Çalışma hayatında uzun yıllar çalışan insanlar, emekli olacakları günü sabırsızlıkla beklerken en çok araştırdıkları konulardan birisi ne kadar emeklilik maaşı alırım, ne zaman emekli olurum, gibi konular. Emekli maaşı hesaplamaya dair merak edilenlere bu yazımızda yer verdik!
Emekli olduktan sonra çalışmayı düşünenler emekli iş ilanları sayfasını inceleyerek yeni iş fırsatlarını araştırırken, emekli olmayı düşünenler de emekli maaşı hesaplama yöntemini etkileyen kriterleri araştırıyor. Detaylı açıklamalara geçmeden önce hemen söyleyelim; önemli kriterlerden ilki ödenen prim miktarıdır. Dolayısıyla kişilerin ödenen pirim miktarına göre emeklilik maaşı hesaplama yöntemi de değişir.
Emekli maaşı hesaplarken sigortalılık süresi, yaş, prim ödeme gün sayısı önemli kriterlerdendir. Hangi dönemde sigortalı olunduğu emeklilik maaşını ve yaşını etkiler. Tüm koşulları sağlayan kişiler şartlara göre emekli olmaya hak kazanır. Ülkemizde sigortalılık konusunda 3 farklı sigorta sistemi işler ve bu sigorta sistemi kapsamında yer alan sigorta kolları 4A, 4B, 4C sigorta kollarıdır. SGK’nın bünyesinde bulunan bu sigorta kollarına göre farklı şartlarda emeklilik hesaplaması yapılır SGK işveren sisteminde emeklilik hesaplama robotu ile emekli olunduğunda ne kadar maaş alınacağı kolaylıkla hesaplanabilir. SGK kurumunun sağlamış olduğu bu sisteme girildiğinde T.C kimlik numarası, baba adı, doğum tarihi, SGK sicil numarası yazdıktan sonra sistem otomatik olarak ne zaman emekli olacağınızı ve emekli olduğunuzda ne kadar maaş alacağınızı ekrana yansıtır. Bunun yanı sıra emeklilik maaşı sorgulama için SGK ve E-devlet sitelerinden faydalanılır. E-devlet platformunda da emekli maaş hesaplaması yapılabilir.
Emeklilik maaşı
Sigortalı olarak sigorta kollarında çalışan kişiler kanunda belirtilen yükümlülükleri yerine getirdiklerinde emekli olmaya hak kazanırlar. SGK’dan veya Bağ-Kur’dan emekli olacak çalışanların emekli maaşı hesaplaması için farklı kriterler bulunur. Emekli maaşları hesaplaması yıllara, prim ödemelerine ve sandıklara göre değişir. ‘Sosyal Güvenlik Reformu’ adı altında çıkarılan düzenlemeler emeklilik hesaplarını da değiştirmiştir. Pek çok kişi ne zaman ve hangi koşullarda emekli olacağını hesaplamakta güçlük çekmekte ve emekli maaşını merak etmektedir. SGK’dan emekli olabilmek için üç farklı tarihe göre emeklilik şartları aranmaktadır. Bu nedenle emeklilik için prim gün sayısı hesaplanmasında sigortalının çalışmaya başladığı tarih ve kanun değişikliğinin yapıldığı sigortalılık süresi önemlidir. Yalnızca emeklilik yaşı nedeniyle değil, aynı zamanda emekli maaşlarının hesaplanma şeklindeki değişiklikler nedeniyle de birkaç farklı hesap dönemi vardır. Emeklilik maaşı hesaplama formülü, yıllık ortalama maaşın “aylık bağlanma oranı” ile çarpılıp sonucun SGK’ya prim olarak ödenen yıl sayısına bölünmesiyle aylık emekli maaşı hesaplama sonucunu verir.
En düşük emekli maaşı ne kadar?
2024 yılının Ocak ayında SSK, Bağ-Kur ve memur emeklisine %49,25 oranında zam yapılmış, en düşük emekli maaşı ise 10 bin TL olarak belirlenmişti. Buna göre halen en düşük memur maaşı 10 bin TL. Milyonlarca emekli temmuz ayında yapılması planlanan zam için bekleyişini sürdürüyor.
