Seçme yerleştirmede dikkat edilmesi gereken 10 temel unsur

Firmaları rekabette bir adım önde tutan temel kaynaklardan birisi de yetenekli, motive ve fırsatları değerlendirebilen insanlarla çalışma fırsatını yakalamaktır. Seçme/yerleştirme sürecinde adaylarda aramanız gerekenleri ve şirket olarak sizde bulunması gereken özellikleri yazımızda sıraladık.

Kurumlar; yetenekleri, davranışları ve motivasyonlarıyla üstün performans sergileyen yetkin satışçılara, pazarlamacılara, üreticilere, lojistikçilere, finansçılara vb. sahip olduklarında müşterileri bu durumu anında fark eder ve bu kurumları tercih eder. Peki, bu yetenekleri kurumumuza çekmek için nelere dikkat etmemiz gerekiyor? Bu konuda yapılan araştırmalarda 4 ana faktör öne çıkarıyor:

1. Kurum kültürü
2. Haklar paketi (Ücret, ek gelirler, sigorta, araçlar vb.)
3. Eğitim ve gelişim fırsatları
4. Kariyer olanakları

İş gücü piyasasındaki yetenekler, iş tercihlerini yaparlarken özde bu 4 etkenin oluşturduğu tek bir imajı dikkate alıyorlar ki o da “İşveren Markası” kavramı.  İster 10 kişilik bir işletme olun isterseniz yeni kurulmuş bir start-up olun isterseniz de henüz büyümeye devam eden bir KOBİ olun bu durum değişmiyor. Her bir madde, iş arayan yeteneklerin sizi değerlendirirken dikkat edeceği önemde. Görece küçük bir firmaysanız ve henüz gelişme safhasındaysanız, daha çok kurum kültürü ve eğitim/gelişim fırsatlarını öne çıkarabilirken, daha büyük firmaya evrildiğinizde ise sunacağınız haklar paketi ve kariyer olanaklarıyla da elinizi güçlendirme şansınız var.

Günümüz iş gücü büyük oranda Y ve Z kuşağından, dijital dünyaya gözünü açmış genç yeteneklerden oluşuyor. Bu kuşaklar özellikle kurum kültürünü ve eğitim gelişim fırsatlarını geçmiş kuşaklara göre çok daha fazla önemsiyor. Yatay bir organizasyonu hiyerarşiye, açık ofisleri kapalı ve erişilmez ofislere, esnek çalışma saatlerini klasik mesai saatlerine, sosyal medya imajını gerçek yaşam imajına tercih eden bu kuşaklar; arkaik, geçmişte kalmış, otokratik kurum kültürlerini büyük oranda reddediyorlar. 2000’lerden kalma web sayfası olan, sosyal ağlarda/mecralarda videoları görselleri dönmeyen, içerisinde çalışanların referans göstermediği kapalı kutuları artık tercih etmiyorlar ve tıpkı bir ürün alırken yorumları okudukları gibi işletmenizi dijital dünyada araştırmadan da mülakata gelmiyorlar. Bu anlamda insan kaynaklarına öncelikle kurum kültürünü ve eğitim gelişim fırsatlarını kurumda inşa etme/geliştirme görevi düşüyor.

Peki, kurumsal kültürü çekici olan bir işletmenin seçme yerleştirmede dikkat etmesi gereken 10 temel unsur nedir diye bakmak gerekirse şu maddeleri sıralayabiliriz:

Adayı nasıl değerlendiriyorsunuz?

1. Aradığınız adayda beklentide olduğunuz kriterleri seçme yerleştirme sürecince objektif olarak değerlendirebileceğiniz bir karar-destek matrisiniz var mı? Yoksa herkesin aklında kaldığı kadarıyla, puanlamadan, yöneticinin/sözü geçenin dediği olur şeklinde mi değerlendirme sisteminiz var?
2. Adaya uyguladığınız temel bilgi testi ve kişilik envanteri testleri, hatta ilerleyen aşamalarda öğrenme profili, IQ, EQ, beceri, davranış testleri var mı? (Yoksa sadece mülakat esnasındaki izleniminize dayalı mı adayları değerlendiriyorsunuz?)
3. Derinlemesine detayları öğrenmek ve gerçekten adayın becerilerini anlamak üzere hazırladığınız analitik ve yetkinlik bazlı sorularınız var mı? (Yoksa soruları yüzeysel seviyede bırakıp adayın beyanına mı güveniyorsunuz?)
4. Mülakata adayın gireceği departmandan kıdemli, birikimli, sektörü ve uzmanlık alanını derinlemesine tanıyan yöneticileri veya çalışanları katarak mülakatın derinleşmesini sağlıyor musunuz? (Yoksa teknik derinliklere girmeden mi mülakatı tamamlıyorsunuz?)
5. Adaylara mülakat sonrasında bir ödev vererek geri dönüş sürelerini, yanıtlarının niteliğini ve konuya olan ilgilerini ölçüyor musunuz? Adayın çalıştığı iş yerlerindeki referanslarını arayarak bilgi alıyor musunuz, adaydan bir niyet mektubu talep ediyor musunuz? (Yoksa mülakat bilgileriyle yetinmeyi mi tercih ediyorsunuz?)

Kurumunuzu yeterince ve doğru tanıtabiliyor musunuz?

1. Kurumunuzu, geçmişinizi, vizyonunuzu, imza attığınız önemli işleri/projeleri, değerlerinizi vb. anlattığınız,  adayı etkileyebilecek ve mülakat çıkışında yanında götürüp güvendiği kişilerden fikir alırken gösterebileceği bir şirket tanıtım kataloğunuz var mı? (Yoksa sözlü bir anlatımla mı yetiniyorsunuz?)
2. Adaya ilk 3 ayında, ilk yılında ve gelişim süreci boyunca vereceğiniz eğitimlerin ve gelişim fırsatlarının takvime yayılmış bir listesi var mı? (Yoksa sadece vaat seviyesinde mi?)
3. Kurumunuzda hem iç dengeleri bozmayan hem de piyasadaki koşullara ayak uydurmayı beceren, herkese yeteceği ve performansı ile doğru orantılı imkanlar sunan bir ücret yönetimi sistemi var mı? (Yoksa kişiye göre ücret uygulaması mı var?)
4. Adayın kurumunuzda geçireceği 5-10 yıl süre için bir kariyer haritası var mı? (Yoksa yolda bakarız, günü gelince ayarlarız seviyesinde mi?)
5. İşletmenizde yüksek performans gösteren ile göstermeyeni ayırt edebilen, hak edene hak ettiğini teslim eden bir performans yönetimi sisteminiz var mı? (Yoksa bu kararlar duygusal mı veriliyor?)

Yukarıda yazdıklarım hem literatür hem de tecrübe ile harmanlanmış, ama en önemlisi yüzlerce defa denenerek faydası görülmüş önerilerdir. Sizlerin de denemesini ve yetenekleri avlama konusunda bir adım önde olmanızı sağlamasını dilerim.