Eğitiminiz, yetenekleriniz ve sosyal becerilerinizle başvurduğunuz pozisyona tam tamına uyuyor, olumlu geri dönüş olacağından emin olarak başvurunuzu yapıyorsunuz. Oysa işler hiç de düşündüğünüz gibi gitmiyor. Ne arayan var ne de soran. Yoksa siz de “overqualified” olarak etiketlenen o fazla donanımlı çalışanlardan mısınız?
Şu cümle iş dünyasında sık sık duyulur: “Beni işe almıyorlar çünkü overqualified kalıyorum.” “Overqualified” kelimesine denk gelen bir Türkçe kelime ne yazık ki yok, ama fazla donanımlı, çok deneyimli, farklı alanlarda tecrübesi ve yeteneği olan kişi olarak bazı tanımlamalar yapılabilir. Buna göre donanımlı kişiler genelde pozisyona fazlasıyla uygun olmalarına rağmen işe alınmıyor, sıklıkla hayal kırıklığına uğrayabiliyor. Peki, “overqualified” durumu hangi nedenlerle ortaya çıkıyor?
İşte “overqualified” olarak etiketlenmenin 5 nedeni:
Maaş
Fazla donanımlı etiketinin en önemli nedenlerinden biri işverenin verebileceği maaşın adayı tatmin etmeyeceğini düşünmesi. İşverenler genelde bu durumda yetenekleri ve deneyimi dolayısıyla adayın nasıl olsa istediği işe girebileceğini düşünerek onu tercih etmiyor. İşe alım masraflarını maaşla tatmin edebileceği bir aday için yapmayı seçiyor.
Takım kuralları
İşveren fazla donanımlı kişilerin ekipteki diğer kişilerle anlaşamayacağını, aradaki teknik ya da yetenek farklarının işlerin gidişatını olumsuz etkileyeceğini ve çatışmaların önemli sorunlara neden olacağını düşünebiliyor. Bu durumda ekipte fazlasıyla donanımlı birinin olması tercih edilmiyor.
Yaş farkı
Eğer donanımlı kişinin başvurduğu işte yönetici kendinden küçükse tercih edilmeme olasılığı artabiliyor. Fazla donanımlı ve de yaşça olgun bir çalışanı memnun etme ve anlaşma noktasında genelde soru işaretleri ortaya çıkıyor. Aksi durumda da sıkıntı söz konusu. Genç ve donanımlı çalışan, yaşça büyük yöneticiyi endişelendirebiliyor.
Potansiyel rakip
İşverenler iş atmosferine her anlamda değer katacak kişileri işe almak ister. Oysa bazen yönetici adaya sadece potansiyel bir rakip gözüyle bakabiliyor. Bu durumda onunla çalışmak istemiyor, egosuna yeniliyor.
Eleme
Söz konusu pozisyon için yüzlerce başvuru yapılmışsa bir eleme yöntemi olarak donanımsız olanlarla birlikte fazla donanımlı olan kişiler de eleme yoluna gidilebiliyor. Bu mantıklı olmayan yöntem genelde titiz değerlendirme yapmayan iş yerleri için söz konusu oluyor.
Ne yapmak lazım?
“Overqualified” olmakla ilgili en mantıksız durum kişinin tüm becerilerine, özelliklerine ve donanımına rağmen işsiz kalması. Adaylar daha iyi bir iş, maddi durum ve kişisel tatmine ulaşmak için kendilerini geliştirdikçe bu etiket işleri yokuşa sürüyor. Uzmanlara göre eğer kişi sık sık bu kelimeyi duyuyorsa başvurduğu pozisyonla ilgili revizyona giderek ya da kariyer yolunda bakış açısını biraz daha genişleterek arayışına devam etmeli. Bazen yanlış bir iş için çabalamak fazla donanımlı etiketi yüzünden işsiz kalmaya neden olabiliyor.
Ünlü girişimci Nicholas Chavez’in konuyla ilgili işverenlere verdiği tavsiyelere kulak vermekte fayda var:
– Hayatta hak ettiğinizi değil, anlaşmaya vardığınız şeyi elde edersiniz.
– Bulabildiğiniz tüm donanımlı insanları işe alın.
– Eğer işe almak istediğiniz kişi sizden verebileceğinizden çok daha fazla para istiyorsa ona şunu demeyi unutmayın: “Ben de sana o maaşı vermek istiyorum, neden benimle çalışmaya başlayıp şirketi o noktaya getirmeme yardımcı olmuyorsun?”