Emeklilik maaşı hesaplama
Emekli olmak için çalışan kişiler emekli olduklarında ne kadar maaş alacaklarını öğrenmek isterler. Emeklilik maaşı ne kadar sorusunu cevaplamak için öncelikle kişilerin emeklilik şartlarının belirlenmesi gerekir.
Çalışma hayatında çalışanların en çok merak ettiği konulardan birisi emeklilik şartları, emeklilik maaşı ve emeklilik prim gün sayısıdır. Herkes emekli olma hayali ile çalışır ve emekli olduklarında da ne kadar maaş alacaklarını ve yaşam standartlarının nasıl olacağını bilmek isterler. Kimlerin hangi statüde, hangi şartlarda emekli olacağı, emekli maaşının nasıl hesaplandığı gibi konular çeşitli dönemlerde çıkan kanunlarla düzenlenmiştir ve halen düzenlenmeye devam etmektedir.
Emekli olmak için öncelikle 3 şart gereklidir. İşçi, memur tüm çalışanların ve kendi mesleğini yapan bağımsız olarak çalışan kişilerin emekli olabilmesi için 3 şartın yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlardan birisi belirli bir süre sigortalı olma şartıdır. Sigortalılık süresi ile birlikte belirli bir yaşın da tamamlanması gerekir. Emekli olmak için üçüncü şart ise prim ödeme gün sayısıdır. Bu 3 şart bir araya geldiği zaman kişiler emekli olmaya hak kazanırlar.
Kişilerin ne zaman emekli olunacağının bilinmesi için 2 tarih oldukça önemlidir. Kişilerin doğum tarihi ve ilk kez sigortalı oldukları tarih hesaplamaya dahil edilir. Ayrıca ne zaman emekli olunacağını etkileyen en önemli faktörlerden birisi de ödenen prim ödeme gün sayısıdır. Emeklilik döneminde belirli bir yaşın tamamlanması ile birlikte doğum tarihi özellikle gün ay ve yıl olarak emeklilik hesabında dikkate alınır.
İlk kez sigortalı oldukları tarih sigortacılık süresini ve hangi şartlara hangi kanuna tabi olduğunun belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Kişilerin emeklilik için prim ödeme gün sayıları ise emeklilik maaşını etkileyen en önemli unsurdur. 3 tarih emeklilikteki yaşı, maaşı ve prim ödeme gün sayılarını etkiler. Emeklilik şartları kapsamında 4a sigortalılık kapsamına tabi olanlar yani SGK’ya tabi olarak çalışanlar için 2 tarih önemlidir. Bu tarihler 8 eylül 1999 ve 30 nisan 2008 tarihidir. Bu tarihten önce veya daha sonra sigortalılık giriş tarihlerine göre emeklilik şartlarında önemli farklılıklar bulunur. 8 eylül 1999 yılından önce ilk kez sigortalı olan bir kişinin emekli olabilmesi için kadınlarda 58 erkeklerde 60 yaşında doldurmak ve 7.000 gün prim ödemek şartı vardır. Bununla birlikte 7 eylül 1999’da ilk kez sigortası başlayan bir kişinin bu kişi kadın ise 56 erkek ise 58 yaşında doldurduğu zaman ve 5.975 prim gün sayısını tamamladığı zaman emekli olmaya hak kazanır.
Emeklilik maaşı hesaplama ve emekli olma kriterlerindeki en önemli şart ilk kez sigortalı olunan tarihtir. Emeklilik maaşı hesaplanırken birçok faktör değerlendirilir. Her sigorta koluna göre emeklilik maaşı ve ikramiye hesaplama yönteminde farklı kriterler bulunur. Emeklilik maaşı zam ve oranlar hesaplanırken de dikkate alınacak olan faktörler şunlardır:
- Prim ödeme gün sayısı
- Emekli olunan yıl
- İlk sigortaya başlama tarihi
- SGK’ya ödenen primin toplam tutarı
- Emekli olunan yıl
- Yaş
- Sigortalılık süresi
- Bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumu
- İşkolu ( 4A, 4B, 4C)
Emekli maaşının hesaplanmasında iş koluna göre farklı kriterler baz alınır. Örneğin 4/c sigortaya tabi olan memurların emekli aylıklarının hesaplama yöntemi diğerlerine göre daha kolaydır. Memur emeklilik maaşı hesaplama için kullanılan formül:
Ortalama aylık kazanç x Aylık bağlanma oranıdır.
