Heliotropik etki, bitkilerin güneş ışığına doğru hareket etme eğilimidir. Biraz daha geniş ifade edersek tüm canlılar yaşam enerjisine doğru, ışığa doğru, güneşe doğru gitme eğilimi gösteriyorlar. Bu olumluya, yüksek enerjiye eğilim insanlarda da var ve sonradan oluşmuyor. Yapılan bir çalışmada 3 aylık bebeklerin bile onlara izletilen 30 saniyelik mini videoda “yardım eden, iyi” kuklayla oynamayı, “kötülük yapmaya hazırlanan” kuklaya tercih ettikleri görülmüş.
Bir diğer örnek de öğrencilerin akademik başarılarından verilebilir. Acaba içinde iki ortalama altı notu olan bir karneyle ilgili çocuğunuzla en iyi iki dersini konuşacak şekilde bir konuşma yapsanız ve ona en iyi derste yaptıklarını ayrıntısı ile sorsanız…. Sonunda da ortalama altı derslerinde de bu “en iyi” derslerinde yaptıklarını yapabilirsin deseniz neler olurdu? Denemeye değer…
Organizasyonlara gelelim, liderlik organizasyonlarda iş çıktısını ve çalışan bağlılığını %70’e kadar etkiliyor. Liderlerimizin davranışları üzerine çalıştığımızda tüm kültürü etkileyebiliyor, iş çıktılarını yükseltebiliyor, bağlılığı artırabiliyoruz.
Bu iki kavramı kesiştirdiğimizde, heliotropik etkiyi kullanan liderlerin bu etkiyi ortaya çıkaran davranışlarına bakmak isteyebiliriz. Bunu yaptığımızda şu temel davranışlarla karşılaşıyoruz..
Bu davranışları ve etkilerini Pozitif Zeka kavramlarıyla da özdeşleşecek şekilde açıklamak istiyorum.
Bir şey beklemeden diğer insanların gelişmesine yardımcı olmak
“Memnun etme delisi” sabotajcımız insanlara uyum göstermeyi, iyilik etmeyi, dediklerine katılmayı “bir karşılık” olmasını umarak yapar, der ki “Bu kişinin dediğine katıl ki seni sevsin, ona iyilik yap ki sana borçlansın, ancak bu şekilde insanların sevgisini kazanabilirsin…” Pozitif enerji ile yöneten liderler bunun tersini yaparlar. Bir şey beklemeden ekiplerindeki arkadaşlara yardımcı olurlar, destek olurlar. İsimsiz yardımlar yapabilirler, başarılı olanları öne sürerler. Bir “beklenti” olmadan yardım etmek, destek olmak liderlik etkinliğini artırır.
Mütevazı olmak ve şükran ifade etmek
“Kontrolcü” sabotajcımız “Ben bilirim” yaklaşımındadır. Süreçleri, insanları, sonuçları kontrol etmek için talimat verebilir, zorlayabilir, olumsuz tarafların altını çizerek motivasyonu düşürebilir. Pozitif enerji ile yöneten liderler bilmediklerini bilirler, “bilmiyorum” diyebilirler, bol bol teşekkür ederler, ekiplerindeki arkadaşları topluluk önünde övmekten çekinmezler, katkıda bulunanlara teşekkürü yaygınlaştırır ve bunu bir ekip kültürü haline getirirler.
Ekibe kendine güven ve özgürlük aşılamak
Pozitif enerji ile yöneten liderler ekiplerindeki arkadaşları değerli hissettirirler, onlara profesyonel karar alabilecekleri şekilde bir alan bırakırlar, iletişimlerinde ekip üyelerinin önemli hissetmelerini sağlarlar. Bilge beyin güçlerinden “empati” becerisi arttıkça ekip bu olumlu duyguları daha çok hissedecek ve iş performansı da yükselecektir.
Sık sık gülümsemek
Bu çok basit gibi görünse de pozitif enerji ile yöneten liderlerin en belirgin özelliklerinden biridir. Karşılaşmalarda gülümsemek, dinlerken ve konuşurken yüz ifadesinde olumlu bir yansıtma yapmak buzları eritir, iletişimi kolaylaştırır.
Zayıflıkları affetmek ve öğrenmek
Bilge beyin yaklaşımı “olumsuz” görünen her şeyin bir fırsat veya hediye olabileceğini söyler. Pozitif enerji ile yöneten liderler “hatalar” olduğunda öncelikle neler öğrenilebileceğine odaklanırlar, hataları kişiselleştirmemeye gayret ederler, bir hatadan başka bir süreci de iyileştirebilecek farklı bir fikir oluşmasını desteklerler.
Ekiptekilerle iş dışında da ilgilenecek bir kişisel ilişki geliştirmek
Pozitif enerji ile yöneten liderler ekipteki arkadaşları iş dışındaki insani tarafları ile de tanımak isterler. Yapılan çalışmalar birlikte geçirilecek 50 saatin insanları “tanıdık”tan “arkadaş”a, bunun üzerine eklenecek 40 saatin de “yakın” arkadaşa dönüştürebileceğini göstermektedir. Bilge beynin “keşif” gücünü kullanarak insanları anlamaya, tanımaya çalışmak, bir çocuğun merakı ile onlarla ilgilenmek pozitif enerjiyi artırır.
Ekiptekilere potansiyellerini ortaya çıkaracak işler vermek ve katkılarını takdir etmek
Ekipteki arkadaşların “güçlü” taraflarını takip etmek, ortaya çıkarmak, bu güçlü tarafların daha fazla kullanılabileceği ortamlar yaratmak pozitif enerji ile yöneten liderlerin özelliklerindendir. Bu tür durumlarda yeni görevleri veren lider başarıyı takip eder ve heliotropik etkiyi kullanarak olumlu hikayelerin yayılmasını sağlar.
Aktif ve empatik olarak dinleyebilmek
Hemen tavsiye vermek yerine sakince ve etkili dinleyebilirler. Soru sorarak daha derine gitmeyi ve dinlemeyi de derinleştirmeyi başarabilirler. Yargıçlarının “karşındaki insanı” yargılama aceleciliğinin farkındadırlar ve dinlemek için zaman ayırırlar. Onlara gelen kişisel problemlerde de şefkatli ve özenli davranırlar.
Sorun yaratmak yerine sorun çözücü olmak
Pozitif enerji ile yöneten liderler oluşmamış sorunlarla ilgili de düşünebilirler, aşırı olmadan tetiktedirler. Gerekebilecek bir ihtiyaç veya bir soruyu önceden konuşmak isteyebilirler. Gelecekte oluşabilecek bir sorunun hiç olmaması için bildiklerini ekiple paylaşırlar.
Çoğunlukla fırsatları görebilmek
Bilge beyin yaklaşımındaki “olaylarda fırsatları görebilmek” önemli bir meziyettir. Bilge beynin “yaratıcılık” gücünü kullanarak ilk anda “kötü” görünen olaylarda dahi farklı alternatifler düşünebilirler ve diyaloğun olumsuz yöne gitmesine izin vermeden “bundan sonrası” ile ilgili fırsatları yaratabilirler.
İlham verebilmek ve “iş”te anlamı bulmaya yardımcı olmak
Büyük resmi görürler, ekiplerinin görmesini sağlarlar, kendi anlam yolculuklarını ekipleriyle paylaşırlar. Bu diyaloglar ekibin kendi anlam bulma yolculuklarına katkı sağlarken yeni eylemler için de ilham almasını sağlar.
Güvenen ve güvenilir olabilmek
Dediklerini yaparlar, yaptıklarını ve yapacaklarını konuşurlar. Gizliliğe çok değer verirler. Kişiler arası sözlere hukuki kontratlardan daha da önem verebilirler.
Samimi ve otantik olabilmek
Pozitif enerji ile yönetmek bir “taktikler” bütünü, bir “oyun”, bir “gösteriş” değildir. Lider kendi kırılganlıklarını da paylaşabilir, ne ise o’dur, kendi gelişim yolculuğunu da ekiple paylaşabilir.
Ekiptekilerin potansiyellerini yukarı çekecek yaklaşımlar göstermek
Her bir ekip üyesi için yapabilecekleri, potansiyelleri ile ilgili diyaloglar başlatır. Görünürde “zor” olan görevleri vererek, teşvik ederek ve destek olarak ekibinin gelişmesini sağlar.
Ekibi harekete geçirebilecek yüksek enerjili üyeleri teşvik etmek
Doğal olarak yüksek enerjili olan arkadaşların farklı projelerle etkilerinin artmasını sağlar. Pozitif enerji yaklaşımının yaygınlaşması ile kültüre yerleşmesini de bu şekilde destekler.
Siz kendinizi ne oranda “pozitif enerji ile yöneten” bir yönetici olarak düşündünüz?
