Bir serin bir sıcak derken yaz yavaş yavaş da olsa kendisini göstermeye başladı. Peki, tatil yaklaşırken yıllık izinlerin son durumu nedir biliyor muyuz? Hangi günler izne dahildir? Yıllık izinde çalışmak yasak mıdır? Yıllık izin ücreti nasıl ödenir? Tüm merak ettiğiniz sorulara uzmanından cevaplar…
Yaz kapıda, bahar sıcakları bile bunaltmaya başlarken bir de malum birkaç gün sonra uzun ramazan günleri çalışma hayatını zorlayacak. Hal böyle olunca her çalışanın, ruhen ve bedenen dinlenmek için beklediği yıllık izinler konusu da gündeme geliyor. Bu duruma bir de geçtiğimiz yıl içinde yıllık izin kullanımında değişiklik öngören madde eklenince, işçi-işveren arasında uyuşmazlıklara sebep olan yıllık izin konusunu ele almanın vaktidir diyerek haklarınızı detaylı olarak ele almak istedik.
4857 sayılı İş Kanunu’un 5. maddesine göre;
“İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.”
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
- a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden (14)
- b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden (20)
- c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden (26)
az olamaz.
Yıllık izin hesabında, iş yerinde ilk işe girilen tarihe göre yıllık dönemlerin tamamlanmasına dikkat edilir. Örneğin, 1 Haziran günü işe başlayan bir işçinin yıllık izin hakkı her yıl 1 Haziran günü başlar. 1 Haziran 2016 tarihinde işe başlayan işçi, ilk defa 1 Haziran 2017 günü yıllık izne hak kazanır.
Pazar günleri ve tatile rastlayan günler izne eklenir
İşçinin, izin süresine rastlayan Pazar günleri ile ulusal bayram ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz ve kesin suretle izne ilave edilir. 14 gün izne çıkan bir işçinin izin süresi içine rastlayan iki Pazar günü ile birlikte toplamda 16 gün izni olur.
Yaşlılara ve genç işçilere izin süresinde ayrıcalık
Yıllık izin hesabında yaşlılara ve gençlere istisnai ayrıcalık tanınmıştır. Belirtilen yıllık izin sürelerinin dışında;
On sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle, elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamayacaktır.
Yıllık izinde çalışmak yasaktır
İzin sürelerinin en önemli amacı, çalışma dönemi boyunca efor sarf eden işçilerin dinlenmeleri, moral ve beden olarak enerji toplayıp yeniden iş başı yapmalarıdır. Bu sebeple yıllık ücretli izin süresinde çalışanların başka iş veya iş yerlerinde çalışmaları da yasaktır.
Eğer yıllık ücretli iznini kullanan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir. Ayrıca işveren, isterse bu personelin hizmet akdini, 4857 sayılı iş Kanunu’nun 25/II-(e) bendi uyarınca tazminatsız olarak feshedilebilir.
İzin sürelerinden biri en az 10 gün olmalıdır
4857 sayılı Kanun’un 56. maddesine göre; tarafların anlaşmasıyla izin sürelerinin bir bölümü on günden aşağı olmayacaktır.
26.04.2016 tarihinde, 29695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yayım tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6704 sayılı kanun, eski uygulamada yer alan yıllık izinlerin “en fazla üçe bölünebileceği” hükmünü kaldırmıştır. Başka bir deyişle, yıllık izinlerin “bölümler halinde” kullanılabileceği ifade edilmiş, ayrıca izinlerin en fazla kaç parçada kullanılabileceğine ilişkin bir üst sınır konmamıştır.
Yeni düzenlemede de eski uygulamada olduğu gibi izinlerin bölünmesi için “tarafların karşılıklı anlaşması” hususu yine korunmuştur.
Son olarak yine eski fıkra hükmünde yer alan ve bölünen iznin bir parçasının “10 günden az olmaması şartı” korunmuştur.
Bu değişiklikten sonra yıllık izinler tarafların karşılıklı anlaşması şartıyla ve bir parçası on günden az olmamak kaydıyla herhangi bir sınırlama olmaksızın bölünebilecektir.
Örneğin; 14 günlük yıllık izni olan bir çalışan yıllık iznini 10+1+1+1+1 şeklinde bölebilecektir.
Dört güne kadar yol izni hakkınız var
Yıllık ücretli izinleri iş yerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara, istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşuluyla gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren tarafından toplam dört güne kadar ücretsiz izin verilebilir.
Yıllık izin ücreti peşin ödenir
Çalışanlar ücretlerini çalışmış oldukları ayı takip eden ayın başında alır, bu sebeple işçi yıllık izne çıkacak ise işveren izin süresini peşin ödemelidir.
Sabırsızlıkla yıllık izinlerini bekleyenlere, parçalı bulutsuz, bol güneşli ve huzurlu günlerde geçen tatiller dilerim…