Örnek verecek olursak; 25 yıl memur olarak 2000 TL brüt ücretle çalışan birinin emekli aylığı 1000 TL olarak hesaplanır. Eğer 30 yıl çalışıldıysa o zaman emekli aylığı 1200 TL olur.
Memur emekli şartları neler?
5510 sayılı Kanun’a tabi kadın ve erkek memurlar, 25 yıl hizmetlerinin olması ve gerekli yaş şartını sağlamaları durumunda emekli maaşı almaya hak kazanabiliyor; ancak 15 yıl hizmetleri olanlar da belirli yaş şartını tamamlamaları şartıyla emekli aylığına hak kazanabiliyor.
4A Emekli maaşı hesaplama
SGK emeklilik maaşı hesaplama için gerekli olan 2008’den önce, prim hesaplaması çalışanın ilk sigortalılık yaşına göre yapılmaktaydı. O yıldan itibaren kaç gün prim ödedikleri üzerinden hesaplama yapılmaya başlandı. Bu durum, çalışanın sigortalılığına 2008 yılından sonra başlaması durumunda da geçerlidir.
Bu durumda 2009 yılında işe başlayan erkek çalışanın (4A), 60 yaşında emekli olmadan önce 7200 prim gününü tamamlayabileceği hesaplanabilir. 2009’dan sonra prim ödemeye başlarsa, 2044 yılında emekli olana kadar emeklilik yaşı her 2 yılda bir 1 yıl artar. 2000 yılı öncesi 4A SGK sigorta girişleri emeklilik hesaplama verilerini vermektedir. Bu bilgiler, benzersiz bir emeklilik hesaplaması oluşturmak için ağırlıklı bir formülle birleştirilir. Elde edilen emeklilik oranı ve katsayısı hesaplamada kullanılır. Bu yöntem aşağıdaki örnekte görülebilir. 2019 emeklilik yılı hesaplanırken içinde bulunulan yıla ait değerler referans olarak kullanılmaktadır. Örneğin; 2019 yılında emekli olmayı planlayan bir kişi başlangıç noktası olarak 2018 değerlerini kullanır. Bu, o yıldan önceki bir yıldaki değerlerinin referans olarak kullanıldığı anlamına gelir.
4A emeklilik maaşı hesaplama için kişinin ortalama yıllık geliri hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken son 10 yıllık kazançlar değerlendirilir. Ardından, ortalama yıllık geliri bulmak için kişinin son 10 yıldaki geliri 10’a bölünür. Bu hesaplamadan sonra bulunan değeri gösterge tablosu ile karşılaştırılır ve en yakın değeri metrik numarası olarak kabul edilir. SGK (şimdiki adıyla 4A aylığı) hesaplaması için Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu’na ait bir adresten sorgulama yapılması gerekmektedir.
Emeklilik yaşı hesaplama
Emeklilik yaşı belirlenirken şartlar her ülkeye göre farklılık gösterir. Birçok ülkede genel olarak erkeklere göre kadınlar daha erken yaşta emekli olmayı hak ederler. Ülkemizde kanunla devlet tarafından farklı koşullara göre yaş belirlenir. Kişilerin ne zaman emekli olacakları belirlenirken kaç yaşında sigortaya başladıkları ve sigortalı oldukları yıl oldukça önemlidir. Ayrıca emeklilik yaşı hesaplanırken kişinin ödenen SGK prim tutarı da dikkate alınır.
