Ek veya fazla mesai, bir çalışanının normal çalışma saatlerinin ötesinde çalışması durumunda gerçekleştirilen ilave çalışma saatleri olarak tanımlanabilir. Her ülkenin iş yasalarına göre, normal çalışma saatleri dışında çalışan personele belirlenen oranlarda ekstra ücret ödenebilir.
Ek veya fazla mesai, iş hayatının vazgeçilmez bir parçası olmuş ve özellikle endüstri devriminden bu yana iş gücü yönetiminde önemli bir yere sahip olmuştur. Tarihsel olarak, fazla mesainya işçiler için adil bir ücretlendirme şekli getirilmesi çabasıyla iş kanunlarında yer almıştır. Özellikle üretim sektörlerinde, sezonluk artışlar ya da ani talep yükselmeleri gibi durumlarda, üretimi sürdürebilmek için fazla mesai uygulamaları sıkça kullanılabilir. Günümüzde ise hizmet sektöründe ve beyaz yaka çalışanlar arasında da sıkça görülmektedir. Ülkelere ve sektörlere göre fazla mesai uygulamaları farklılık gösterebilir. Örneğin, bir ülkede fazla mesai bir buçuk, başka bir ülkede ise iki katı ücret olarak ödenebilir.
Ek veya fazla mesai, işletmelerin acil durumlar veya beklenmedik iş yükü artışlarıyla başa çıkmalarını sağladığı için modern iş süreçlerinde büyük önem taşır. İşletmeler için yüksek talep dönemlerinde üretkenliği artırma ve müşteri taleplerine hızlı cevap verme avantajını sunar. Ancak, işgücü sağlığını da göz ardı etmemek gerekir; uzun vadede aşırı fazla mesai, çalışanların tükenmişlik sendromuna ve iş memnuniyetsizliğine yol açabilir. Bu nedenle, bazı yenilikçi şirketler esnek çalışma saatleri sunarak bu problemleri azaltmaya çalışmakta, fazla mesaiyi daha sürdürülebilir bir şekilde yönetmenin yollarını aramaktadır.
Bir perakende zincirinde çalıştığınızı düşünün. Black Friday gibi büyük bir indirim günü öncesinde, mağaza yönetimi, müşteri trafiği artışı nedeniyle personelin normal çalışma saatlerinin ötesinde çalışmasını ister. Bu durumda, fazla mesai yapabilir ve ek ücret alabilirsiniz. Ancak, şirketin sağladığı dinlenme molalarına dikkat ederek fazla çalışmanın olumsuz etkileri önlenebilir.