Bir şirketin başarısı, liderlerinin yetkinlikleriyle doğrudan ilgilidir. Peki, lider pozisyonlarında yapılacak işe alımlarda nasıl görüşmeler yapmalıyız, hangi soruları sormalıyız? İK danışmanı ve eğitmen Hakan Selahi, bu sorunun cevabını yazımızda anlatıyor…
Gayet iyi biliyoruz ki kişinin liderlik yeteneğinin mülakat sürecinde değerlendirilmesi oldukça güç. Bir adayın özgeçmişine bakarak kişiyle ilgili kesin bir değerlendirme yapmak da pek mümkün değil. Çünkü güçlü bir özgeçmiş, kişinin etkili lider kişilik özelliklerine ve mesleki niteliklere sahip olduğunu garanti etmez. Bu nedenle mülakatlarda esas olan karşınızdaki adayda ne aradığınızı bilmenizdir.
Liderlik potansiyelini değerlendirirken davranış, geçmiş yönetim deneyimi kadar önemlidir. Tüm adaylar iletişim ve motivasyon becerilerine sahip olduğunu iddia eder, ancak davranışsal ve durumsal görüşme soruları, bu becerilerin gerçek hayat senaryolarında nasıl kullanılacağını bilip bilmediklerini değerlendirmenize yardımcı olabilir. Bir ekibi yönetme konusundaki geçmiş davranışlarını ve şu anki tutumlarını değerlendirmenize özel olarak yardımcı olacak sorular sorarak, bir adayın liderlik kabiliyeti hakkında önemli bilgiler toplayabilirsiniz.
Aşağıdaki sorular, karşınızdaki adayda liderlik özelliklerini aramanıza oldukça yardımcı olacaktır.
Zor bir çalışanı nasıl yönettiğinize dair bir örnek paylaşabilir misiniz?
Etkili liderler, açıkça iletişim kurarak, bir bağlantı ve aidiyet duygusu geliştirerek güçlü ekipler oluşturur. Güçlü ekipler; sorunlu, iyi performans göstermeyen veya ekip üyeleri arasında çatışmalara neden olan bir çalışan tarafından bozulabilir. Adaylara, ekip içinde çatışmalarla başa çıkma yeteneklerini değerlendirmek için zorlu çalışanlarla ilgili deneyimlerini sorun.
Sorularınıza verilecek cevaplar, yönetici adayınızın; çatışma çözme becerilerinin yanı sıra iletişim kurma ve uzlaşma yeteneklerini de ortaya koyacaktır. Zor bir çalışanla başa çıkma konusundaki çözümü işten çıkarmayla bulmuş olsa da bu son çaresi olabilir. Bu sonuca varmadan önce, sorunları çözmek için attığı adımları sorun ve bu adımlara odaklanın. “Çatışma içinde olduğu kişiyi düşman olarak mı algılıyor yoksa empati yapabiliyor mu?” bunu analiz edin ve bir şeye birden fazla bakış açısıyla bakma, ortak zemin bulma yeteneğinin olup olmadığını sorgulayın.
Takip eden soru: “Sizinle aynı fikirde olmayan insanlarla nasıl başa çıkıyorsunuz?” olabilir.
Ekibinizi nasıl motive ediyorsunuz?
Bu soru adayınızın insan yönetimi hakkında konuşmasını sağlamak içindir. Unutmayın ki iyi liderler, güvenli ve güvenilir bir ortam yaratarak büyümeyi besleyebilir ve ekiplerini güçlendirebilirler.
Kariyer gelişimini teşvik etmek için iyi geliştirilmiş stratejileri dinleyin. Bir havuç (pozitif motivasyon) veya sopa (negatif motivasyon) yaklaşımı kullanıyorlar mı? Ekipleri için birlikte başarılı olma duygusu yaratıyorlar mı? Geçmişte ekiplerini nasıl motive ettikleri konusunda somut örnekler sunabiliyorlar mı, yoksa aday çoğunlukla genellemelerle mi konuşuyor?