Ülkemizde yaşı belirleyen en önemli kriterlerde belirli dönemler bulunur. 1990 öncesi ve 2008 öncesi gibi dönemlerde hesaplamalar farklılaşır. Kanundaki sigortalının işe başlama tarihinde belirtilen kriterlere göre tüm şartları taşıyan kişiler emekli olmaya hak kazanabilirler ve primlerini tam olarak ödemeleri gerekir. Hesaplamalardan referans alınan en önemli kaynak, ödenen primlerdir. Kişinin çalışmaya başlamış olduğu ilk tarih ve bağlı bulunduğu sigorta kolu emeklilik yaşının hesaplamasında öncelikle cinsiyet dikkate alınır. Kadın ve erkekler farklı zamanlara göre emekliliği hak eder.
Cinsiyetin yanı sıra sigorta başlangıcının hangi tarihte yapıldığı ve hangi seçenek kapsamında prim ödedikleri şartı hesaplamaya dahil edilir. Günümüze kadar emeklilik hesaplamasında kanunen birçok değişiklik yapılmış ve hala yapılmaya devam etmektedir. Bu yüzden kanunların yılına da dikkat etmek gerekir. Kişinin çalıştığı hangi tarihteki kanun kapsamına girdiği önemlidir. 8 Eylül 1999 yılı emeklilik yaşının hesaplamasında oldukça önemli bir yıldır. 8 Eylül 1999 yılından önce sigorta kapsamına girmiş olanların şartları daha farklıdır. Bununla birlikte 8 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 yılları arasında sigortalı olan kişilerin hesaplaması farklı kriterlere ve yaşa bağlıdır. Aynı şekilde 30 Nisan 2008’den sonra sigortalı olan kişilerin hesaplamalarındaki şartlar değişir. Bu yüzden emeklilik yaşının hesaplamasında bu dönemler önemlidir.
Kadınlarda emeklilik prim gün sayısı 1999 yılından önce sigortalı olan kişiler için 3600 gündür. Ayrıca prim ödeme şartı ve 15 sene kapsamında emekli olmaya hak kazanırlar. 1999 yılından önce sigortalı olarak işe başlayan kişinin cinsiyeti kadın ise emeklilik yaşı 56’dır. Erkekler ise 1999 yılından önce sigortalı olan kişilerin 3600 gün prim ödemeyi tamamlaması ve 15 yılı doldurması ile birlikte 58 yaşında emekli olabilirler. 9 Eylül 1999 ve Nisan 2008 yılları arasında sigortalı olan kişilerin durumları daha farklı kriterlere bağlıdır. Bu tarihler arasında sigortalı olarak çalışmaya başlayan kişiler için 25 sene boyunca sigortalılık şartı aranır. Bununla birlikte 7.000 günlük primlerinin tam olarak yatırılması en önemli unsurlardandır.
25 yıllık sigortalı olan kişilerin prim ödeme şartları yeterli olduğu zaman erkekler 60, kadınlar ise 58 yaşını doldurduklarında emekliliğe hak kazanırlar. Emeklilik yaş hesaplamasında kişilerin hangi mesleği icra ettikleri de oldukça önemlidir. Örneğin; kolluk kuvvetlerinde çalışan kişiler daha erken yaşlarda emekli olmaya hak kazanırlar. Bununla birlikte, bedensel açıdan yıpranmaya yol açabilecek endüstriyel bazı iş ortamlarında da kanuna göre daha erken emekli olma hakkı bulunur.
4A, 4B, 4C
Sosyal Güvenlik Sigortası, çeşitli sigortalı çalışan kategorilerine fayda sağlar. Bu kategoriler çalışanların mesleki alanlarına ve çalışma biçimlerine göre belirlenmiştir. 2006’dan önce bu kategoriler Emekli Sandığı, SGK, Bağ-Kur olarak kategoriye ayrılmıştı. O yıl yasal bir düzenleme yapıldıktan sonra tüm bu kategoriler SGK başlığı altında birleştirildi. Yeni sistemle birlikte kişiler 4A, 4B ve 4C sigortasına sahip olmaktadır.
