Kelime olarak “devretmek, döndürmek, çevirmek” gibi karşılıkları olan turn-over kavramı, sıkça kullanıldığı İnsan Kaynakları dünyasında çalışan sirkülasyonu veya iş gücü devri anlamına geliyor.
İş dünyasında sık sık duyduğumuz turn-over kelimesi çalışan sirkülasyonu anlamına geliyor. Daha detaylı ifade etmek gerekirse, bir kurumda işe başlayan ve ayrılan çalışanların devir oranını ifade ediyor. Turn-over kavramı içinde çalışanların aynı firmada çalışma süreleri, söz konusu firmada ne sıklıkla işten ayrılmaların yaşandığı ve boşalan pozisyonların ne kadar sürede doldurulduğu gibi önemli veriler de yer alıyor. Turn-over sayısının yüksek olması şirketler için üzücü bir haber. Bir şirkette sürekli pozisyon boşalması ve çalışan değişmesi ekstra masrafa neden olduğu gibi verimlilik açısından da sıkıntı yaratan bir durum.
Aylık turn-over yüzdesi: x ay işten çıkan sayısı / (ay başındaki çalışan sayısı + x ay içinde işe başlayan çalışan sayısı)
Turn-over neden yükselir?
Özellikle perakende, telekomünikasyon, bilişim, medya, turizm gibi devinimi yüksek sektörlerde bu oran yüksektir. Burada özellikle rakip firmaların artması ve çalışanların daha iyi şartlar ya da kıdem için pozisyon değişikliğine gitmesi ana neden olarak açıklanabilir. Maaş ve yan haklar gibi nedenlerin yanı sıra büyük şehirde eve yakın iş yerinde çalışmak isteme, kuşaklara özel iş değiştirme nedenleri, kariyer hedefleri gibi farklı nedenler de söz konusu olabilir.
Turn-over şirketleri nasıl etkiler?
- Kurumsal itibarı olumsuz etkiler
- Müşteri kaybına neden olabilir
- Çalışan değişimi işlerin aksamasına neden olabilir
- Çalışan değişimi eğitim nedenli ekstra harcamalara neden olabilir
- Müşteriyle arası iyi olan çalışanın işten ayrılması yeni bir dil ve diyalog ihtiyacını ortaya çıkarır, bu durum müşteriyi olumsuz etkiler
- İnsan Kaynakları departmanının işlerini zorlaştırır
- Giden çalışan mevcut çalışanların da ayrılma kararı almasına neden olabilir
Turn-over çalışanları nasıl etkiler?
- Turn-over çalışanlarda huzursuzluk yaratabilir
- Çalışan kıdem ve farklı tazminat haklarını kaybedebilir
- Yeni işte mutsuz olma ve işlerin kötü gitme riski vardır
- Eğer çalışan sık iş değiştiriyorsa, kariyer hedefi açısından olumsuz bir durum oluşabilir
- Adayların iş başlamadan önce çalışacakları şirketin yüksek turn-over oranına sahip olup olmadığını araştırması önemlidir. Bu şekilde söz konusu kurumun şirket kültürü olan, güvenilir bir şirket olup olmadığı hakkında fikir sahibi olunabilir.
Bu konuda şirketlerin de gereken önlemleri olması gereklidir. Bunun için de nedenler kapsamlı şekilde araştırılmalıdır.
Önlemler
- Turn-over oranı altı aylık periyodlarla izlenmelidir
- Çalışanlara memnuniyet anketi yapılarak nabız ölçülmelidir
- Yerleşik şirket kültürü gereklidir
- Oryantasyon sistemine özen gösterilmelidir
- Çalışan hakları ve motivasyon merkeze konmalıdır
- İşe alım sürecine ekstra özen gösterilmeli, pozisyona uygun doğru aday seçilmelidir
- Performans değerlendirme ölçümleri sağlıklı bir şekilde yapılmalıdır
