Sapma (Deviation), bir iş veya üretim sürecinde planlanan ile gerçekleşen arasındaki farkı ifade eder. Hedefin ya da normların dışına çıkılması durumunda oluşan farklılıklar sapma olarak adlandırılabilir.
Sapma (Deviation), satış ve üretim süreçlerinde sıkça karşılaşılan bir kavramdır. İlk olarak istatistik alanında kullanılan sapma, verilerin standart normlardan ne kadar uzaklaştığını gösterir. Satış süreçlerinde sapma, belirlenen satış hedefleri, bütçe veya belirlenen zaman dilimi ile gerçekleşen sonuçlar arasındaki farkları ifade eder. Örneğin, bir şirketin aylık satış hedefine ulaşmaması bir sapmadır. Tarihsel olarak, sapma analizi, kalite kontrol süreçlerinin geliştirilmesi ve sürekli iyileştirme çalışmalarıyla bağlantılı olarak sanayi devriminden bu yana önemli bir yere sahiptir. Bu terim, ayrıca işletmelerin beklenmedik durumlara karşı stratejiler geliştirmelerine yardımcı olur.
Sapma (Deviation), işletmelerin performansını değerlendirmek ve stratejilerini güncellemek için kritik bir araçtır. İşletmeler, sapmalardan öğrenerek süreçlerini daha verimli hale getirebilir ve potansiyel sorunları erken tespit edebilirler. Sapmalar, operasyonel verimliliği artırmak adına değerli fırsatlar sağlar. Müşteri geri bildirimleriyle ilişkili sapmaların belirlenmesi, işletmelerin müşteri beklentilerini karşılamak ve memnuniyeti sağlamak için stratejiler geliştirmesine olanak sağlar. Uzun vadeli planlamalar ve rekabet avantajı elde etmek için sapma analizi, işletmeler için önemli bir araçtır.
Bir teknoloji şirketi, yeni bir cihazın lansmanını yapmaya hazırlanırken, satış tahminleri doğrultusunda üretim planını oluşturur. Ancak, cihaz beklenenin çok üstünde bir ilgi görür ve talep beklentilerin üzerine çıkar. Bu durumda, üretilen miktar ile talep edilen miktar arasında oluşan fark sapma olarak değerlendirilir. Şirket, bu sapmayı hızlı bir şekilde çözmek için üretim kapasitesini artırma yoluna gider ve böylece müşteri taleplerini karşılamak adına stratejik bir adım atar.