- 4A sigortası sosyal sigorta olarak adlandırılır. Engellilik, sağlık ve emeklilik primlerini kapsar. İşverenler bu sisteme çalışanlarının brüt maaşı üzerinden ödeme yapmaktadır.
- Serbest meslek sahipleri 4B sigortasına hak kazanabilirler. Bu tür sosyal sigortalar, çalışan maaş kesintilerini alarak devlete ödeme yapar.
- 4C sigortası, devlet işlerinde çalışan kişiler için sigorta primlerinin bedelinin doğrudan devlet tarafından kesildiği ve devlet tarafından ödendiği bir sosyal sigorta türüdür.
4A 4B 4C, sigortalının farklı prim ödeme sistemlerine bağlı olduğu anlamına gelir. Bir iş yerinde iş sözleşmesi kapsamında çalışanlar 4A kapsamındadır. Çoğu sigortalı çalışan bu şekilde çalışmaktadır. “4B sigortası ne demek?”, “4C sigortası ne demek?” sorularının da cevaplanması gerekmektedir. 4B sigortalı çalışanlar, daha önce Bağ-Kur’dan sigortalı olup, bağımsız çalışan kişilerdir. İş sahipleri, tüccarlar ve zanaatkarlar bu kapsamda yer alır. Ayrıca memur seçme sınavına girerek kamu kurumlarında B tipi personel kapsamında çalışanlar da 4B sigortalısı sayılır. Bununla birlikte, 4C sigortalıları devlette çalışan memurlardır. Ayrıca kıdemi 1 yıldan az olan veya sezonluk çalışanlar da bu kapsama dahildir.
Emekli maaşı hesaplama araçları neler?
Emekli maaşı hesaplama araçları, genellikle ülkelerin sosyal güvenlik kurumları veya emeklilik fonları tarafından sunulur. Bu araçlar, emekli olmak isteyen kişilerin emekli maaşlarını tahmin etmelerine yardımcı olur. Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) resmi web sitesinde emekli maaşı hesaplama aracı bulunmaktadır. Bu araç, emeklilik yaşı, prim gün sayısı, sigortalılık süresi gibi faktörlere göre emekli maaşını hesaplar.
Emekli maaşı hesaplama araçları, genellikle kişinin gelecekteki emeklilik gelirini tahmin etmek için kullanılır ve kesin maaş miktarını belirtmez. Bu araçlar, kişilere emeklilik planlarını oluştururken ve finansal hedeflerini belirlerken, bir fikir vermek amacıyla kullanılmalıdır.
Bunun dışında emeklilik fonları ve özel emeklilik şirketleri de kendi web sitelerinde emekli maaşı hesaplama araçları sunabilirler. Bu araçlar genellikle kişinin emeklilik için birikim yapmış olduğu fonun değerine ve emeklilik planına bağlı olarak maaş tahmini yapar.
Emeklilik için prim gün sayısı kaç?
Emeklilik prim gün sayısı, emekli olmak için gereken gün sayısıdır. Emekli olmak için gerekli olan prim gün sayısı öncelikle cinsiyete göre değişir. Ayrıca sigorta primi ödemenin başlangıç tarihi ve emeklilik yaşı şartına göre gün sayıları belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda hangi dönemde sigortanız başladıysa gerekli olan emeklilik prim gün sayısını bulabilirsiniz.
