İnsan Kaynakları uzmanı şirketin hedefleri ve vizyonu açısından doğru adayı bulmak için belli kriterleri izliyor. Fakat sorulan soruların çoğu artık adayların beklediği türde ve cevapları tahmin edilebilen sorular. Glassdoor araştırmasına göre soruların çeşitlendirilmesi ve klasik yapının dışına çıkma zamanı geldi. Artık gündemde söz konusu pozisyona odaklı iş görüşmeleri var.
İş görüşmelerinde doğru alımlar yapabilmek için İnsan Kaynakları uzmanının sorduğu sorular çok önemli. Uzun yıllardır kullanılan pek çok soru ise bugün artık tarihe karışmaya başladı. Glassdoor adlı iş arama sitesine göre adaylar artık sürpriz sorulara hazırlıklı ve bu belirleyici bir faktör olmaktan çıkıyor. Adayın mezun olduğu okullar, iş tecrübesi ya da girdiği sınavlar da söz konusu pozisyona uygun olduğunun göstergesi değil. İş görüşmesi kuralları değişiyor ve doğru işe alım için değişimi yakalamak şart.
İşte doğru işe alım için gündemdeki yeni kurallar:
Klasik soru kalıplarının dışına çıkmak
İş görüşmesi elbette bazı klasik sorularla başlıyor. İnsan Kaynakları uzmanının adayın eğitimini, yeteneklerini ya da planlarını öğrenmesi önemli. Ama maalesef bu soruların yanıtlanması doğru adayı seçmek için yeterli değil. Araştırmalara göre “Kendini beş yıl sonra nerede görüyorsun?”, “Neden bu iş için en iyi aday sensin?”, “Güçlü ve zayıf yönlerin nelerdir?”, “Hayalindeki iş nedir?” gibi sorular maalesef efektif değil.
Geçmişe takılıp kalmamak
Geçmişe yönelik iş görüşmesi sorularının işlevsel olmadığı düşünülüyor. Adaya geçmişte ne tür sorunlarla karşılaştığı, bunları nasıl çözdüğü, nasıl deneyimler edindiğini sormak onun doğru aday olup olmadığına aslında ışık tutmuyor. Uzmanlara göre adayın çözdüğü sorun geçmişe ve dolayısıyla farklı koşullara ait. Önemli olan günümüz koşullarına ve yeni pozisyona uygun soruların cevaplanması.
Sorun çözümüne odaklanmak
Eğer işe alınacak kişi bir aşçı olsaydı ondan yemek yapması istenirdi. İş görüşmelerinde de bu tür gerçek sorun çözümlerine odaklanmak gerekiyor. Söz konusu pozisyonda sık yaşanan sorunu tespit edip bununla ilgili soru sormak çok daha anlamlı. Bu şekilde adayın benzer özelliklere sahip diğer adaylar arasından fark edilmesi daha kolay. Bunun için adaya işe başladığı süreçten itibaren nasıl bir yol izleyeceği ve mevcut sorunu hangi yollarla çözmesi gerektiğine dair detaylı sorular sorulabilir.
Geleceğe nasıl bakıyor?
İş görüşmesinde adayın gerçekten alana ne kadar hakim olduğunu ve ne kadar detaylı bilgiye sahip olduğunu anlamak için mutlaka geleceğe yönelik fikirlerini ve öngörülerini öğrenmek gerekiyor. İşin ve sektörün geleceği hakkında neler düşündüğü, nasıl sorunlar ya da gelişmelerin söz konusu olacağını umduğunu sormak çok önemli.
Öğrenme, uyum ve inovasyon becerisi
Eğer söz konusu pozisyon bu üç faktörü kapsıyorsa detaylı sorular sorularak aday hakkında önemli bilgiler elde edilebilir. Adayın öğrenme sürecine nasıl baktığı ve hangi yolla öğrenmeyi efektif bulduğu, uyum noktasında neler beklediği ve ne tür sorunlarla karşılaştığı, inovasyon süreçlerine nasıl baktığı ve gündeminde neler olduğu sorulabilir.
Değerlendirmeyi değerlendir
İş görüşmesi süresi adaydan adaya değişebilir. Ama mutlaka adayın işi kabul etme sürecine dair bir soru sormak da çok önemli. Örneğin, “Sizin için bir iş teklifini değerlendirmenin kriterleri nelerdir?” gibi bir soru adayın beklentilerini doğrudan öğrenmek için son derece basit ve etkili.
Tekrardan kaçınmak
İnsan Kaynakları uzmanlarının zaten CV’de yazan bilgileri görüşmede adaya tekrar sorması ve deneyimlerini tekrar dinlemesi zaman kaybı. Bunun yerine yukarıda bahsedilen farklı sorular ve yaratıcı tespitlerle görüşmenin her iki taraf için de daha faydalı geçmesini sağlamak mümkün.
İşe alım ve işe girme rehberi (The Essential Guide for Hiring and Getting Hired) kitabının Yazarı ve Adler Grup CEO’su Lou Adler’e göre iş görüşmesi sorularını dikkatle seçmek, sürekli geliştirmek, klişelerden uzak durmak ve pozisyona odaklanmak her iki taraf için de iş görüşmesinin başarılı geçme olasılığını yükseltiyor. Adler, “Hemen hemen tüm iş görüşmelerinde kararın ilk 15 saniyede verildiği istatistiği bile değişimi çağırıyor. İK uzmanları görüşmenin en az yarısını tamamlamadan karar almamalı” diyor.
