Başarılı bir İK politikası yürütebilmek, uzun ve kısa vadede şirketinize birçok fayda sağlayacaktır. Günümüzde “İşveren markası” trendini yakalayabilmek için öncelikle İK’nın temel fonksiyonlarını yerine getirebilmeniz önemli. Bu fonksiyonların neler olduğunu yönetim danışmanı Alkım Erdönmez, İK Blog için anlattı…
19. yüzyılın sonlarında kadınları zorlu iş yaşamından korumak üzere “Welfare Officers”(Refah Memuru) kavramıyla başlayan “İnsan kaynakları yönetimi” yolculuğu, 1. Dünya Savaşı’nda erkeklerin yokluğunda kadınların üretimdeki açığı kapatmak üzere kitleler halinde istihdam edilmesi ve bu durumun sendikalara kabul ettirilmesi gayretiyle devam etmiş, 2. Dünya Savaşı sonrasında ise üretimde verimliliğe olan etkisi keşfedilerek personel yönetimi olarak modern bir kimlik kazanmıştır. 1960’lı ve 70’li yıllarda sosyal bilimler ile dirsek teması kuran “İnsan kaynakları yönetimi” (İKY) disiplini modern ismini 1980’lerin ortasında kazanmıştır.
Günümüzde insan kaynaklarının yönetsel ve operasyonel olmak üzere fonksiyonları tasnif edilmektedir. Özetle; planlama, organizasyon, yönlendirme ve denetim olmak üzere yönetsel fonksiyonları işlerken, pratikte dikkatle işletilmesi gereken operasyonel fonksiyonlar da vardır. Başarılı bir insan kaynakları yönetimi için 7 temel fonksiyon ise olmazsa olmazdır ve bir zincirin halkaları gibi düşünülmelidir.
İnsan kaynaklarının yönetiminin temel fonksiyonları
- Seçme ve yerleştirme
- Özlük ve iş kanunu uyumu
- Oryantasyon ve entegrasyon (Tutundurma)
- Ücret yönetimi
- Performans yönetimi
- Kariyer yönetimi
- Eğitim ve gelişim yönetimi
Buna benzer tasniflere literatürde de bazı farklarla rastlanabilir; ancak temelde yönetilen 2 ana unsur vardır:
Özlük ve iş kanuna uyum işin olmazsa olmazı iken, işletme yönetiminin temel beklentisi ise performans artışı veya sürdürülebilir performans sağlanmasıdır.
Birinci kısım daha bürokratik ve kurallarla işlerken; ikinci kısım, sosyal bilimlerin ve İKY yaklaşımının her geçen gün yeni yöntemler arayışına girdiği ve sürekli gelişim halinde olduğu bitmeyen bir süreçtir. Ancak yine de “Performansın gelişimi ve sürdürülebilir olması” yukarıdaki 7 temel fonksiyonun eksiksiz ve doğru yöntemlerle uygulanmasına bağlıdır.
Örneğin; bir pozisyonun doğru anlaşılması, o pozisyona uygun vasıfların doğru analiz edilmesi, bu vasıflara uygun adaylara erişim yeteneği, işveren markası, adaylarla mülakat süreci, değerleme testleri, işe yerleştirme ve sonrasında geçen ilk 6 ay kuruma yeteneklerin kazandırılması açısından çok kıymetlidir, ancak yeterli değildir. Bir yeteneğin performans göstermesi; hak ettiği ücret paketini alması, eğitim ve gelişiminin sistematik olarak sağlanması, fırsatlar tanınarak potansiyelini sergilemesi, geri bildirim ile gelişiminin onaylanması, performansının düzenli olarak ölçülmesi ve kariyer basamaklarının planlanması proaktif bir liderlik anlayışı ile mümkündür. Bu nedenle işletmeler, İKY karnelerini kontrol etmek açısından kendilerine şu soruları sormalıdır;
- İhtiyacımızı doğru analiz edebiliyor muyuz?
- İş analizleri ve görev analizleri yapabiliyor muyuz?
- İşletmemiz yeteneklere erişebilecek işveren markasına sahip mi? (Sosyal medya varlığı, Y ve Z kuşaklarına hitap eden kültürel ortam, haklar paketi, çekici projeler, eğitim olanakları veya tecrübeli mentorlar vb.)
- Yeni bir yetenek işe başladığında tutunması için bir oryantasyon programımız var mı?
- Yeteneği uygun bir işe yönlendirilebiliyor muyuz?
- Çalışanlarımız ilk yıllarında kendisini anlamlı hissedecek bir işin parçası haline gelebiliyor mu?
- Aylık olarak düzenli geri bildirim yapıyor muyuz?
- Özellikle ilk yıllarında çalışanlarımızın performans gelişimleri eğitimlerle ve fırsatlarla destekleniyor mu?
- Yetenek yönetim programımız var mı?
- Yeteneklerin ayırt edilmesi, gelişim programlarının yapılması ve kariyerlerinin planlanması gibi özel süreçlerimiz var mı?
- Kurum kültürümüz ve değerlerimiz ofislerimize, iş yapış şeklimize, kararlarımıza yansıyor mu, çalışanlarımız kendilerini mevcut kültür içinde nasıl hissediyorlar, bunu anketlerle ölçülüyor muyuz?
- Kurumumuz doğal liderler yetiştiriyor mu ve bu liderler ekiplerinin potansiyellerini etkin bir şekilde sergilemelerine yardımcı olabiliyor mu?
Detaylarına girildiğinde çok daha fazla irdelenebilecek bu konuyu bugün size bu soruları yönelterek mevcut durumunuzu sorgulamanızı istedik. İyi bir İKY yaklaşımı için yukarıdaki temel fonksiyonların varlığının bilinmesi ve bu soruların cevap bulabilmesi bile başlangıç için oldukça önemli.
Konuk yazar: Alkım Erdönmez/Yönetim Danışmanı