Değişen çağ iş hayatının birçok alanında dinamikleri de değiştiriyor. Bu durum elbette yönetim şekillerinin de değişmesine sebep oluyor. Günümüz iş dünyasında başarılı olabilmek için artık birçok yetkinliği aynı anda taşımak gerekiyor. İşte, başarılı bir liderde bulunması gereken en önemli 5 yetkinlik!
Günümüzde birçok lider karmaşıklık, oynaklık, muğlaklık ve belirsizlikten etkilenmektedir. Çünkü örgüt içinde ve çevresinde, ihtimali ve zamanlaması bilinmeyen pek çok değişim yaşanmaktadır. Günümüz iş ortamlarının KOMB olarak tanımlanması, özellikle karar alma pozisyonunda bulunan çalışanlar için son derece radikal bir zihinsel dönüşümü gerektirmektedir. Artık koşulların kökten değiştiği bir iş ortamında, eski yöntemlerin, tekniklerin ve deneyimlerin yeterli olmayacağı kabul edilmektedir. Dolayısıyla günümüzde yöneticiler için KOMB koşullarına uygun yeni becerilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla, ABD’de faaliyet gösteren bir düşünce kuruluşu olan Institute for the Future’da uzun yıllar üst düzey yöneticilik yapan Bob Johansen, yöneticilerin gelecekte ihtiyaç duyacağı ve KOMB ortamlarında başarılı olabilmeleri için sahip olmaları gereken yeni liderlik becerileri belirlemiştir. Bilinen liderlik teori ve becerilerinden farklı olarak KOMB ortamına hazır olması beklenen günümüz yöneticileri için tanımlanmış bu yeni liderlik becerileri, bilinmesi ve sahip olunması gereken temel yetkinlikleri vizyoner bir bakış açısıyla göstermektedir.
KOMB dünyasında yeni liderlik becerileri
Günümüzde pek çok araştırmacı, liderlerin KOMB dünyasında başarılı olabilmeleri için yeni becerilere sahip olması gerektiği fikrini sıkça dile getirmektedir. Bu görüşün öncülerinden birisi de Bob Johansen’dır. Johansen, misyonu geleceğe bakmanın değerini savunmak olan bağımsız bir araştırma grubu Institute for the Future’da, 30 yılı aşkın bir süredir gelecek öngörüleri yapmaktadır. Johansen’ın temel felsefesi, liderin geleceğe bakması, geleceği dinlemesi ve erkenden orada olması üzerine kurulmuştur.
Johansen tarafından tanımlanan ve KOMB dünyasında etkili bir şekilde liderlik etmek için gerekli olan bu 5 yeni liderlik becerisi aşağıda açıklanmıştır.
1- Sezgisel motivasyon becerisi
Sezgisel motivasyon, bir şeyler yapmak veya geliştirmek için iç etkenlerden yararlanma yeteneğidir. Bu beceri, aynı zamanda içsel bir tetikleyicidir. Sezgisel motivasyona sahip olan liderlerin, her zaman çevrelerindeki organizasyonları iyileştirme arzusu vardır. Çünkü sezgisel motivasyon, liderin sadece kendisi ya da organizasyonu için değil tüm paydaşlar için harekete geçmesini sağlayan bir dürtüdür. Bu dürtü, lideri harekete geçiren ve hareket halinde tutan en önemli güçtür.
2- Netleştirme becerisi
KOMB dünyasındaki en önemli yönetsel becerilerden birisi de netleştirmedir. Liderlikte netleştirme, karışıklıklar ve çelişkiler içinden görebilme, her şeyi olabildiğince açık hale getirme, başkalarının henüz göremediği geleceği görme, karışıklığın ortasında uygulanabilir bir yön bulma ve sorunlara başka tarafından umutla bakma yeteneği olarak açıklanmaktadır. İş bağlamında netleştirme ise işletme stratejisinin kesin bir ifadesi veya bazen stratejik amaç olarak adlandırılır. İşletmenin nereye gittiğini ve oraya nasıl gideceğini ortaya koymaktadır.
3- Krizi fırsata dönüştürme becerisi
Bu beceri, çözülebilen ve daha sonra ortadan kalkan sorunların aksine, ortadan kaldırılamayan (çözülemeyen) ikilem ve çelişkileri, avantajlara ve fırsatlara dönüştürebilme becerisidir. Liderler KOMB dünyasında krizlerin ardına saklanmış gizli fırsatları bulabilmelidirler. Bu beceri, sorunların tamamen ortadan kalkmadığı bir dünyada, liderin başarılı olmak için ihtiyaç duyacağı önemli bir beceridir. (Pyle, 2015) Var olan çelişki ve ikilemler KOMB dünyasının bir gerçeğidir ve liderin yapacağı en iyi şey, bu tehditleri tersine çevirmek ve fırsatlara dönüştürmektir.
4- Simülatif öğrenme becerisi
Bu beceri, kişinin kendisine yabancı, alışık olmadığı ortamlara katılarak, bizzat öğrenmesini sağlayan beceridir. Katılma, liderin düşük riskli sanal bir ortama dahil olması anlamında da kullanılmaktadır. Daha büyük eğilim ve zorlukları taklit eden küçük ölçekli senaryolara dahil olmak, burada yeni davranışlar denemek ve deneyerek öğrenmek, günümüzde biraz farklı bir öğrenme becerisi gibi görünse de bu yolla sağlanan deneyimlerin gerçekçi ve unutulmaz olduğu kabul edilmektedir.
5- Mütevazı şeffaflık becerisi
Mütevazı şeffaflık, kendi reklamını yapmadan, kendisi için önemli olan şey hakkında açık ve özgün olma becerisidir. Bir başka ifade ile önem arz eden işleri, açık, samimi, alçak gönüllü ve özgün olarak yapma becerisidir. Liderlikte mütevazı şeffaflık, tevazu ve alçak gönüllülükle başlar ve gelecekteki bir yeri öngörebilmek için dinlemeyi gerektirir. Mütevazı şeffaflık, yüksek derecede açıklık anlamına gelir ve “Eğer fikirleri paylaşırsanız, size daha iyi fikirler olarak geri gelecektir.”
Her geçen gün daha da güçlenen ve etkisini daha fazla hissettiren KOMB, pek çok açıdan bünyesinde birçok riski barındırsa da beraberinde yeni fırsatlar da getirmektedir. Gerek KOMB dünyasının risklerinden korunmak gerekse fırsatları yakalamak için en büyük görev, karar alma pozisyonunda bulunan “yöneticilere” düşmektedir.
Konuk Yazar: Işıl Çetinkaya / Yönetici Koçu & Eğitmen