Günümüzde markalaşma oldukça önemli bir kavram. Bu nedenle hem kurumsal hem de kişisel markalaşma sürecinde dikkat edilmesi gereken pek çok şey bulunuyor! Markalaşma yolunda doğru bir rota izleyebilmenin ipuçları bu yazımızda!
Koçluğa adım atmak isteyen, koçluk yolculuğuna devam eden ya da belirli bir süredir koçluk mesleği ile uğraşanlarla görüşüldüğünde, gündemlerindeki en önemli konu ya da soruların; “Nasıl marka olunur?”, “Hangi niş alan kişisel olarak daha etkili olur?”, “Danışanlara, başka bir ifadeyle müşterilere nasıl ulaşılır?” olduğu gözlemleniyor.
Tam da burada “Kişisel Marka” kavramı önem kazanıyor. Genel olarak “Markalaşma” ürünün gücü ve pazar şartlarının analizlerinin yapıldığı, incelendiği bir süreçtir. Bir hareket planı, pazarlama stratejisi hazırlayarak, bir ihtiyacı ve ürünü satın alma duygusu yaratmaktır. Kısacası “Markalaşma”, değer yaratmaktır. Etkili bir Kişisel Marka yaratma süreci de bu alanın içindedir.
Kişisel markayı oluşturan unsurlar şöyledir;
- Kişisel değerler,
- Yönetim becerileri,
- İletişim,
- Kişisel farkındalık (güçlü ve zayıf yanları farkında olmak),
- Kişilik,
- Kişisel imaj (giyim, konuşma, davranış vb.),
- Hedefler,
- Fiziksel yapı vb.
Koçlukta kişisel marka yaratma
Bu genel girişten sonra, biraz da mesleğimiz koçlukta kişisel marka oluşturma sürecini somut örneklerle ele almak istiyorum;
- Marka inşa etmek, ev inşa etmeye çok benzer. Özünde tüketicilerin inandıkları vaatlerdir marka oluşturma. Marka, tüketicilerin düşünme ve satın alma biçimlerini etkilemek üzere zihinlerde oluşan büyük resimdir.
- Neyi markalaştırdığınız hiç önemli değil. “Yeni bir marka mı yaratıyorsunuz ya da var olan bir markayı mı canlandırıyorsunuz?” Bu soruların başlangıç için çok fazla önemi yok, ama çalışmalarınıza bilimsel yöntemler gerçekleştirilecek bir pazar araştırmasıyla başlanması büyük bir gereklilik. Böylelikle hem pazar hedefleriniz hem de mesajlarınız isabetli olacak ve çoğu zaman yapıldığı gibi boşa kürek çekmemiş olacaksınız.
- Pazarınızı hedeflemek, satacağınız ürün/hizmeti en çok talep edecek insan gruplarını tahmin etmeyi içeriyor. Bu netleşme sonrasında ise “bu kişilerin kim oldukları”, “nerede oldukları”, “sosyal medya veya konvansiyonel medya ile kendilerine nasıl ulaşılabileceği”, “hangi tür mesajların ve sunumların onları satın almaya teşvik edeceği”, “satın almaya hazır olduklarında ise hangi çeşit satın alma ve müşteri deneyimin onları memnun ve mutlu edeceği” ve en son olarak da “markanıza nasıl sadık kalacakları” gibi soruların yanıtlarına odaklanmak gerekiyor.
- Çok güçlü bir algılama yeteneğiniz varsa ya da bir dâhi iseniz yanıtları kestirebilirsiniz. Yani yine objektif araştırmalara ihtiyacınız var. İdeal müşterilerinizin profilini yaratmak, satın alma motivasyonlarını, tercih ettikleri satın alma kanallarını ve sizi başka bir markaya tercih etmelerinin nedenlerini belirlemek, bu araştırmanın temelini oluşturmalıdır.
Markalaşmada 10 doğru
En iyi isim, logo, reklam ve çabalar, zayıf bir markayı telafi edemez. Peki, ama marka nedir? ve güçlü marka nasıl inşa edilir?