Ayrıca, çalışanların performansına ilişkin beklentilerinde gerçekçi olup olmadığını da görmek isteyebilirsiniz. Düşük performanslı çalışanları nasıl yüksek performansa çıkardığını da öğrenmek için takip sorularını kullanın.
Takip eden soru: Motive olmamış bir takım üyesine nasıl yaklaşırsınız?
Yönettiğiniz farklı projeler içinde öncelikleri nasıl belirlersiniz?
Önceliklendirme ve öz-örgütlenme, üst düzey çalışanlar için çok önemli becerilerdir. Yanlış belirlenmiş öncelikler veya projelerin aciliyet ve önem sırasına göre sıralanamaması, şirket genelinde verimsizliğe ve boşa harcanan sürelere neden olabilir. Aday, kendinin ve ekibinin görevlerini önceliklendirmek için bir yöntem gösterebilmelidir. Karar vermek için zihinsel bir modeli var mı, stratejilerini iyi bir şekilde aktarabiliyor mu, zamanını organize edip gerektiğinde önemli görevleri başkalarına devredebiliyor mu yoksa her şeyi kendi mi yapmaya çalışıyor?
Takip eden soru: Hangi çalışanlara hangi görevleri atayacağınıza nasıl karar veriyorsunuz?
Karmaşık bir projeyi yönettiğiniz bir durumu anlatır mısınız? İşe yaklaşımınız nasıldı?
İyi liderler, çalışanların güçlü yönlerini optimize ederek iş birlikçi bir çalışma ortamı hazırlar. Çalışanları cesaretlendirerek kendi hedeflerine ulaşmalarını sağlar ve “kendi kendine örgütlenmeye” teşvik ederler. Her sürecin her bölümünü kontrol etmeye çalışan liderler çalışanları boğar. Bu nedenle ekip üyelerinin yeteneklerine göre görev atayabilen kişileri arayın. Görevleri devredebiliyor mu ve çalışanlara öz-yönlendirme özerkliği vermekte rahat mı?
Takip eden soru: Programın gerisinde kalan veya planın bir parçasını sürdüremeyen ekip üyeleri ile nasıl başa çıkıyorsunuz?
Çalışanlara nasıl geri bildirimde bulunursunuz?
Bir çalışanın performansına ilişkin değerlendirmenizi iletmek, lider olmanın büyük bir parçasıdır. Aday, çalışanların büyümesini besleyecek şekilde hem olumlu hem de olumsuz geri bildirim verebilmelidir. Çalışanların ileriye dönük performanslarını öğrenmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olacak geri bildirim verebilmelidir.
Takip eden soru: Nasıl geri bildirim almak istersiniz?
Son zamanlarda vermeniz gereken en zor karar neydi?
Liderlerin belirleyici olması gerekir. Tüm seçenekleri adil bir şekilde incelemek ve herkesin bakış açılarını dinlemek önemli olsa da hızlı ve adil bir şekilde karar verebilen bir lider, çalışanlarına ilham verir.
Adayın cevaplarında, birkaç önemli bilgi aramalısınız. Birincisi, bu karar neden zordu? En büyük endişesi müşteriye olan etkisi miydi yoksa başkalarına iyi görünme çabası mıydı? Yoksa çalışanların refahı mıydı? Ardından, soruna nasıl yaklaştığını ve çözüme nasıl ulaştığını öğrenmelisiniz. Düşüncelerinde esnek miydi? Sorunu yeni fikir veya yaklaşımla çözmeye çalıştı mı?
Takip eden soru: Kararınızı sizinle aynı fikirde olmayanlara nasıl kabul ettirdiniz?
Çalışanlarınızın kariyerlerini geliştirmeleri için nasıl yardımcı oluyorsunuz?
