Raylı sistemler işletmeciliği, demiryolu ulaşımında çalışması için donanımlı personeller yetiştirmeyi amaçlayan bir önlisans programıdır. Raylı Sistemler İşletmeciliği DGS geçiş bölümleri barındıran üniversitelerde dört yıllık bir program olarak değerlendirilebilir. Bölümün temel amacı raylı sistemlerde çağdaş uygulamaların yürütülebilmesini sağlayan öğrencileri yetiştirmektir. Demiryolu ulaşımının iyileştirilmesi ve teknolojik yeniliklere uygun bir şekilde geliştirilmesi açısından önemli bir bölümdür. Hem lojistik hem de insan taşımacılığında sorumluluk bilinci yüksek ve yeni raylı sistem teknolojisini iyi derecede bilen bireyler yetiştirir. Öğrenciler eğitim süresi boyunca işletme için önemli olan sinyalizasyon malzemeleri gibi cihazların kullanımını da öğrenir.
Meslek liselerinin raylı sistemler teknolojisi bölümünden mezun olan kişiler bu bölüme direkt geçiş yapabilir. Raylı Sistemler İşletmeciliği 2 yıl süren bir ön lisans eğitimidir. Bu alanda eğitim görmek isteyen kişiler raylı sistemler işletmeciliği taban puanlarını incelemelidir. Her bölüm için istenen üniversite puanı farklıdır. İlgili alanda yeterli raylı sistemler işletmeciliği puanlarını elde eden bireyler bu bölümde eğitim almaya başlayabilir. Eğitimlerini 4 yıla tamamlamak isteyen öğrenciler bölümden mezun olduktan sonra DGS sınavına girmelidir. DGS'den yeterli puanı alan öğrenciler çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri ile lojistik yönetimi gibi Raylı Sistemler İşletmeciliği lisans tamamlama bölümlerine geçiş yapabilir.
Raylı sistemler işletmeciliği uzaktan eğitim tüm üniversitelerde bulunmasa da, bazı üniversiteler bu türde eğitim sunmayı tercih eder.
Raylı sistemler işletmeciliği bölümünde eğitim alan öğrencilerin mezun olabilmesi için sorumlu oldukları dersleri başarıyla tamamlamaları gerekir. Raylı Sistemler İşletmeciliği yatay geçiş bölümleri arasından doğru şartları karşılayanlara geçiş sağlanabilir. 4 dönem ve toplam 2 yıllık eğitim süresi boyunca öğrencilerin sorumlu olduğu dersler şu şekilde sıralanabilir:
Öğrencilerin bölümden mezun olabilmesi için aldıkları derslere ek olarak bölüm stajını da başarıyla tamamlamaları gerekir. Bölümden mezun olduktan sonra kişiler ilgili önlisans diplomasını ve “Raylı Sistemler İşletmeciliği Teknikeri” unvanını kazanır.
Raylı sistemler işletmeciliği mezunu ne iş yapar sorusuna genel olarak, raylı sistemlerin güvenli ve sistemli bir şekilde işlemesini sağlar cevabı verilebilir. Yaptığı işlerin başında iş organizasyonu gelir. Trenlerin sevk ve yönlendirme işlerini gerçekleştirir. Yeni istasyon yapımı gibi görevlerde teknik çizimler yapar. Trenlerin hazırlanmasını sağlar. Lojistik için gerekli evrakları hazırlar ve denetler. İşletme için gerekli personel ve teknik ekipmanların hazır bulundurulmasını sağlar. Yıllık ve aylık olarak bütçe belgelerini hazırlar. Sorumluluk alanını aşabilen durumları amirine veya yetkili birimlere haber verir. Sayılan bütün bu görevler raylı sistemler işletmeciliği ne iş yapar sorusunun yanıtıdır. Ek olarak görev alınan kurum veya istasyon şubesine bağlı olarak farklı görev tanımları da bulunabilir.
Raylı sistemler işletmeciliği mezunlarının en sık görev aldığı alanlar ve sorumlulukları şu şekilde listelenebilir:
Raylı sistemler işletmeciliği bölümünden mezun olanlar kamuya bağlı demiryolu işletmelerinde görev alabilir. Çalışılan kurumların başında Türkiye Cumhuriyeti Demir Yolları gelir. Raylı sistemler işletmeciliği okuyanlar için raylı sistemlerin yoğun olarak yer aldığı şehirlerde daha fazla çalışma olanağı vardır. Bu alanda kariyer planı yapanlar Kariyer.net sitesinde bulunan iş ilanlarını inceleyerek kendilerine en uygun ilanlara başvuruda bulunabilirler. Bölüm mezunları raylı sistem işletmeleri veya raylı araç yedek parça firmalarında lojistik uzmanı olarak da görev alabilir.
Geniş bir çerçevede değerlendirilebilecek olan raylı sistemler işletmeciliği çalışma alanları arasından doğru seçimleri yaparak çeşitli pozisyonlarda başarılı bir kariyere sahip olmak mümkündür. Bölümün mezunları, "Raylı Sistemler Yöneticisi" olarak, demiryolu taşımacılığının genel yönetiminden sorumlu lider olarak bütçe yönetimi, operasyonel planlama ve hizmet kalitesinin sağlanması gibi görevleri üstlenebilirler.
Dileyenler, İşletme Planlama ve Geliştirme Uzmanı" olarak, raylı sistemlerin işletme stratejilerini belirleyip uygulayabilir, yeni hatların planlanması ve mevcut sistemlerin iyileştirilmesi konularında uzmanlaşabilirler.
"Lojistik ve Tedarik Zinciri Yöneticisi" olarak, lojistik operasyonların yönetiminden sorumlu olabilirler, tren rotalarının planlanması, taşımacılığın optimize edilmesi ve tedarik zincirinin etkin bir şekilde yönetilmesi gibi konularda görev alabilirler. "Güvenlik ve Risk Yöneticisi" olarak, güvenlik protokollerini geliştirebilir, tesislerin ve yolcuların güvenliğini sağlamak için önlemler alabilir, operasyonel riskleri azaltmak için stratejiler geliştirebilirler.
"Proje Yöneticisi" olarak, büyük raylı sistem projelerini yönetebilir, proje planlama, bütçe yönetimi, kaynak tahsisi ve zaman takibi gibi sorumlulukları üstlenerek projelerin başarıyla tamamlanmasını sağlayabilirler.
Raylı Sistemler İşletmeciliği (MYO) Bölümü hangi üniversitelerde bulunuyor? Bölümün mezunları hangi pozisyonlarda çalışıyor? Tüm yanıtları aşağıdaki tabloda bulabilirsin!