İrsaliye, yani taşıma irsaliyesi, malların bir yerden başka bir yere taşınması sırasında kullanılan bir belgedir. Bu belge, nakliye sürecinin yasal ve düzenli bir şekilde izlenmesini sağlar.
İrsaliye (BOL), İngilizce "Bill of Lading" ifadesinden gelir ve uluslararası nakliye işlemlerinde yaygın olarak kullanılır. Orta Çağ'da, deniz ticareti yaygınlaşırken, taşınan malların güvenliğini sağlamak amacıyla bu tür belgelerin kullanımı artmıştır. İrsaliye, gönderici, alıcı ve taşıyıcı arasındaki ilişkinin belgelenmesi için önemlidir ve malın hangi koşullarda, hangi miktarda, kim tarafından taşındığını belirtir. Günümüzde, dijitalleşmenin etkisiyle elektronik irsaliye sistemleri de yaygınlaşmıştır.
İrsaliye, modern satış ve lojistik süreçlerinde önemli bir rol oynar çünkü taşınan malların kontrolünü ve sorumluluğunu belirleme açısından kritik bir belgedir. İşletmeler, bu belge sayesinde taşıma sırasında malların güvenliğini ve doğru yere teslim edilmesini sağlayabilir. Müşteriler için de ürünlerin ne zaman ve nasıl taşındığının takibini yapma imkanı sunar. Ayrıca, uluslararası ticarette belgelerin standartize edilmesi, maliyetleri azaltarak ticaretin hızlanmasını sağlar.
Bir tarım şirketi, ürünlerini başka bir ülkeye ihraç etmeye karar verdiğinde, ürünlerin taşınması için bir nakliye firması ile anlaşma yapar. Ürünler yola çıkmadan önce, şirket taşıma irsaliyesi (BOL) düzenler. Bu belgede, ürünlerin miktarı, cinsi, gönderen ve alıcı bilgileri yer alır. Nakliye sırasında ürünler kontrol edilir ve irsaliye doğrultusunda nihai alıcıya teslim edilir. Eğer teslimat sırasında herhangi bir sorun çıkarsa, bu belgeyi referans alarak çözüm aranır.