İyi liderler, yeni nesil liderleri yetiştirmek için ekip üyeleri arasındaki gelişmeyi destekler. Meydan okuyabilen ve cesaretlendirilen çalışanlar ise genellikle iyi işler çıkarır. Aday, çalışanlarının şirket içinde büyümelerine yardımcı olmalıdır. Çalışanların yönlendirilmelerini mi bekliyor yoksa yeni beceriler edindirme ve eğitim fırsatları için çalışanlarını teşvik mi ediyor? Bu noktada sorulması gereken sorulardan.
Takip eden soru: Yeni sorumluluklar üstlenmesine yardımcı olduğunuz bir çalışanınızı örnek verebilir misiniz?
Bir sorunu çözmeden önce yönteminizi nasıl belirlersiniz?
Yeni fikirlere ve yaklaşımlara açık olmak, öğrenmeyi teşvik etmenin kilit noktalarındandır. Bu soru ile adayın esnekliğini ve sorunlara yeni yollarla yaklaşma ve yeni çözümler bulma yeteneklerini öğrenebilirsiniz. Adayın bu soruya vereceği cevap, yaratıcılığı ve problem çözme yeteneği konusunda size fikir verecektir.
Takipte, yeni fikirleri nasıl alabileceklerini açıklamalarını isteyebilirsiniz. İyi bir lider, başkalarını etkileyebilmeli ve fikirlerine taraftar toplayabilmelidir.
Takip eden soru: İnsanları yeni / sıra dışı bir fikirlerle ilerlemeye nasıl ikna edersiniz?
Size liderlik eden en iyi kişinin özelliklerinden bahseder misiniz?
Bu soru doğrudan adayı ele alıyor. Onun başkası hakkında konuşmasını sağlayarak, adayın kişisel olarak hangi liderlik niteliklerine sahip olduğu konusunda dürüst bir fikir edinebilirsiniz. Bu, adayın iyi bir lider için nelere inandığına dair özellikleri incelemek için mükemmel bir sorudur. Etik değerler, iletişim becerileri, astların büyümesine yardımcı olmak, disiplin, yaratıcılık vb.
Takip eden soru: Hiç kötü bir lideriniz oldu mu? Ondan ne öğrendiniz?
Takip sorusuna verilecek cevap, kendi yönetim tarzında nelerden kaçınmak istediği konusunda size fikir verecektir.
İş dışında liderlik niteliklerini hangi yollarla gösterirsiniz?
Adayın normal görevlerinin kapsamı dışında bir şey hakkında konuşmasını sağlayarak, onun doğal liderlik yetenekleri hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
Cevapları, sosyal sorumluluk deneyimlerine kadar her şeyi kapsayabilir. Bu adaya, kendi kendine nasıl motive olduğunu, yaratıcı olduğunu veya iletişim kurduğunu gösterme şansı tanır. İnsanlar ona güveniyor mu veya zorunlu olmadıklarında bile çevresinde olmak istiyorlar mı?
Takip eden soru: Bu etkinliği yaparken geliştirdiğiniz beceriler profesyonel rolünüzü nasıl etkiliyor?
Bu sorular dışında işe alım sürecinde doğru adaya karar verebilmek için Kariyer.net 360 işveren panelimizde size sunduğumuz “Değerlendirme Testleri” hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
Yönetici pozisyonları için özel olarak hazırlanan testlerle adaylarınızın yetkinliklerini; temel, yönetsel, fonksiyonel ve kişilik olarak 4 ayrı başlıkta ölçebilirsiniz. Böylece analitik düşünme, zaman yönetimi, karar alma, kriz yönetimi ve ekibini motive etme gibi pek çok farklı alt başlıkta da yönetici adaylarınıza test gönderebilirsiniz.
“Değerlendirme Testlerine” tek bir yerden ulaşmak için İK Çözüm Ortağınız ile iletişime geçebilir ya da 0216 468 76 00’ı arayabilirsiniz.
Konuk Yazar: Hakan Selahi / İK danışmanı ve eğitmen