bir başarıya ulaşamazsın. 

Salim Ünsal, 30 yıllık kariyer hayatı boyunca ülkemizdeki ve dünyadaki merkezi sınavların teknik ve istatistik analizlerini yaparak, adayların sınav psikolojisi ve başarısına etkisi üzerinde çalışmalar yapmıştır. Ülkemizdeki merkezi sınavlarla ilgili önemli bir bilgi kaynağı olan Ünsal, sunduğu güvenilir verilerle adaylara yön göstermektedir. Sınav ve tercih süreciyle ilgili yaptığı birçok radyo ve televizyon yayınıyla geniş kitlelere ulaşmaktadır. Kendini "Rehberlik ekipler amiri" olarak tanımlayan Ünsal, pek çok rehber öğretmenin ve kariyer danışmanının çalışmalarına da rehberlik etmektedir.