EYT ile ilgili yoğun geçen görüşmeler sonucunda nihai karar verildi ve emeklilikte yaş engeline takılanlar için bu sınırlama kaldırıldı. Peki, kanun yürürlüğe girdikten sonra iş dünyasını neler bekliyor? Kariyer.net İşe Alım ve İş Gücü Çözümleri Yönetici Ortağı & Genel Müdür Yardımcısı Didem Tan Arıkan, İK Blog okurları için anlattı!
Evet, yeni çelişkimiz hoş geldi!
EYT konusu, son 2 aydır her zaman olduğundan daha yoğun konuşuluyordu ve sonunda beklenen açıklama geldi… Sanırım en geç 2023 Mart ayına kadar yaklaşık 2,5 milyon kişi daha emeklilik hakkı kazanmış olacak. Yakın bir zamanda yaptığımız ve yaklaşık 1200 kişinin katılım sağladığı araştırmaya göre EYT yasası ile emeklilik hakkı kazananlardan mevcut durumda çalışmakta olanların %73’ü, emekli olduktan sonra da çalışmaya devam edeceğini belirtiyor. Bu oranın yüksek olması birçok etkene bağlı olabilir. Örneğin; ekonomik koşullar, insan beyninin sağlıklı yaşlanması için üretme ihtiyacı, sağlıklı koşullarda çalışmanın verdiği sosyalleşme ve topluma ait olma duygusu gibi… Bunlara ek olarak; emeklileri çalıştırmaya ilişkin bazı kolaylıkların işletmelere sunulacağını da düşünürsek, yeni emeklilerimizin çok da dinlenemeden yeni işlerine başlamaları gerekecek gibi duruyor.
Dolayısıyla EYT ile emekli olsa dahi büyük bir çoğunluğun çalışmaya devam edeceğini öngörüyoruz. Bir yanda yeni emekliler diğer yanda “sessiz istifa” sürecinde olduğu kabul edilen bazı çalışanlar derken, işverenlerin ve çalışanların önünde yepyeni bir süreç var diyebiliriz.
İşten ayrılacağını düşündüğümüz potansiyel emeklilerin yerini yeni çalışanlarla doldurmak şüphesiz İK ekiplerinin zamanını ve eforunu alan bir başlık olacak. Bu durum sonrasında ortalama çalışma sürelerinin biraz daha gerileyeceğini söylemek mümkün. Yeni emekliler, kendileri için ikinci bir kariyer inşa etmeye çalışırken ve emeklilik sonrası yeni iş fırsatları ararken istihdam piyasasında adaylar arasındaki rekabet bir miktar artabilir.
Bir psikolog olarak gözlemim, bazı işletmelerin ve yöneticilerin halen 35 yaş üstü çalışanlar ile ilgili önyargılara sahip olduğu… “35 yaş üstü çalışanlar uzman olmak istemez, mental yorgunluğu olabilir” vb. söylemler bunu destekliyor. Avrupa ülkelerine ziyaret yaparsanız, 50 yaş üzerinde olup aktif olarak çalışan birçok kişiye rastlarsınız. Mühendis, doktor satış temsilcisi ya da restoran çalışanı, her alanda bu kişileri görmeniz mümkündür. Artık ülkemizde de bu pozisyonlarda yer alacak ve part-time çalışmak isteyecek yeni emekliler olacak gibi duruyor.
Aslında bu konuda çok uzun satırlar yazılabilir; ama şimdi yeni emeklileri ekiplerimizde nasıl istihdam edebiliriz ona odaklanma zamanı! Bunu neden yapmalı? Çünkü iş hayatında üretimden satışa birçok şirket, kapıdaki bu değişimi en hızlı nasıl çözerse o kadar kârlı çıkacak diye düşünüyorum. Bu nedenle bir sonraki yazıda yeni emeklileri nasıl istihdam edeceğimiz konusuna yakından bakacağız. Aksini düşünenler için dünya ekonomisine yön veren ülkeler de dahil birçok ülkede ortalama emeklilik yaşını aşağıya ekliyorum.
Almanya
Almanya’da çalışan kadın ve erkekler 66 ve 67 yaşında emekli olabiliyor.
İtalya
İtalya’daki çalışanlar da 66 ve 67 yaşında emeklilik hakkı kazanıyor.
Amerika
Amerika’da sigortalı çalışanlar 65 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor. Ayrıca eksik maaş almayı kabul eden kişiler, 62 yaşında da emekli aylığı almaya başlayabiliyor.
Kanada
Kanada’daki emeklilik sistemi de Amerika ile benzerlik gösteriyor. Emekli olma yaşı 65 olan ülkede, isteyen kişiler yüzde 30 eksik bir şekilde maaşlarını 60 yaşında almaya hak kazanabiliyor.
Çin
Erkeklerin 60 yaşında emeklilik hakkı kazandığı ülkede memur kadınlar 55, mavi yakalı işçiler ise 50 yaşında emekli olabiliyor.
Japonya
Emeklilik yaşının 65 olduğu Japonya’da, şirketlere bu oranı kurumsal olarak 70 yaşına kadar uzatma noktasında imkân tanınıyor.
KKTC
KKTC’de kadın ve erkekler 60 yaşına geldiğinde emekli olabiliyor.
Konuk Yazar: Didem Tan Arıkan
Kariyer.net İşe Alım ve İş Gücü Çözümleri Yönetici Ortağı & Genel Müdür Yardımcısı