EYT son dakika gelişmeleri, “EYT nedir, ne zaman çıkacak?” vb. daha pek çok soruyla takip ediliyor. EYT’de yaş sınırının kaldırıldığı duyurulmuştu. Düzenlemenin yasalaşması bekleniyordu ve EYT düzenlemesi TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Resmi Gazete’de de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Son dakika: EYT’liler bayram ikramiyesi alacak mı?
EYT yasasıyla emekli olanlar için ilk maaş günü yaklaşıyor. Mart ayı içerisinde emeklilik dilekçesini verenler, 1 Nisan’dan itibaren ilk maaşlarını alacak. İlk etapta yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olmasını sağlayacak düzenlemenin yasalaşmasının ardından başvurular alındı. Başvurusu kabul edilenler maaş gününü bekliyor.
Bu yıl Ramazan Bayramı 21 Nisan’a denk geldiği için mart ayında emeklilik dilekçesi verenler, nisan ayında verilecek 1.100 TL bayram ikramiyesinden de yararlanabilecekler.
EYT yasası Resmi Gazete’de yayımlandı!
EYT ile ilgili merak edilen “EYT Resmi Gazete’de yayımlandı mı?” sorusu yanıt buldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası sonrası EYT yasası 3 Mart itibarıyla Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
EYT yasasından yararlanmak için kriterleri taşıyan kişiler, emeklilik dilekçesi verebilecek. 4A (SSK) ve 4B (BAĞ-KUR) kapsamındaki çalışanlardan emekli maaşı almaya hak kazananlara, emeklilik dilekçesi verdikleri tarihten sonraki ay başından itibaren aylık bağlanacak. 4C (Emekli Sandığı) kapsamındakilerden henüz görevde olanların aylıkları, görevleriyle ilişiklerinin kesildiği tarihi takip eden ay başında başlatılacak. Buna göre, mart ayında emeklilik dilekçesi verenlerin aylıkları 1 Nisan 2023 tarihinden itibaren yatırılacak.
EYT yasası kabul edildi
(01.03.2023)
EYT ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Kurula katılan milletvekillerinin tümünün oylarıyla kabul edilen yasa teklifi, şu 4 maddeden oluşuyor;
1- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen geçici maddeyle, teklifin yürürlüğe alındığı tarihten sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan, yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanabilecek. Geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.
2- İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin, işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacak.
3- Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının, işten ayrılması halinde bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.
4- Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyelerle bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.
EYT yasasının Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla birlikte başvurular da başlayacak. Koşulları sağlayan kişiler, herhangi bir süre sınırı olmadan SGK ve e-Devlet’ten başvurularını yapabilecek. EYT düzenlemesinden yararlanmak isteyenler, emeklilik için başvuru dilekçesi verecek.
EYT’de yaş sınırı kaldırıldı!
(28.12.2022)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında Emeklilikte Yaşa Takılanlar konusunda bugün bir toplantı yapıldı. Toplantının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan şu açıklamaları yaptı:
“Kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar yani EYT olarak bilinen düzenleme, kapsamlı çalışmanın ardından nihai halini almıştır. Yaş şartı olmadan emekliliğe imkan sağlayan düzenlemeyi SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli kılıyoruz. Bugünkü düzenlemeyle 2 milyon 250 bin kişi emekli olacak. Emeklilikte yaş sınır olmayacak. Bir kısmı hizmet birleştirme, borçlandırma işlemlerini zaten başlatmıştır. Yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle sistemin mali yükünü dengeleyecek çalışmaları yaptık. Taşerondan kadroya alınanlardan hemen emekli olmayacaklar için ayrı bir geçiş düzenlemesi hazırlıyoruz. Hazine ve Maliye Bakanlığımız bir kredi paketini devreye alıyor. Emekli olanların en azından bir kısmının çalışmaya devam edeceklerini biliyoruz. Bu anlayışla emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edecek vatandaşlarımız için sosyal sigorta prim teşviki getiriyoruz” dedi.
İşverenlere EYT için 6 ay ödemesiz kredi imkanı
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, işverene kıdem tazminatı desteği verilmesiyle ilgili daha önce açıklama yapmış; EYT düzenlemesi sonrası işverenlerin kıdem tazminatı yükünü uygun koşullarla karşılayabilecekleri kredi paketi konusunda hazırlıklar başlatıldığını söylemişti.
Paketle ilgili detaylar netleşmeye başladı. EYT sonrası işverene verilecek kıdem tazminatı desteğinin ayrıntıları açıklandı. Alınan karara göre, işverenlere 6 ay ödemesiz 36 aya kadar vade imkanı sunulacak. Bakan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada;
“Bir firmanın öngöremediği kıdem tazminatını biz karşılayacağız. Doğrudan çalışanın hesabına gidecek. Alacağız doğrudan kişinin hesabına parayı yatıracağız. Oldukça düşük maliyetli olacak. “36 aya kadar vadesi, 6 ay ödemesiz dönemi olacak. Faiz oranları da düşük. Bankalar ve katılım finans kurumları da iştirak edecek” dedi.
İş dünyası ne diyor? EYT ve kıdem tazminatı
İş dünyası temsilcileri iş gücünün yaklaşık üçte birinin EYT’li olduğunu belirtiyor ve yetişmiş iş gücünün aniden iş hayatından çekilmemesi için kademeli geçişin uygulanması gerektiğine dikkat çekiyor.
