İnsan Kaynakları profesyonellerinin, özgeçmişleri doğru bir şekilde okuması ve adayları doğru şekilde değerlendirmesi mülakat sürecinde işlerini kolaylaştıran ve başarıya ulaştıran en önemli adım. Peki bu süreçte CV’yi doğru okumak için İK profesyonellerinin hangi detayları göz önünde bulundurması gerekiyor? Kariyer Danışmanı Esra Kemer, uygulanması gereken adımları anlatıyor.
Hem İK profesyoneli olarak çalıştığım hem de Kariyer Danışmanlığı yaptığım için farklı sektörlerden farklı seviyelerde pek çok kişiyle iletişim kuruyorum. Böylelikle farklı kişilerin farklı mülakat anılarını dinleme şansı buluyorum;
- Ahmet Bey mülakat için çağrılmıştır. İK uzmanıyla görüşmeye başlar. CV’sinin üzerinden mülakat ilerlemektedir. Kişisel bilgilere gelindiğinde İK profesyoneli şu yorumu yapar: Aslında biz sizden daha genç birisini arıyoruz. Hâlbuki ki CV’de tüm detaylar bulunmaktadır.
- Ayşe Hanım tecrübelidir ve yönetici seviyesindedir. CV’si, bir iş arama kanalında bulunmuş ve ısrarla mülakat çağrılmış ve ısrarla sormasına rağmen kendisine mülakatın yapılacağı pozisyonla ilgili detay verilmemiştir. Yine de görüşmeye gider ve mülakat başlar. Mülakat sırasında pozisyonun “uzman” seviyesi olduğu anlaşılır. Ayşe Hanım’ın tecrübesinin bu işe fazla geleceği ifade edilir. CV yeterli özende incelenmediği için tecrübelerine ve son pozisyonuna dikkat edilmemiştir.
İşe alım yapan tüm profesyoneller (İK ya da ilgili teknik yönetici olsun) mutlaka ve mutlaka adayların CV’lerini, onları mülakata çağırmadan önce detaylı olarak incelemeli ve pozisyon için gereklilikleri ve beklentilerini karşılayıp karşılamadığı kontrol etmeli. Yanlış adayla mülakat her iki taraf için vakit kaybı. Çünkü, aday o mülakattan sonra olumsuz fısıltılar yayabiliyor. İK’nın kendini, dolayısıyla şirketi en iyi şekilde pazarlaması lazım, kaldı ki vitrinde yer alıyor. İşe alım yapan profesyonellerin bu tarz bariz hataları yapması işveren markasını zedeler. İster İK uzmanı ister firma sahibi ister de bir teknik müdür olun, eğer mülakat sürecini etkin bir şekilde yürütmek istiyorsanız, önce CV okumayı bilmeniz gerekiyor. CV’yi iyi okursanız mülakatta soracağınız soruları, sorgulayacağınız yetkinlikleri (teknik, kişisel, yönetsel), didikleyeceğiniz konuları da belirlemiş olursunuz.
CV tarama ne işe yarar?
CV taramak için kaynakları çok etkin kullanmak ve tabiri caizse didiklemek gerekiyor. Taramak, CV havuzunun uygun olan/olmayan sahip olunması istenilen nitelik ve özelliklerin filtrelenmesine yardımcı olur. Bu nedenle mülakat sürecini en efektif şekilde yönetmek için elinizdeki CV’leri iyi okumanız gerekir. İş ilanını vermeden önce beklenti ve gerekliliklerin belirlenmesi gerekir ki, bu detaylar İK’nın diğer disiplinlerinde yapılan çalışmalarla zaten belirlenmiş olmalıdır. Ancak işe alım uzmanının ilanı vermeden önce ilgili birim yöneticisi ile bu detayları tekrar teyitleşmesi faydalı olandır. Uzun ve kısa liste sürecini yapılandırmalısınız.
CV nasıl okunur?
CV’leri okumak mülakatlara çağrılacak adayları seçmek için atılmış en önemli adımlardan ilkidir. CV’yi okumak ve tabii ki anlamak için farklı yollar bulunuyor. Her pozisyon için ortak bakılacak detaylar gibi pozisyona göre bakılacaklar da farklılaşır.
