Bilanço tablosu, şirketin tüm öz kaynaklarının ve borçlarının belirtildiği dokümanları kapsar. Yıllık düzenlenen bu rapor finansal verileri içermesi ile şirketin mali gücü hakkında da bilgi verir. Tüm bu bilgiler ışığında bilanço nedir ya da bilanço nasıl hazırlanır sorularına cevap arıyorsanız; yazımızda belirtilen detaylara göz atabilirsiniz. Bu doğrultuda temel bilgiler edinerek rapor hazırlarken incelikleri öğrenebilirsiniz.
Bilanço nedir?
Bilanço tanımı genel olarak finansal verileri içeren bir rapor olarak belirtilebilir. Bunun yanında şirketin varlık düzeyini belirtilen finansal bir rapor özelliği taşıması, gelecek planların yapılmasına da imkan tanır. Bu raporun hazırlanmasında ise bilanço kalemlerine yer verilir. Bu kalemler arasında şirketin öz kaynakları, kısa ve uzun vadeli borçlar, durulmuş ve dönen varlıklar, nakit paralar, alacaklar ve stoklar vardır. Muhasebe tarafından hazırlanan bu rapor çeşitli kalemlerle de genişletilebilir. Bu durum ise firmanın büyüklüğüne, faaliyet alanına ve iş profiline göre değişkenlik gösterir. Aynı zamanda şirketin gelir ve gider tablosunu da içeren bu rapor, belirli bir zaman aralığında geçerlidir.
Bilanço nasıl hazırlanır?
Şirketin, finansal durumları nesnel bir şekilde değerlendirebilmesi hazırlanacak iyi bir bilançoya bağlıdır. Bu doğrultuda finansal bu raporun hazırlanmasında temel olarak 5 aşama takip edilebilir:
- Geçerli olacak zaman aralığına karar verilmesi: Derleme yapılacak her türlü gider ve gelir tablolarının hangi tarihlerde geçerli olacağı önemlidir. Aynı zamanda raporlamanın hazırlanacağı tarihin de önceden bildirilmesi gereklidir.
- Raporlama tarihine istinaden firmanın yükümlülüklerin tespiti: Şirketin uzun ya da kısa vadeli olarak iki farklı yükümlülükleri tespit edilebilir. Bu yükümlülüklere bağlı gider tablosunun alt kalemleri en son aşamada toplanabilir.
- Raporlama tarihine istinaden firmanın varlıklarının belirlenmesi: Firmanın yükümlülükleri belirlendikten sonra ikinci aşama varlıkların tespitidir. Bu kapsamda firmanın sabit ve cari varlıkları belirlenir. Bu kategoride gelirleri de alt başlıklarla toplayarak sonuca varılır.
- Özkaynakları hesaplama: Bu aşamaya gelindiğinde sermaye ve kazançlar farklı kulvarlarda sınıflandırılır.
- Borç ve öz kaynakların toplamının varlıklara denk gelmesi: Varlıkların yükümlülükler ve öz kaynakların toplamına eşit bulunması doğru bir tablo çıkarıldığını belirtir.
Tüm bunlarla birlikte bilanço hesaplamasında borç, mali ve varlık çizelgeleri, defterler ve gelir bütçesi gibi belgelerin bulunması şarttır. Bilanço esasına göre defter tutma aşaması ise şirketin mali durumunun doğru çıkarılması açısından kritiktir.
Firmaların bilanço türleri kaç gruba ayrılır?
Şirketlerin hazırlayacağı finans tabloları farklı alt gruplarda değerlendirilebilir. Bu anlamda bilanço çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Standart raporlar: Şirketin genel finansal durumu bu raporla ifade edilir. Ayrıca bu çizelgede pasif ve aktif bölümler yer alır.
- Konsolide karşılaştırılmalı raporlar: Farklı zamanlarda şirketlerin finansal durumu değerlendirilir. Ek olarak farklı şirketler için hazırlanan raporlarla karşılaştırma yapılır.
- Konsolide raporlar: Farklı şirketlerin sahip olduğu raporların bir araya getirilmesiyle hazırlanır. Şirketler grubu ya da yan kuruluşların maliyet tablosu birlikte çıkarılır.
- Karşılaştırmalı raporlar: İki ve üzeri dönemi kapsayan raporlar karşılaştırmalı olarak oluşturulur.
- Bütçe ile finansal durumu karşılaştırmalı gösteren raporlar: Çıkarılan bütçe ile hazırlanan finansal raporun uyumlu olup olmamasının karşılaştırılmasıdır.
- Özel çıkarımlara yönelik raporlar: Şirketlerin el değişikliğinde ya da alt şirket gruplarının birleştiği durumlarda hazırlanan bir varsayım raporudur.
Tüm bu rapor türlerinin yanında şirketin ihtiyaçlarına göre muhasebesel standartlarda bilanço hazırlayabilirsiniz.
Bilanço örnekleri nasıldır?
Bilanço örneklerinde tablo temel olarak 5 ana hesap bölümünden oluşur. Bu hesap bölümleri 1,2 3, 4 ve 5 ile başlayan kodlarla sınıflandırılır. Hesap planında 1, 2,3,4 ve 5 kodlar sırasıyla dönen varlıkları, duran varlıkları, kısa vadeli yükümlülükleri, uzun vadeli yükümlülükleri ve öz kaynakları belirtir.
Ek olarak 1. ve 2. kodlu hesaplar aktif sütunu anlatırken 2,3 ve 4 pasif sütunu ifade eder. Bunun yanında tablonun satırları kalemlere göre çoğaltılabilir ya da düşürülebilir. Satırların karşısından koyulan rakam koduna denk gelen boş sütunlara ise verilerde yer alan rakamsal değerler yazılır. Son aşamada bilanço hesaplarında aktif ve pasif sütunlar toplanarak değerlendirme yapılabilir.