1- Markalaşma konumlandırma ile başlar
“İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir. Sen kendini bilmezsen ya nice okumaktır.” (Yunus Emre). Bence bunla başlıyor markalaşma süreci. Konumlandırma, tüketicinin zihninde tatmin edilmemiş bir istek ya da karşılanmamış bir gereksinimi bulma ve ayırt edici şekilde farklı ve ideal uygunluğa sahip bir ürün ya da hizmetle karşılık vermektir.
2- Marka tutulan vaattir
Başarılı bir marka stratejisi, kim olduğunuz ve işinizle temas kuran herkese neyi vadettiğinizin eksiksiz yansımasıdır.
3- Markalaşma içerden dışarıya doğru olur
Markanız, neyi temsil ettiğinizin yansımasıdır. Bundan dolayı, organizasyonunuzun değerleri ve amacıyla tam bir paralellik oluşturmalıdır. Organizasyonunuzun esasını mükemmel bir şekilde yansıtan bir markaya ulaşmak için şu üç esas açıklamayı yazarak markalaşma sürecine başlayabilirsiniz:
- Vizyon: Organizasyonun uzun vadeli beklentilerini ve başarmak istediğiniz nihai hedeflerinizi tanımlar.
- Misyon: Başkaları için neler yaptığınızı ve vizyonunuzu gerçekleştirmek için benimseyeceğimiz yaklaşımı tanımlar.
- Marka kimliği: Yaptıklarınızın, hizmet sunduğunuz kişilerin ve vaadinizin ortaya koyduğu pozitif farkı kapsar.
4- Tutarlılık marka inşa eder
Neyi temsil ettiğiniz hakkında net olduktan sonra, ürününüzü, vaadinizi ve marka deneyiminizi tam bir tutarlılıkla sunmaya hazırsınız demektir.
5- İnsanlar markalara güç verir
Markalar insanlarla karşılaştıklarında, bu karşılaşmalar ya marka vaadini geliştirir ya da erozyona uğratır. Markanın anlaşılmasını sağladığınız, markaya yönelik coşku ve taahhüt yarattığınız takdirde, müşterinin markayı benimsemesi, markaya yönelik coşkusu ve taahhüdü de arkadan gelecektir.
6- Markalar tüketicilerin zihinlerinde yaşar
Zihinde iki olgu, ilk markanın lehine çalışır:
Birincisi, lider markanın ‘daha iyi’ olduğu algısıdır. İlk marka, zihinlere lider olarak yerleştiğinden (başka markalar yoktur), ilk markanın liderliğini koruma şansı çok yüksektir (rakip markaların ışığını keser).
İkincisi, ilk markanın özgün olduğu algısıdır. Diğer bütün markalar, özgünün taklitleridir.
7- Marka isimleri, marka imajlarını ortaya koyar
Markanız, insanlar isminizi gördüklerinde ya da duyduklarında ortaya çıkan bir dizi hatıradır. Önemli bir marka ismi;
- Marka karakterini yansıtmalıdır.
- Ürünü/hizmeti tanımlamalı ve markanızın anlamıyla bir bağlantı kurmalıdır.
- Marka vaadinizi iletmeli ya da marka vaadinizle tutarlı olmalıdır.
- Söylenmesi kolay ve hoş olmalı ve zaman içinde, yüksek fiyat, lisans hakkı ve hatta yeni birine satışla kazanç elde edebileceğiniz bir varlığa dönüşmesi için benzersiz ve akılda kalıcı olmalıdır.
8- Marka deneyimleri, marka mesajlarını gölgede bırakır
Marka deneyimi, bir markanın müşteriyle temasın başlaması ve sonlanması sürecinde markayla ilişkili uyaranların kişide harekete geçirdiği hisler, duygular, bilişsel ve davranışsal tepkilerdir. Bu yaşatılan deneyimler zaman zaman markanın önüne geçebilir. Deneyim ekonomisi içinde bulunduğumuzu hatırlatmak isterim.
9- Her reklam, markaya yapılan bir yatırımdır
Pazarlama ile reklam çok karıştırılıyor, ama pazarlama reklam değildir. Reklam, pazarlama stratejinize göre hareket eder ve uygulanır. Bunu doğru sıralamak ve uygulamak gerekir.
10- Markalar en değerli varlıklardır
Tüm dünyadaki en başarılı birçok işte markalar, genellikle en değerli varlıklardır.
Konuk Yazar: Yunus Emre Şentürk / ICF Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi