Bu ara gündemde yine emeklilik ve onunla ilgili panikleten sorular var. Emeklilik yaşı 72’ye mi çıkıyor? Artık çocukları da mı sigortalı yapmak gerekiyor? Emeklilik günden güne ufukta bir hayal olmaya mı başladı? Dedikodu mu gerçek mi?
Gündemin hızına yetişmek mümkün değil. Bu kez ortalıkta emekliliğe dair yeni söylemler dolaşıyor. 72’ye çıkan emeklilik yaşı, artık çocuklara bile prim ödemeye başlamak gerektiği, bunlara dikkat edilmezse emeklilik süresinin uzayacağı… Panik yapmaya gerek yok, yasalara bakarak son durumu tespit etmek oldukça kolay. Bakalım emeklilikle ilgili tüm bu soruların gerçek cevapları neler?
Dedikodular
Önce ortada dolaşan dedikoduyu anlatarak söze başlayabiliriz. Buna göre, 1995 doğumlu kız çocukları Temmuz ayında sigortalı yaptırılırsa ve bu kişiler 7 bin 200 günü 31 Aralık 2037 tarihinden önce doldurursa 59 yaşında emekli olacak. Bu sene sigorta yaptırarak kesintisiz ödeyen kadınlar, emsallerine göre altı yıl önce, erkekler ise üç yıl önce emekli olabilecek…
İşin gerçeği elbette farklı. Emeklilik yaşı hakkında en son değişiklik yaklaşık dokuz yıl önce yapıldı. Yapılan yasal düzenleme gereği emeklilik yaşı 7 bin 200 gün sayısının doldurulacağı tarihe göre kademeli olarak artacak.
Ancak bu düzenlemenin 2008 yılında yapılan bir değişiklikle ilgili olduğu açıklanmadığından, okuyucunun da emeklilik yaşı yine arttı veya artacak diye anlaması gayet normal.
Gelin mevcut uygulamayı, genç sigortalılarımızın ve çocuklarımızın karşılaşacağı emeklilik sistemini anlatalım:
Yürürlükteki uygulamalara göre SSK’dan iki tür emeklilik koşulu var. Birincisi “Normal emeklilik” öteki ise ileri yaşta olup prim gün sayısı yetersiz olanlar için uygulanan “Yaşlılık emekliliği”
Sigortalı vatandaş, 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olması halinde emeklilikte kademeli geçişten yararlanabilecek, ancak 08.09.1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar emeklilikte kademeli geçişten yararlanamayacak.
Emeklilikte 4 milat
Sosyal Güvenlik sistemimizin emeklilik konusunda dört önemli milat tarihi var. Yani, işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik yaşının belirlenmesinde dikkate alınacak dört farklı dönem söz konusu. Her dönemin emeklilik yaşı ve prim gün sayısı bir diğerine göre farklı.
Birincisi, 8.9.1999 öncesi sigortalı olanlar için işe giriş tarihine göre değişen bir kademeli emeklilik söz konusu.
İkincisi, 9.9.1999 ila 30.04.2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 58 ve erkekler ise 60 yaşını doldurmaları halinde, gerekli prim gün sayısını tamamladıklarında emekli olabiliyor.
Üçüncüsü ise, 01.05.2008 – 31.12.2035 arasında 7 bin 200 günün tamamlanması halinde yine kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurmak koşuluyla emekli olabiliyor.
Sonuncu milat ise, 01.05.2008-31.12.2035 arasında 7 bin 200 günün tamamlayamayan sigortalıların aşağıda detayları belirtilen kademelere göre emekli olabilmesini düzenliyor.
Yeni bir şey yok. Eğer kadınsanız ve 7 bin 200 prim gün sayısını 2036-2037 yılları içinde doldurursanız, 59 yaşında emekli oluyorsunuz. Sonra primi doldurma süresi her bir yıl uzadıkça emekli olabilme yaşı da 65’e kadar çıkacak.
Yaş hadlerinin uygulanmasında 7 bin 200 prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınacak.
Aynı durum erkekler için de geçerli. 01.01.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında 7 bin 200 prim gününü dolduranlar şayet 61 yaşındalarsa emekli olabilecekler. Sonraki yıllarda emeklilik yaşı 65’e kadar çıkacak.
Yani özetle;
Emeklilik yaşında bir değişiklik söz konusu değil. Çocukları sigorta yaptırayım derken çocuğun fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde “Resmi belgede sahtecilik ve resmi belge düzenlemesinde yalan beyan” suçlamalarıyla karşı karşıya kalmayın.