Lojistik Sektöründe Fob (Free On Board) Nedir?

FOB (Free On Board) nedir?

FOB (Free On Board), bir uluslararası ticaret terimi olup, alıcının masraflarını ve sorumluluklarını, malların belirlenen gönderim noktasında gemiye yüklendiği andan itibaren kabul ettiğini ifade eder.

FOB (Free On Board), alıcının sorumluluklarının ve risklerinin, malların belirlenen limanda yüklenmesiyle başladığı anlamına gelir. Uluslararası Ticaret Odası'nın Incoterms kuralları çerçevesinde bu terim, özellikle deniz taşımacılığı için yaygın bir şekilde kullanılır. FOB New York şeklinde bir anlaşma yapıldığında, satıcının malların New York limanında gemiye yüklemesi ve bu süreçteki masrafları karşılaması gerekmekte olup, bu terim tarihsel olarak taşımacılıkla ilgili risklerin ve maliyetlerin transfer zamanını belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Farklı yorumlar, çeşitli ülkelerin ve şirketlerin ticaret uygulamalarına bağlı olarak ortaya çıkar.

FOB (Free On Board) neden önemlidir?

FOB terimi, taraflar arasında maliyetin ve riskin net bir şekilde paylaştırılmasına imkan sağlar ve ticaretteki belirsizlikleri azaltarak taraflar arasındaki güvenin oluşmasına yardımcı olur. Alıcının, malların gemiye yüklenmesiyle birlikte sorumlulukları üstlenmesi, maliyet planlamasının daha etkin bir şekilde yapılabilmesine olanak tanır. İşletmelerin uluslararası ticaret süreçlerinde maliyet ve risk yönetimini daha verimli bir şekilde yapabilmeleri bakımından önemlidir.

FOB (Free On Board) nerelerde kullanılır?

• Deniz Taşımacılığı: FOB, genellikle deniz taşımacılığında kullanılır. Malların gemiye yüklenmesiyle birlikte sorumluluğun alıcıya geçtiğini belirtir.
• Uluslararası Ticaret Anlaşmaları: Uluslararası ticaret anlaşmalarında tarafların haklarını ve yükümlülüklerini belirlemek için FOB terimi sıkça kullanılır.
• Gümrük Süreçleri: İthalat ve ihracat işlemlerinde, gümrük vergilerinin ve diğer ilgili vergilerin hesaplanmasında FOB referans olarak alınır.

FOB (Free On Board) ile ilişkili terimler

• CIF (Cost, Insurance, and Freight): CIF, satış fiyatına malın maliyeti, sigortası ve nakliye ücretlerinin dahil olduğu bir teslim şeklidir.
• EXW (Ex Works): EXW, satıcının üretim tesisinde malların teslimine kadar olan süreçte sorumlu olduğu bir teslim şeklidir.
• C&F (Cost and Freight): C&F, satıcının malın maliyetini ve taşıma masraflarını karşıladığı ancak sigorta masraflarının alıcıya ait olduğu bir ticaret terimidir.

FOB (Free On Board) için örnek senaryo

Bir Avustralyalı kahve ihracatçısının, New York merkezli bir kahve dağıtım şirketiyle anlaşma yaptığını düşünelim. FOB anlaşması çerçevesinde, ihracatçı, Sidney limanında gemiye yüklenen kahvenin sorumluluğunu tamamen bırakır. New York'a varana kadar oluşabilecek her tür hasar veya kayıpta sorumluluk ve masraflar ithalatçıya aittir. Bu durum, her iki tarafın da risklerini ve maliyetlerini anlaşmanın başında belirleyebilmesini sağlar.