Mülakata çağrılacak adayları bulmak, mülakatta sorulacak soruları hazırlamak ve sorgulanacak açıkları belirlemek için de bu konu çok önemli. CV’yi anlarsanız, hazırlığınız da o derece kolaylaşır.
Bazı detaylar pozisyona göre önceliklendirilebilir. Her pozisyonda aşağıdaki bilgilerin aranmasına gerek olmayabilir. Ancak bu bilgilerin önceliklendirilmesi, uzun liste ve kısa liste sırasında değişkenlik gösterebilir. Tarama için pozisyona özel bir liste/tablo oluşturabilir ve sonuçları not alarak değerlendirme aşamasında adaylar arasında karşılaştırma yapabilirsiniz.
- İsim, iletişim ve adres bilgileri
- Geçerli/Son iş profili, uzmanlıkları, görevleri
- Bir önceki ve tüm iş tecrübeleri, süreleri
- CV pozisyona göre gerekli yetkinlikleri, görevleri ve sorumlulukları yansıtıyor mu?
- Görüşülecek pozisyona göre tecrübe yılı
- Eğitim yeterliliği, okuduğu okul, mezuniyet yılı
- Aldığı eğitimler, sertifikalar
- Doğum tarihi, askerlik durumu, ehliyet gibi pozisyona özel bilgiler (Yaş, bu akıştan çıkabilir)
- Başarıları
- Adayın iş geçmişi ve pozisyonlar arasındaki boşluklar (Kariyerinde istikrarlı mı? İş değiştirme sıklığı nasıl?)
- Kariyerindeki yatay dikey değişiklikler (Kariyerinde kararlı mı?)
- CV’nin biçimi ve düzeni (CV profesyonel duruyor mu? Özenli mi? Pozisyona göre yaratıcı mı?)
- Maskelenebilecek bilgilerin mülakatta sorgulanması üzerine detaylı kontrolü
- Kullanılan niteleyiciler nasıl? (Bilgi sahibi olmak ve yapmak arasında ki fark vb.)
Mülakat daveti yaparken nelere dikkat edilmeli?
Mülakat yapabileceğiniz adayları davet etmeden önce, adayın CV’sinin incelerken bulduğunuz, mülakatın seyrini değiştirecek detayları adayla iletişime geçerek, uygun bir dille sorabilir ve cevaba göre de adayı mülakata davet edebilirsiniz. Mülakat için CV’ye göre hazırlık yapmalısınız. Sorulacak soruları yetkinlik, eğitim, tecrübe, başarı odaklı olacak şekilde pozisyona göre hazırlamalı, CV’de fark ettiğiniz sorgulanacak detayları da belirlemelisiniz. Kuruma ve pozisyona olan uygunluğunu kontrol edecek soruları ve konuşmayı hazırlamalısınız. Aynı detaylar teknik görüşmeleri yapacak olan yöneticiler için de geçerli. Adayları karşılaştırabileceğiniz bir değerlendirme/puanlama hazırlığını da mutlaka yine önceden hazırda bulundurmalısınız. (CV okuma ve değerlendirme sürecinizi standart bir İK politikası haline getirmenizde fayda var. Özellikle stratejik pozisyonlarda!)
Her pozisyon için CV’de belirli standart çerçevesinde detaylı bir okumanın yapılması gerekiyor. Kullanılan sistemlerde önceliklerinize göre mutlaka filtreleme yapmalı, mümkün olduğunca çok CV okuyarak en doğru adayı mülakata çağırmalısınız. Mülakatların yüksek performanslı ve verimli geçmesi için önce İK ve işe alım yapacak profesyonelinin doğru şekilde hazırlanması gerekiyor. Mülakat ister yetkinlik bazlı ister davranış bazlı olsun hazırlık çok önemli. Ayrıca pozisyona uymayan adaylara da kurum politikaları dâhilinde mutlaka geri dönülmesi gerekiyor.
Mülakatlarda CV’nin yeterli derecede özenli okunmaması nedeniyle yapılan hatalar maalesef İK ve kurum için kötü bir imaj oluşturuyor. Bu durum vakit kaybına, emek kaybına, aday için hayal kırıklığına neden olabiliyor.