Ayrıca iş dünyasındaki EYT’li ağırlığı, yetişmiş insan gücü ve kıdem tazminatı yükü açısından kritik bir gelişme olarak öne çıkıyor. Yapılan hesaplamalara göre olası EYT düzenlemesi sonrasında ilk yıl emekli olacakların sayısı 1.6 milyon kişiye çıkabilir. Bunun da ek 528 milyar TL’lik bir fon ihtiyacına neden olacağı belirtiliyor.
EYT şartlarını sağlayanların %87’si özel sektörde!
Meclis Plan Bütçe Komisyonunda bakanlığının bütçe sunumunu yapan Bakan Vedat Bilgin, EYT şartlarını taşıyanların %87’sinin özel sektörde çalıştığını söyledi ve işverenlerin, toplu emeklilik talebi karşısında oluşacak yüksek kıdem tazminatı yükümlülüğü ile ilgili endişelerine yanıt verdi.
EYT nedir?
EYT özetle emeklilikte yaşa takılanları ifade ediyor. 8 Eylül 1999 tarihine kadar çalışanlar, prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını sağlayarak emekli olabilirken, kanunda yapılan değişiklikle mevcut kriterlere yaş şartı da eklendi. Bu durum da EYT sorununu yani “Emeklilikte yaşa takılanlar” sorununu ortaya çıkardı. Buna göre sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 öncesinde olanlar EYT kapsamına giriyor.
EYT kimleri kapsıyor?
EYT; sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olan, yaş kriteri dışında emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlayan kişileri kapsıyor. Peki, staj ve çıraklık dönemi EYT’yi kapsıyor mu? Bu soruya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin:
“Onlar farklı. Onlar EYT kapsamında değil. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sağlık sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem.” yanıtını verdi.
EYT başvuru şartları neler?
- 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta kaydının bulunması,
- 5 bin prim gün sayısının tamamlanmış olması,
- Erkekler için 25 yıl, kadınlar için ise 20 yıl sigortalılık süresinin dolması gerekiyor.
Buna göre EYT düzenlemesinde prim ve yıl sayısı şartı değiştirilmeyecek. Kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl şartı aranacak. Kanuna göre 8 Eylül 1999’da 18 yaşını doldurmuş olmak gerekiyor. Bu tarihte 18 yaşında olan bir kadın çalışan 2023 Ocak ayında emekli olmak için dilekçe verdiğinde, ortalama 24 yıllık sigorta süresine sahip olacak. Kadın çalışanlar için 20 yıllık süre yeterli olduğu için çalışan bu tarihte 42 yaşında da olsa emekli olabilecek. Aynı şekilde bir erkek çalışan da bir yıl sonra 43 yaşında emekli olmaya hak kazanacak.
EYT emekli maaşı hesaplamasında 3 dönem baz alınacak!
EYT’lilerin aylık maaş hesaplamasında şu 3 dönem baz alınacak;
- 1999 senesi öncesi,
- 1999 ile 2008 yılları arası,
- 2008 yılı sonrası.
Bu şekilde EYT’lilerin emekli maaş hesaplamalarında bütün kazançlarını göz önünde bulundurmak hedefleniyor.
En düşük EYT emekli maaşı ne kadar olacak?
Uzmanlar prim gün sayısı düşük olan kişi ile prim gün sayısı fazla olan kişi arasında maaş farkı olabileceğinin altını çizerken; mevcut durumda 2022 yılında en düşük emekli aylığı 3.500 lira olarak ödeniyor. Buna göre bin prim günü olan EYT’li bir kişi 3.500 lira alacak. EYT emekli aylığının ilkinin 2023 Şubat ayında yatırılacağı düşünüldüğünde, miktara yeni yıl zammı da eklenecek.
EYT’de borçlanma ve EYT’de harf detayı
SSK, Bağ-Kur kapsamındaki kişiler, sigortalı girişten önceki borçlanmaların niteliği ne olursa olsun hizmet borçlanması başlangıç tarihini geriye çekecek; ancak devlet memurları için bu söz konusu olmayacak. Memuriyet öncesi askerlik hizmeti 23 Mayıs 2002 tarihinden önceyse, emeklilik yaşı etkilenecek, ama işçilerde olduğu gibi sigortalılık başlangıç süresi borçlanma kadar öne çekilemeyecek. Maliyetin yüksek olmaması için aralıkta borçlanma için başvuruda bulunmak gerekecek. EYT dışında kalan kişiler de prime göre kademeli olarak emekli olacak. Hizmet dökümlerinin dikkatli incelenmesi ve primlerde eksiklik, çizelgede başkasına ait isim olup olmadığına bakmak oldukça önemli olacak.
Primlerde “k, ş, s” harflerine dikkat!
Sigorta primlerinde yer alan “k, ş, s” harfleri büyük bir problem yaratıyor. Bu 3 harf; “Kontrollü, şüpheli, sahte ve paravan iş yeri” anlamına geliyor. Sahte şirketler primleri Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödemediğinde bu sigortalar iptal ediliyor. Buna göre bir kişi emekliliğe hak kazansa bile sahte sigortalı olarak yapılan bildirimlere ait hizmetleri silinecek. Bu nedenle dikkatli olmak önemli.