Erkekler için hesaplama tablosu;
Sigorta primi ödeme başlangıç tarihi >Yıl Şartıyla Prim Gün Sayısı > Emeklilik Yaşı Şartı
- 1.1.2009 ~ 2023 1.1.2009 tarihinden itibaren 7100 güne her yıl başında +100 gün şartı eklenecek 60 yaş
- 31.12.2008 ~ 2009 7100 gün 60 yaş
- 09.09.1999 ~ 31/12/2008 7000 gün 60 yaş
- 24.11.1998 ~ 08.09.1999 25 yıl; 5975 gün 58 yaş
- 24.05.1997 ~ 23.11.1998 25 yıl; 5900 gün 57 yaş
- 24.11.1995 ~ 23.05.1997 25 yıl; 5825 gün 56 yaş
- 24.05.1994 ~ 23.11.1995 25 yıl; 5750 gün 55 yaş
- 24.11.1992 ~ 23.05.1994 25 yıl; 5675 gün 54 yaş
- 24.05.1991 ~ 23.11.1992 25 yıl; 5600 gün 53 yaş
- 24.11.1989 ~ 23.05.1991 25 yıl; 5525 gün 52 yaş
- 24.05.1988 ~ 23.11.1989 25 yıl; 5450 gün 51 yaş
- 24.11.1986 ~ 23.05.1988 25 yıl; 5375 gün 60 yaş
- 24.05.1985 ~ 23.11.1986 25 yıl; 5300 gün 49 yaş
- 24.11.1983 ~ 23.05.1985 25 yıl; 5225 gün 48 yaş
- 24.05.1982 ~ 23.11.1983 25 yıl; 5150 gün 47 yaş
- 24.11.1980 ~ 23.05.1982 25 yıl; 5075 gün 46 yaş
- 24.05.1979 ~ 23.11.1980 25 yıl; 5000 gün 45 yaş
- 09.09.1976 ~ 23.05.1979 25 yıl; 5000 gün 44 yaş
- 08.09.1976 ve öncesi 25 yıl; 5000 gün yaş şartı yok
Kadınlar için prim ödeme gün sayıları;
- 31/12/2008 ~ 2009 -7100 gün 58 yaş
- 09.09.1999 ~ 2008 7000 gün 58 yaş
- 24.05.1999 ~ 08.09.199920 yıl 5975 gün 56 yaş
- 24.05.1998 ~ 23.05.1999 20 yıl; 5975 gün 55 yaş
- 24.05.1997 ~ 23.05.199820 yıl; 5975 gün 54 yaş
- 24.05.1996 ~ 23.05.199720 yıl; 5900 gün 53 yaş
- 24.05.1995 ~ 23.05.199620 yıl; 5825 gün52 yaş
- 24.05.1994 ~ 23.05.199520 yıl; 5750 gün51 yaş
- 24.05.1993 ~ 23.05.199420 yıl; 5675 gün50 yaş
- 24.05.1992 ~ 23.05.199320 yıl; 5600 gün49 yaş
- 24.05.1991 ~ 23.05.199220 yıl; 5525 gün48 yaş
- 24.05.1990 ~ 23.05.199120 yıl; 5450 gün47 yaş
- 24.05.1989 ~ 23.05.199020 yıl; 5375 gün46 yaş
- 24.05.1988 ~ 23.05.198920 yıl; 5300 gün45 yaş
- 24.05.1987 ~ 23.05.198820 yıl; 5225 gün44 yaş
- 24.05.1986 ~ 23.05.198720 yıl; 5150 gün43 yaş
- 24.05.1985 ~ 23.05.198620 yıl; 5075 gün42 yaş
- 24.05.1984 ~ 23.05.198520 yıl; 5000 gün41 yaş
- 09.09.1981 ~ 23.05.198420 yıl; 5000 gün40 yaş
- 01.04.1981 ~ 08.09.198120 yıl; 5000 gün38 yaş
- 01.04.1981 ve öncesi20 yıl; 5000 gün yaş şartı yok
Bağ-Kur’lular için emeklilik şartları
Bağ-Kur; Türkiye’de esnaf, tüccar, çiftçi ve serbest meslek sahipleri gibi belirli meslek gruplarına yönelik sosyal güvenlik sistemidir.
Bağ-Kur’luların emeklilik şartları, diğer sosyal güvenlik kollarına göre farklılık gösterir. Sosyal güvenlik reformuyla 2008 yılında işçi ve memurların emekliliği için gerekli prim ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Bağ-Kur’lular içinse bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak belirlenmiş durumda.
SSK’da 7200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olabiliyor; ancak Bağ-Kur’da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9000 prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor. Bağ- Kur’da emeklilik tarihi, prim ödenen güne göre belirleniyor.
