Bir şirketi diğerlerinden farklı ve tercih edilebilir kılan en önemli şeylerden biri sahip olunan “Şirket kültürü.” İK danışmanı ve eğitmen Hakan Selahi, kültürün şirketler ve çalışanları üzerindeki önemini bu yazımızda anlattı.
İK Blog’da bugün, işe alım sürecinde üzerinde pek durulmayan bir konuya “Kurum kültürü”ne yer vermek istiyorum. Kurum kültürü nedir? Strateji nedir? Neden kurum kültürüne uygunluk işe alım sürecinde baskın roldedir?
Şöyle başlayalım… Strateji; bir şirketin bulunduğu yerden, ulaşmayı istediği hedefe, hangi yol ve yöntemle gideceğini tarif eder. Fakat, her strateji her şirkette çalışmayabilir. Stratejinin başarılı olması için şirket ortamına uygun olması gerekir. Strateji şirketin kültürüne uyumlu değilse, dünyanın en iyi stratejisinin bile başarılı olması mümkün değildir. Çünkü stratejinin %1’i planlama, %99’u her gün alınan kararlardan oluşur. Bir stratejinin başarılı olması için her gün alınan kararların ilk başta yapılan planlamayla aynı doğrultuda olması gerekir. Eğer şirketin kültürü, stratejiye uygun değilse sonuçta kültür ağır basar ve strateji şirketin çarkları arasında kaybolup gider.
Peter Drucker, iş dünyasında çok sık karşılaşılan bu durumu, “Kültür, stratejiyi kahvaltı niyetine yer.” sözüyle tarif ediyor.
Çoğumuz çok iyi biliriz ki her şirketin, söylenmemiş kuralları vardır. Şirkette kısa bir süre çalışan insanlar bile, bu kuralları hemen anlarlar. Bir şirkette, hangi davranışın ceza, hangi davranışın ödülle/takdirle karşılık bulduğu o şirketin kültürünün bir parçasıdır. Organizasyon şemasında üst sıralarda olmayan ama rızası olmadan kimsenin karar alamadığı yöneticilerin olması gibi… Elbette ki şirketlerin sahip olduğu bu ve buna benzer yapıları mülakatta adaya anlatmak mümkün değil.
Kültür, bir ortamda “İşlerin nasıl yürüdüğüyle” alakalıdır. Yeni bir strateji, kağıt üzerinde birçok değişimi öngörüp, şirketi gelecekte daha başarılı bir duruma getirecek yolları tarif etse de bu yeni yolları kullanıp kullanmamayı, şirketin yazılı olmayan kuralları belirler. Yeni kurallar ne kadar açık ve net ifade edilirse edilsin, sonucu talimatlar değil şirketin alışkanlıkları belirler.
Genel kural olarak, şirketin zihniyeti (kültür) ile uyuşmayan hiçbir fikir (strateji) hayat bulmaz. Uyumsuz strateji, şirketin zihniyeti tarafından dışlanır.
Şirket kültürü; çalışanların, şirket liderlerinin nasıl giyindiklerini ve etkileşime girdiklerini, tipik çalışma saatlerini ve daha fazlasını içeren bir dizi faktör içerir. Şirket politikası kesinlikle kültürü etkilese de şirket kültürünü yaratma ve sürdürmedeki baskın güç genellikle sosyaldir. Bunu yapan birçok farklı şirket kültürü var. Yani, doğru bir iş yeri kültürü yoktur esasında. Önemli olan yeni işe alımların kültürle uyumlu olmasıdır. Aksi takdirde, iletişim sorunları gelişebilir.
İş hayatı boyunca kurumsal şirketlerde belli bir bağımsızlıkta çalışmış biri, patron erkil bir şirkette her yapacağını patrona soracağı bir ortamda en iyi maaş ve yan haklarla bile uzun süre çalışmayabilir.
Departman/bölüm kültürleri de ana kurum kültüründen bağımsız değildir
Unutmayın kurum kültürü departman kültürlerine de yansımaktadır. Departmanlar, kendi başına bağımsız kültürlerinin çok az kısmını yaşatabilirler. Bütün alt kültürler de liderin izdüşümüdür esasında.
Mülakat sürecinde sadece adayın sahip olduğu beceriler ve başardıkları üzerinden değerlendirme yaptığımızda çok önemli bir faktörü gözden kaçırıyoruz demektir. Bu nedenle bilinen soruların dışında kurum kültürüne dair de sormanız gereken sorular var.
Konuk yazar: Hakan Selahi / İK danışmanı ve eğitmen
Kaynak: Temel Aksoy, McKinsey, Peter Drucker