“Mülakatlarda adaya yöneltilebilecek sorular nelerdir?” diye sorsak, birçok İK uzmanı genel olarak benzer cevaplar verecektir; ancak bazen adayı daha derinden tanımak için farklı sorular sormak gerekir. İnsan kaynakları proje danışmanı İpek Aral’ın tam da bu noktada size 2 soru önerisi var.
Bir iş görüşmesinde adayı tanımak, adayın iş hayatından beklentilerini anlamak kolay değildir. Bu nedenle görüşmeyi yapan kişinin sorduğu soruların hedef odaklı olması gerekir. Dolayısıyla iş görüşmesini gerçekleştiren kişinin en kritik yetkinliği, sorusunun karşılığında aldığı cevabı ve cevabın satır aralarını analiz etmektir diyebiliriz.
Uzun yıllardır iş görüşmesi yapan bir profesyonel olarak, bazı soruların adaya dokunma noktasında daha etkili olduğunu gördüm. Özellikle bu sorulardan iki tanesi favorimdir.
İlk etkili favori sorum;
“Ailenizden aldığınız en önemli ders nedir?”
Aile, hepimizin hayata dair en önemli inanışlarının, tecrübelerinin yaşandığı yerdir. Tatlısıyla, acısıyla bu yaşanmışlıkların hepimizin üzerinde kalıcı etkisi bulunur. Hayata yönelik duruşumuzun ve beklentilerimizin şekillenmesinde ebeveynlerimizin, kardeşlerimizin, akrabalarımızın rolü büyüktür.
Bu soruyla adayımızdan oldukça kapsamlı ve derin bir aile tarihçesini analiz etmesini istemiş oluruz. Adayımız kişisel farkındalık, değerler, neden-sonuç ilişkisi kurabilme, analitik düşünme, önceliklendirme, karar verme yetkinliklerine dair performansını bu soru sayesinde bize sergiler.
Eğer cevabı kendiniz açısından düşünürseniz, aslında çok zor bir soru olduğunu göreceksiniz. Geçmişte mutluluk kadar hüzün ya da acı olabilir. Adayın bütün bu duygu ve düşünceleri sentezleyip “en önemli ders” süzgecinden geçirmesi ve cevabını iş dünyasında kendisine değer katacak şekilde sunabilmesi stratejik bir başarı olacaktır.
İkinci etkili favori sorum ise aslında birincisiyle paralel;
“Hayatınızda bugüne kadar sizi en çok etkileyen 3 kişi kimdir? Lütfen etkilerini paylaşın.”
Aynen aile konusunda olduğu gibi bu soruda da adayımız geçmişine gidecek ve derin bir muhakeme sürecine girecektir. Seçilen insanların gerekçelendirilmesi aslen adayımızın kişisel farkındalığı, öncelikleri, beklentileri, değerleri, kazanımları, sıkıntıları, tecrübeleri ve bunun gibi pek çok konuda bize satır arasında mesaj verecektir.
Bu soru ayrıca başka kişileri analiz ve takdir etme yetkinliğinin varlığının da bir sinyaldir. Seçilen kişinin olumsuz bir etkisi olması bile adayımızdaki öğrenme, anlama, ders alma kapasitesini gösterir.
İş görüşmelerimizi bu tip sorularla adaylarımızın da süreçten keyif almasını sağlayacak hale dönüştürmeliyiz. Adayınız, kapıdan çıkarken size teşekkür ederek “Bugüne kadar hiç düşünmediğim konularda düşünmemi sağladığınız” derse de hiç şaşırmayın. Benim sık sık başıma geliyor.
Konuk Yazar: İpek Aral / İnsan Kaynakları Proje Danışmanı