Bağ-Kur’lu çalışanların prim gün sayısı düşecek mi?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Bağ-Kur’luların emekli olabilmeleri için gereken prim gün sayısının 9 binden 7 bin 200’e düşürülmesine ilişkin;
“Onu Orta Vadeli Plan’da hayata geçireceğiz, sıkıntı yok. O söz mutlaka yerine gelecek, ama bütçe disiplininden de çok uzaklaşmamamız gerekiyor” dedi.
Emekli sandığına bağlı olarak çalışanların emeklilik şartları
Emekli Sandığı, Türkiye’de kamu çalışanlarının emeklilik haklarını ve sosyal güvenliklerini düzenlemek amacıyla kurulmuş bir emeklilik sistemi. Emekli Sandığı, genellikle devlet memurları, öğretmenler, polisler, askeri personel gibi kamu sektöründe çalışanlar için geçerli.
Emekli sandığına bağlı olarak emekli olacak memurlar için gerekli şartları ve detayları aşağıdaki yazımızdan inceleyebilirsiniz.
https://www.kariyer.net/ik-blog/memurlarin-emekli-yasi-maasi-ve-ikramiyesi-nasil-hesaplanir/
Malulen emekli maaşı nedir, nasıl hesaplanır?
Malulen emekli maaşı; çalışanın iş kazası, meslek hastalığı veya genel sağlık durumundan kaynaklanan bir engel nedeniyle çalışma kapasitesini kaybetmesi durumunda ödenen bir tür emekli maaşıdır. Malulen emeklilik hakkı olan kişiler, belirli bir çalışma geçmişine ve sağlık raporuna dayalı olarak bu haktan yararlanabilirler.
Malulen emekli maaşı genellikle üç farklı unsura dayalı olarak hesaplanır:
- Kazanç kaybı oranı: Maluliyet durumunun derecesi, kişinin çalışma kapasitesini ne kadar kaybettiğini belirler. Bu oran, sağlık kurulu raporu ve uzman doktor muayenesi sonucunda belirlenir.
- Hizmet süresi ve primler: Kişinin emekli olmadan önce prim ödeme süresi ve çalışma geçmişi de malulen emekli maaşının hesaplanmasında önemli bir rol oynar. Prim gün sayısı ve prim ödeme miktarı, maaşın belirlenmesinde dikkate alınır.
- Esas aylık ve ek ödemeler: Malulen emekli maaşı, kişinin hizmet süresi ve primlerine dayalı olarak belirlenen esas aylık maaşına ek olarak, bazı durumlarda ek ödemeler de içerebilir. Bu ek ödemeler, kişinin yaşam standardını korumasına yardımcı olmak amacıyla verilebilir.
Malulen emekli olma şartları
- Engelli olmadan önce en az 15 yıl sigortalı çalışmak ve sigorta primlerini düzenli ödemek,
- En az 1800 gün bakıma muhtaç olup, çalışamamak (Bu durumda prim günü şartı aranmamaktadır).
- Engel durumuna ilişkin resmi sağlık heyeti raporunu ilgili birimlere beyan etmek.
Bu şartları sağlayan kişiler, otomatik olarak malul olduklarını ilgili kuruma bildirirler; ancak, malulen emekli olabilmek için engel durumlarına ilişkin heyet raporu almaları gerekir.
Malulen emekli olmak isteyen kişilerin en az %40 engel oranına sahip olmaları gerekir. %40 ile %49 arasında engel oranına sahip olanların en az 18 yıl süreyle sigortalı olmaları beklenirken, %50 ile %59 arasında olanların en az 16 yıl süreyle sigortalı olmaları gerekmektedir.
Malulen emekli maaşı, başvuru sahibinin ödenmiş prim gün sayısına, aylık alınan son maaşa engel oranına ve bağlı olduğu sigorta türüne göre değişmektedir.
2024 yılında 4A ve 4B’liler için 5000 gün malulen emeklilik maaşı yaklaşık 10.000 TL civarında gerçekleşirken; 4C’liler için 5000 gün malulen emeklilik maaşı yaklaşık olarak 11.000 TL – 12.500 TL civarında bulunuyor.