Gelir vergisi hem kişilerin hem de kurumların ödemekle yükümlü oldukları bir vergi çeşididir. İşverenlerin çalışanları için ödedikleri gelir vergisi hesaplamasında kümülatif vergi matrahı dikkate alınır. Vergi dönemi yaklaşırken ödeyeceğiniz ya da adınıza ödenecek kümülatif vergi matrahını merak ediyorsanız yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
İşletmeler çalışanları için gelir vergisi öderken çalışanın yıllık brüt kazancını baz alırlar. İşletmelerin çalışanlar için ödeyecekleri gelir vergisi sigorta ve işsizlik primi çıkarılmış kümülatif vergi matrahı üzerinden hesaplanır. Hesaplama yaparken 4 farklı gelir tutarı ve farklı vergi oranları söz konusudur.
Kümülatif vergi matrahı nedir?
Kümülatif vergi matrahı nedir sorusuna gelince; Kümülatif vergi biriken vergi anlamına gelirken kümülatif vergi matrahı ise belirli bir dönem içerisinde oluşan vergilerin birikmiş toplam değerini ifade eder. Kümülatif vergi matrahı, özellikle işverenlerin çalışanları için ilgili devlet kurumuna ödeyecekleri gelir vergisinin hesaplanması sırasında baz alınır. Matrah çalışanın yıllık aldığı toplam brüt maaşa göre değiştiğinden devlete ödenen vergi tutarı her çalışan için farklıdır. Gelir vergisi dilimleri %15 ve %40 arasında değişir ve kademeli olarak artar. Bunun yanı sıra vergi matrahı elde edilirken çalışanın brüt maaşından sağlık sigortası, işsizlik sigortası gibi kalemler düşülür.
Kümülatif vergi matrahı hesaplama
Hesaplama sırasında brüt maaştan SGK’ya ödenen primler çıkarılır. Kümülatif vergi matrahı aşağıdaki şekilde hesaplanır.
- Kümülatif Vergi Matrahı = Çalışanın Aylık Brüt Maaşı – Sigortaya Çalışan için Ödenen Primi Kesintisi – SGK İşsizlik Ödeneği Primi
- Bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse; bir çalışanın 40.0000 TL brüt maaş aldığını ve brüt maaşının bir çalışma yılı boyunca sabit kaldığını varsayalım. Bu durumda işverenin ilgili devlet kurumuna ödeyeceği vergi tutarı hesaplaması aşağıdaki gibidir.
- %14 oranında aylık sigorta primi kesintisi vardır. 40.000*%14=5.600 TL sigorta kesintisi ifade eder.
- %1 SGK’ya ödenen işsizlik primidir. 40.000*%1=400 TL işsizlik primidir.
- Bu durumda aylık kümülatif vergi matrahı 40.000 – (5.600 – 400) = 34.000 olarak hesaplanır.
- 12 aylık kümülatif vergi matrahı ise 34.000*12=408 bin TL’dir.
İşverenin 40 bin TL brüt maaş alan çalışanı için devlete ödeyeceği vergi tutarı bu matrah üzerinden hesaplanır.
Kümülatif vergi matrahı oranları
Kümülatif vergi matrahı oranları kazanılan toplam brüt gelire göre değişir. 2024 yılı oranları aşağıdaki gibidir. Oranlar bir önceki yıla göre değişmese de vergiye konu gelir limitleri Yurt İçin Fiyat Endeksi üzerinden belirlenir.
- 110.00 TL’ye kadar brüt maaş alanlar için %15
- 230 bin TL’nin 110 bin TL’lik kısmı için 16.500 TL, aşan tutar için %20
- 580 bin TL’nin 230 bin TL’lik kısmı için 40.500 TL, geri kalan tutar için %27
- 3 milyon üzeri gelirin 3 milyon TL’si için 982 bin TL, üzeri için %40
Bu durumda aylık brüt maaşı 40 bin TL olan çalışanın vergi matrahı hesaplaması şöyledir.
- 34.000(sigorta ve işsizlik primi çıkarılmış tutar)*12=408.000 TL’dir.
- 230 bin TL’ye kadar olan bölümü 40.500 TL olarak vergilendirilir.
- Geri kalan 408.000-230.000 TL= 178 bin TL’nin vergisi %27 üzerinden hesaplanır
Bu durumda işverenin çalışan için ödemesi gereken toplam tutar; 40.500 TL+(178.000 TL*%27)=88.560 TL’dir.
Kümülatif vergi matrahı nereden alınır?
Herhangi bir sebeple vergi matrahına ihtiyaç duyduysanız ve kümülatif vergi matrahı nereden alınır sorusuna cevap bulmak istiyorsanız çalıştığın kurum ile iletişime geçerek vergi matrahını alabilirsiniz. Bunu firmanızda muhasebe uzmanı pozisyonunda çalışan kişilerden de talep edebilirsiniz.
Ayrıca e-devlet üzerinden de alabilirsiniz. Bunun için sisteme giriş yapmanız ve e-Vergi levhası sorgulama üzerinden ilerlemeniz yeterli.