Çalışanların aktif olarak çalışma hayatında elde etmiş oldukları gelir, emekli olduklarında azalır. Bu nedenle bazı çalışanlar emekli olduklarında daha fazla gelir elde edebilmek için çalıştıkları dönemde bireysel emeklilik sistemine de başvurur. Sisteme dair detayları bu yazımızda paylaştık!
Bireysel emeklilik sistemi, emeklilik dönemine giren kişilerin çalışmasına ihtiyaç duymadan ek gelir elde edebilecekleri bir yöntemdir. Emekli olduktan sonra çalışma hayatına devam etmek isteyen kişiler, emekli iş ilanları sayfamızı ihtiyaç duyduğunda ziyaret ederek güncel iş fırsatlarını hızla görebilir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de güçlü ve güvenilir yatırım sistemi olarak tercih edilir. Farklı olarak ülkemizde bireysel emeklilik sisteminde %30 oranında devlet katkısı avantajı bulunur. Hem yenilikçi hem de küresel yatırım araçlarına yatırımı içeren fon çeşitliliği, sisteme katılımı cazip hale getirir.
Bireysel emeklilik nedir?
Bireysel emeklilik sistemi, emeklilik hayatını ekonomik olarak güvence altına almak isteyen kişiler için ek gelir elde edebildikleri özel bir sistemdir. Bu sistem emeklilik dönemi için birikim yapmanız amacıyla oluşturulmuştur. Bireysel emeklilik sigortası, kişilerin çalışma hayatları boyunca düzenli olarak ödedikleri katkılar ile emeklilik döneminde ulaşabilecekleri yaşam standartlarını içerir. Kişiler bireysel emeklilik sistemi sayesinde emekli olduktan sonra yaşam standartlarını, çalışma dönemindeki gibi güvenli bir şekilde devam ettirilebilirler.
Bireysel emeklilik sigortası sayesinde kişiler, aktif çalışma hayatı sona erdikten sonra refah düzeylerini korurlar. Bireysel emeklilik sisteminde birbirinden farklı özellikte çeşitli fonlar vardır. Bu fonlar portföy uzmanları tarafından değerlendirilerek yönlendirilir. Bireyler, uzmanların değerlendirilmiş olduğu bu fonlar arasında seçim yaparak karar verir. Bu fonlar kişilere birikim ve tasarruf etme konusunda birçok avantaj ve seçenekler sağlar. Uzman portföy yöneticileri, kişilerin bireysel emeklilik sistemine yatırmış olduğu katkı paylarını emeklilik yatırım fonları içerisinde değerlendirir.
Birikimler katkı payı ile birlikte büyür. Bireysel emeklilik sistemiyle kısa vadeli yatırım değil uzun vadeli yatırım amacı güdülmüştür. Ayrıca devlet katkısının sağlamış olduğu katkı payları ile bireysel emeklilik sistemi daha fazla avantaj sağlar. Devlet katkısı ile birlikte kişilerin yatırmış olduğu her katkı payının %30’unu devlet katılımcı olan kişilerin hesabına yatırır. Katılımcıların devlet katkı payı avantajından yararlanması için gelir vergisi mükellefi olması zorunluluğu yoktur. Kısacası herkes devletin sağladığı katkı payından yararlanma hakkına sahiptir. Bu sisteme katılmak isteyen kişiler bireysel emeklilik başvuru yolu ile sisteme kolayca dahil olur.
Bireysel emeklilik sigortasında ne amaçlanır?
Bireysel emeklilik sisteminin öncelikle en önemli amacı, kişilerin emeklilik döneminde de refah seviyelerini standart düzeyde tutabilmektir. Bu noktada çalışanların geleceğini garanti altına almak önemli amaçlarındandır. Bireysel emeklilik sayesinde kişiler, ek bir gelir ödemesi ile birlikte refah seviyelerini artırarak emekli olduktan sonra ekonomik açıdan güvenli yaşam standartlarını devam ettirebilirler. Dolayısıyla bireysel emeklilik sigortasının amaçlarından birisi kişilerin refah seviyesini artırmaktır.
Bireysel emeklilik sigortası devlet açısından da birçok amaca hizmet eder. Bireysel emeklilik sigortası uzun vadeli bir sistem olduğundan dolayı ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamı artırmak gibi önemli bir amaca hizmet eder. Ayrıca devlet, katılımcı olan kişilerin bireysel emeklilik sistemine katkıda bulunur ve belirli bir oranda katkı payı öder. Bu katkı payını ödemesi ile birlikte ekonomik kalkınmayı faydalı hale getirir. Devlet tarafından ödenen bu ek katkı payları sayesinde insanlar bireysel emeklilik sistemine daha fazla katılım sağlar. Ayrıca bu katkı payları ile daha fazla istihdam yaratılması amaçlanır.
Bireysel emeklilik sistemine dahil olan katılımcılar emekli oldukları zaman ne kadar maaş alacaklarını merak ederler. Bireysel emeklilik maaşı ne kadar sorusunun cevabı birçok faktöre bağlıdır. Katılımcının sisteme yatırdığı katkı payı, fon getirisi, ne kadar sistemde kaldığı gibi faktörler, ne kadar maaş alacağını etkiler.
Bireysel emeklilik sisteminin avantajları nelerdir?
Bireysel emeklilik sigortalılık sisteminin en önemli avantajlarından biri devlet katkısıdır. Kişiler bireysel emeklilik sistemine katıldıkları zaman, yatırmış oldukları katkı paylarının belirli bir oranına kadar olan tutarı devlet katkısı olarak öder. Devlet katkısının bir üst limiti vardır. Bu tutar yıllık asgari ücretin brüt tutarına göre hesaplanır. Devlet katkı paylarının oranları ile ilgili çıkan en son kanuna göre bu katkı payı %30 oranındadır. Bu kanunun yürürlük tarihine kadar önceki dönemlerdeki ödenen katkı payları ise %25 oranındaydı. Kanun yürürlüğe girdikten sonra ise devlet katkı payı artırılmıştır. Örnek verecek olursak; katılımcı bireysel emeklilik sistemine katkı payı olarak 100 lira yatırdığı zaman devlet katılımcının hesabına 30 lira katkı payı yatırır. Örnek verecek olursak; katılımcı bireysel emeklilik sistemine katkı payı olarak 100 lira yatırdığı zaman devlet katılımcının hesabına 30 lira katkı payı yatırır. Bu oranın %30 olması ile birlikte bireysel emeklilik sistemine katılımın ve istihdamın artırılması amaçlanmıştır. Devlet katkı oranının değişikliğini içeren bu kanuna göre 29 Mayıs 2012’den önce sisteme katılan, 29 Haziran 2012’den itibaren 2 yıl içinde emeklilik sözleşmesinden ayrılan bireysel emeklilik sigorta sistemi katılımcıları, 31 Aralık 2014’e kadar devlet katkı payı alamaz.
Bireysel emeklilik sigortasının sağlamış olduğu en önemli avantajlardan bir diğeri yatırım disiplinidir. İnsanlar emeklilik dönemlerinde özellikle nakit ihtiyaçlarını karşılamak ve hayat standartlarını koruyarak ve arttırarak devam etmek isterler. Dolayısıyla uzun vadeli birikim yapmak bu amacı sağlamak için faydalı olur. Bireysel emeklilik sigortalılık sistemine aylık, 3-6 aylık ya da yıllık olarak yatırılan katkı payları, insanların emekli oluncaya kadar belirli bireysel emeklilik sisteminde bu katılımcıların adına birikir. Eğer katılımcılar bireysel emeklilik sistemine yatıracakları katkı payı ile ilgili mali bir sıkıntı yaşarlarsa bu durumu dengeye kavuşturmak için bir sürelik ara verilme imkanı vardır. Ayrıca katılımcılar yatırılan katkı payını yeniden belirleyebilirler. Katılımcılar yatırımlarını değerlendirilerek emeklilik şirketini değiştirme hakkına sahiptir.
Emekli sandığı, BAĞKUR ya da SGK’lı olan kişiler çalışma yaşamları içerisinde bireysel emeklilik sisteminde birikim yapabilirler. Dolayısıyla bireysel emeklilik sigortalılık sistemi çalışan tüm kişilere avantaj sağlar. Kişiler hangi kurumdan emekli olursa olsunlar, emekli olduklarında bu kurumlardan alacakları gelirlere ek olarak bireysel emeklilik sisteminden de gelir elde ederler. Dolayısıyla bu sayede ekonomik açıdan daha güvenli bir hayat sürebilirler. Hem uzun dönemde güzel bir emeklilik geçirme şansları olur.
Bireysel emeklilik sisteminin sağladığı önemli avantajlardan birisi sistemin profesyonel bir fon yönetimi olması ve farklı yatırım araçlarını sunmasıdır. Bireysel emeklilik sistemindeki fon çeşitliği avantajı sayesinde katılımcıların birikimleri piyasa dalgalanmalarından korunurken getiri sağlanmaya devam edilir. Piyasa durumuna göre katılımcılar birikimlerini; yabancı menkul kıymetler, likit, Eurobond, altın gibi farklı fonlarda değerlendirebilir. Emeklilik yatırım fonları, finans piyasasında geçerli olan ve farklı menkul kıymetlere yatırılan fonlardır. Bu alanda uzman olan portföy yönetim uzmanları bu fonlardaki beklenti ve ihtiyaçlara en uygun şekilde değerlendirmeyi yapar ve katılımcıları yönlendirirler. Bireysel emeklilik sigortalılık sistemine giriş yapılırken bir sözleşme yapılır ve bu sözleşme ile birikimlerin değerleneceği fon belirlenir. Bu sayede fonlar profesyonel fon yöneticileri ve uzmanları tarafından yönetilir. Birden fazla emeklilik fonunda birikim yapılabileceği gibi bir emeklilik fonundan ayrılarak başka bir emeklilik fonuna da kolayca geçilebilir. Bireysel emeklilik sistemi, bu konuda birçok avantaj sağlar. Bireysel emeklilik sisteminin en önemli avantajlarından birisi de kişilere ek bir emeklilik geliri sağlamasıdır. Ayrıca kişiler emekli olduklarında emeklilik hakkı olarak bireysel emeklilik sisteminde biriken tutarın bir kısmının ya da tamamının ödenmesini talep edebilir.
Zorunlu bireysel emeklilik sistemi nedir?
Özel emeklilik sistemi olan bireysel emeklilik sistemi, bireylerin aktif çalışma hayatı süresince yaptığı katkı payı ile emeklilik döneminde ek bir gelir elde etmesini sağlar. Bireysel emeklilik sistemi zorunlu ve isteğe bağlı olarak ikiye ayrılır. Zorunlu bireysel emeklilik sistemi, çalışan kişilerin kendi rızaları olmadan işverenler aracılığı ile bireysel emeklilik sistemine dahil olunan bir sistemdir. Ülkemizde zorunlu bireysel emeklilik sistemi 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte zorunlu bireysel emeklilik şartları belirlenmiştir.
Zorunlu bireysel emeklilik yaş sınırı 45’tir. Yani bu sistem, 45 yaşın altında olan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşını kapsayan bir sistemdir. Bu sistemde işverenler aracılığı ile çalışanların maaşından belirli bir oran kesilir ve otomatik olarak bireysel emeklilik sistemine dahil olur. Zorunlu bireysel emeklilik sisteminin en önemli avantajı; devlet bu sistemde bir kereye mahsus olmak üzere 1000 lira destek verir. Zorunlu bireysel emeklilik sisteminde en az 10 yıl kalınırsa ve birikimi maaş olarak alınmasına karar verilirse devlet toplam birikimin %5’i oranında bir katkı payı öder. Zorunlu bireysel emeklilik sistemi hem özel sektör hem de kamu sektörü için zorunlu olan bir sistemdir.
Zorunlu olan bireysel emeklilik sistemine şartları uyan herkes katılmak zorundadır, ancak kişiler sisteme dahil edildikten sonra 2 ay içerisinde sistemden cayma haklarını kullanabilir. Yani sisteme giriş zorunludur, fakat kişiler daha sonradan sistemden kolay bir şekilde çıkılabilir. Bu durumda birtakım şartlar vardır. Sisteme girdikten sonra 3 yıl içerisinde sistemden çıkılırsa devlet katkı payını ödemez. Zorunlu BES sistemine katılan çalışanlar BES sisteminden ayrılmak için cayma haklarını kullanabilirler. Bu sistemden ayrıldıktan sonra 10 iş günü içerisinde maaşlarından kesilen katkı payları hesaplarına iade edilir.
Zorunlu bireysel emeklilik şartları nelerdir?
Bireysel emeklilik şartları kapsamında zorunlu bireysel emeklilik sistemi, 45 yaşın altında olan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan özel sektör ve kamu çalışanlarının tamamını kapsar. Bu şartları taşımayan ve 45 yaşını doldurmuş olan çalışanlar, zorunlu BES kapsamının dışında tutulur. Şu andaki sistemde tüm kamu ve özel sektör çalışanları için zorunlu hale gelmiştir.
Bireysel emeklilik hesaplama için en önemli kriter ödenen katkı paylarıdır. Bununla birlikte bireysel emeklilik sistemine, 18 yaşını doldurmuş olan herkes katılabilir. Bireysel emeklilik hesaplama yöntemi, emeklilik döneminde ulaşılacak olan birikim tutarına, fon tercihine ve yatırım getirilerine göre farklılık gösterir. Ayrıca kişinin emeklilik dönemine kadarki enflasyon oranları ve katkı payları da hesaplamayı etkiler. Bireysel emeklilik sorgulama işleminde, bireyin yaşı, bireysel emeklilik sisteminden emekli olmak istenilen yaş ve ödenen katkı payları dikkate alınarak ortalama bir hesaplama yapılabilir.
Bireysel emeklilik sistemi güvenli midir?
Bireysel emeklilik sisteminin hem etkin hem de güvenli bir şekilde işletilmesini ve korumasını sağlamak, katılımcıların tüm haklarını ve menfaatlerini korumak amacıyla tüm emeklilik şirketlerinin faaliyetlerinin günlük gözetim ve denetimini yapmaya yetkili olan kuruluş Hazine Müsteşarlığı’dır. Dolayısıyla sistemin güvenli bir şekilde işletilmesi için denetim yapılır. Katılımcılar sisteme ödeme yaparak yatırım fonu alırlar. Bu fonlar, katılımcıların bireysel emeklilik hesabında güvenli bir şekilde değerlenir. Ayrıca sisteme ne kadar erken katılım sağlanırsa emekli olunduğunda birikim de o kadar yüksek olur. Şeffaf bir sistem olan bireysel emeklilik sistemindeki fonları, katılımcılar günlük olarak takip edebilirler.